Dün Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun yer yer gözyaşlarını zor tutarak yaptığı istifa konuşmasını dinlerken 7-8 yıl öncesine gittim.
Nereden nereye…
Trudeau, Ekim 2015’te seçildikten kısa süre sonra dünya çapında ilginç bir şöhret yakalamıştı. Gençti, yakışıklıydı, eski başbakan Pierre Trudeau’nun oğluydu ve harika bir aile babasıydı.
Modern kadınların rüyası bir karışım…
Hatırlıyorum, o dönemler Türkiye’de üst orta sınıf kadınlar Kanada’da yaşama hayali kurar olmuşlardı.
2013’te Liberal Parti’de epey bir rüzgar estirerek 2015’te yaklaşık 150 sandalye ile çoğunluk hükümeti kurdu Trudeau. 2019’da ikinci kez girdiği seçimlerden yine galip çıktı.
En büyük argümanlarından biri Trump’ın anti tezi olmasıydı. ABD’deki Trump tepkisini Kanada’da kendine yönelik olumlu bir rüzgara çevirdi. Gençlerin ve kadınların önemli oranda desteğini aldı.
Fakat hayat her zaman aynı seyrinde gitmiyor…
Pandemi Kanada’yı, daha doğrusu Trudeau yönetimini feci vurdu. 2021’de fevkalade yanlış bir kararla erken seçime gitti ve azınlık hükümetine düştü. Daha sonrası epey sıkıntılı…
Son bir yıldır dünyanın en cazip göç destinasyonlarından kabul edilen ve son derece başarılı bir refah devleti olarak gösterilen Kanada can çekişiyor.
Aslında sorun başlıkları bize yabancı değil.
Kiralar.
Öyle yüksek seviyelere ulaştı ki barınma orta sınıflar için dahi sorun haline gelmeye başladı.
Gıda fiyatları.
İnsanlar marketlerdeki etiketlere yönelik ciddi bir tepki göstermeye ve bunu Başbakan'a yöneltmeye başladılar.
Üçüncü sorun başlığı ise karbon vergisi idi.
Bu da Trudeau’yu çok zorladı.
Sokakta hakaret işitir, yolda yürüyemez hale geldi.
Zannediyorum en büyük darbe en yakın mesai arkadaşı olan maliye bakanı Chrystia Freeland’in istifası oldu Trudeau için.
Freeland Kanada’daki Başbakan'dan sonra liberal partinin en güçlü ismi hatta hükümetin politikalarının gizli sahibi olarak biliniyordu.
Kısa süre önce Trudeau’yu popülist ekonomi politikaları uygulamaya çalışmakla suçladı ve görevine devam edemeyeceğini söyledi.
Sadece Freeland değil Kanada Liberal Partisi’nin içinde Başbakan'ın aldığı son dönem kararlarına yönelik hatırı sayılır bir süredir bir rahatsızlık ve parti içi çekişme var.
Ülkenin eski başbakanı Jean Chretien’in özel kalem müdürü ve siyasi analist Eddie Goldenberg’e göre yeni liderlik yarışına şimdilik 3 isim girecek gibi görünüyor:
Yakın zamanda istifa eden maliye bakanı Chrystia Freeland, Kanada ve İngiltere Merkez Bankası Eski Başkanı Mark Carney ve Kanada’nın en batısındaki eyalet olan Britanya Kolumbiyası eski Başbakanı Christy Clark.
Liberal Parti’de ciddi bir kargaşa ve güç savaşı var, dolayısıyla başka adaylar da çıkabilir ya da süreç farklı ilerleyebilir.
Trudeau dünkü istifa konuşmasında gerekçelerini açıklarken en duygusal anlarını "Kanadalılar bu seçime parti içi çekişmelerle gitmemeli" derken yaşadı.
Ancak partisinin liderliğinden istifa eden ve parlamentoyu da 24 Marta kadar askıya alan Trudeau nasıl bir sürecin önünü açtı açıkçası bilmiyorum. Bence bu soruya şu aşamada net bir cevap verecek kimse yok.
Nitekim 24 Mart'ta parlamento açılana kadar yeni bir lider seçmeleri gerekiyor ancak uzun yıllardır Kanada’da yaşayan ve Kanada siyasetine çok hakim olan meslektaşım İrep Çakır’dan öğrendiğime göre Liberal Parti’nin iç tüzüğü yeni lider seçmek için 4 ay lazım diyor. Ancak 4 ay yok! Sadece yaklaşık 2,5 ay var, 2,5 ay boyunca parlamento kapalı ve bu arada Kanada’yı doğrudan hedef alan Trump ABD’de başkanlık koltuğuna oturmak üzere!
Kısacası yüzölçümü devasa olan bu tenha ülkeyi son derece muğlak bir süreç bekliyor.
Biz kendi coğrafyamızda Suriye ve Gazze’deki çalkantılarla uğraşırken dünyanın öte tarafında bambaşka dinamiklerle yaşanan bu karmaşayı biraz özetlemek istedim.
Bu kadarı işin politik kısmı.
Trudeau’nun Ted Kennedy ile yasak aşka kadar giden çok ilginç bir aile hikayesi ve bence onunla bağlantısız olmayan bir boşanma süreci var.
O da başka yazıya…
