'Gri boşanma' dalgası yayılıyor
50 yaş üzeri boşanmaları temsil eden 'gri boşanma', dünya genelinde hızla yayılıyor. Son araştırmalara göre, bu yaş grubundaki boşanma oranları alarm verici bir şekilde artıyor. Peki 'gri boşanmaların' temelindeki faktörler neler?
The Journals of Gerontology’de yayınlanan 2022 tarihli bir araştırmaya göre, ABD'de 50 yaş ve üzeri boşanmayı tanımlayan bir terim olan 'gri boşanma' oranı 1990′dan 2019′a iki katına çıktı. 65 yaş üstü yetişkinlerde ise bu oran tam üç katına çıktı. Ancak 'gri boşanma' yalnızca ABD'de değil, tüm dünyada da etkisini göstermeyi sürdürüyor.
1970 yılında boşanan Amerikalıların yaklaşık yüzde 8′i 50 yaş ve üzerindeydi. Ancak araştırma, 2019 yılına gelindiğinde bu payın 'şaşırtıcı' bir oran olan yüzde 36'ya sıçradığını ortaya çıkardı. 2019'da boşanan yaklaşık 10 kişiden 1′i en az 65 yaşındaydı.
GRİ BOŞANMA ÜNLÜLER ARASINDA DA YAYGIN
'Evlilik aşkı öldürür mü?' tezi tartışıladursun, hem ünlüler hem de sıradan insanlar için 'gri boşanma' hala güçlü olmaya devam ediyor.
Geçtiğimiz senelerde Bill ve Melinda Gates, 27 yıllık evliliklerinin ardından 2021'de boşanacaklarını açıklayarak manşetlere çıktı. Geçtiğimiz sene ise 51 yaşındaki Kanada Başbakanı Justin Trudeau, eşiyle ayrıldıklarını duyurdu.
GENÇLER ARASINDA BOŞANMA AZALIYOR, YAŞLILARDA ARTIYOR
Öte yandan analizi yapan Bowling Green Eyalet Üniversitesi'nden sosyoloji profesörleri Susan Brown ve I-Fen Lin'e göre, genç yetişkinler arasında boşanma oranları ise azaldı.
Cornell Üniversitesi ve Toronto Üniversitesi'nden sosyoloji profesörleri Laura Tach ve Alicia Eads’e göre, ekonomik etkiler boşanma sonrası erkekler için 'daha az şiddetli' olurken, kadınlarda daha büyük sorun oluşturuyor. Çünkü kadınlar, evlendikten sonra çoğunlukla mesleklerini bırakma veya çocuklarına bakmak durumunda kalıyor ve finansal olarak bağımsızlığını kısmen de olsa kaybediyor.
PEKİ NEDEN 'GRİ' BOŞANMA?
Uzmanlara göre bazı insanlara hayatın ilerleyen dönemlerinde, özellikle de ölüm yaklaşırken evlilikleri bitirmenin mantıksız gelebiliyor.
Ancak CNN'e konuşan Susan Myres Houston'da onlarca yıllık deneyime sahip bir boşanma avukatı olarak, yaşlı müvekkillerinden işi bırakmaya karar veren pek çok neden duymuş. Myres, "Bir müşterim bana 'O adamın yanında ölmek istemiyorum' dedi" diyor ve salgın sırasında aşılara, maskelere ve siyasete dair farklı bakış açılarının bunda rol oynadığını belirtiyor.
Myres, boşanmaya başlayan bazı kişilerin eşlerinden çok uzaklaştıklarını hissettiklerini, bazılarının ise istismara maruz kaldıklarını keşfettiklerini söylüyor. 80'li yaşlarındaki bazı müvekkillerinin 'kalan hayatlarının yanlış kişiyle geçirilemeyecek kadar değerli olduğunu düşündüğünü' söylediğini ifade ediyor.
BOŞANDIKTAN SONRA 'YALNIZ YAŞIYORLAR'
'Gri boşanma' sürecinden geçen bazı kişiler yeniden evlenir, bazıları ise yeni bir romantik partnerin veya diğer aile üyelerinin yanına taşınır.
Ancak uzmanlara göre 'gri boşanma'dan sonraki ilk birkaç yılda insanların yaklaşık yüzde 50'si yalnız yaşamaya başlıyor.
Verilere göre yalnız yaşayan orta yaşlı ve üzeri ABD'lilerin sayısı her geçen gün artıyor. ABD'de 2022'de 65 yaş ve üzeri yaklaşık 16 milyon kişi yalnız yaşıyordu ve bu sayı, 1960'larda bu yaş grubunda yalnız yaşayanların tam üç katıydı.
Baby Boomer kuşağı yaşlandıkça bu sayının daha da artması bekleniyor. Ancak uzmanlar, özellikle daha iyi sosyal hizmetler sağlamak için daha fazla şey yapılmazsa, bunun ülke genelindeki topluluklarda önemli sonuçlar doğurabileceğini söylüyor.
Yapılan analiz ve tahminler, 75 yaş üstü kişilerin tek kişilik hane halkı sayısının artmasıyla 2038'de 14 milyonu aşacağını öngörüyor.
TÜRKİYE'DE DE 65 YAŞ ÜZERİNDE BOŞANMALARDA ARTIŞ
Türkiye'de de 65 yaş üzerindeki boşanma oranları, tıpkı ABD ve diğer ülkelerde olduğu gibi son dönemlerde iyice artmaya başladı.
TÜİK 'İstatistiklerle Yaşlılar' ve 'Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi' verilerine göre, 65 ve daha yukarı yaştaki kişiler arasında 2018 yılında boşanan sayısı 238 bin 451 iken, 2019'da bu 261 bin 317'ye 2020'de ise 288 bin 21'e çıktı.
Ancak asıl artış pandemiden sonraki süreç olan 2021'de kendini gösterdi. 2021'de 65 yaş üzeri boşanan sayısı 315 bin 179'a, 2022'de 338 bin 600'e, 2023'te ise 363 bin 380'e yükseldi. Yan 2018'de hem kadın hem de erkeklerde olan boşanma oranı 3,3 iken 2023'te bu 4,2'ye yükseldi.
Uzmanlara göre bu boşanmaların en büyük sebebi pandemi süreci. Salgın sırasında farklı konulara farklı bakış açılarının bunda önemi rol oynadı ve verilere göre oynayama da devam edeceğe benziyor.
* Haberin görselleri Shutterstock'tan servis edilmiştir.