Kıdem tazminatı, işten çıkış tarihindeki ücret üzerinden ödenecek
Kıdem tazminatının tamamlayıcı emeklilik sistemi (TES) kapsamında fona dönüştürülmesine ilişkin yasa taslağının gündeme gelmesi üzerine çalışanlar mevcut kıdem tazminatlarının ne olacağını merak etmeye başladı. Yeni sistemin 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girmesi planlanıyor. Mevcut çalışanlar bu tarihe kadar olan kıdem tazminatlarını, işten ayrıldıkları tarihteki ücretleri üzerinden ve çalıştıkları her yıla karşılık 30 günlük ücret tutarında alacaklar. Bu tarihten sonraki kıdem tazminatlarını ise yeni sisteme göre alabilecekler. Ahmet Kıvanç, Habertürk okurlarının kıdem tazminatında yapılacak değişikliklere ilişkin sorularını yanıtladı
2001 Nisan ayında işe başladım. Diyelim ki kıdem tazminatında 1. formül yasalaştı. 01.01.2022’den sonraki yıllarda, örneğin 2026 yılında işten ayrıldım veya kovuldum. 1 Ocak 2022’ye kadar olan kıdemim, bu tarihe kadarki tavan ücretten mi, yoksa 2026 yılındaki tavan ücretten mi hesaplanacak? (Zeynel B.)
Zeynel Bey, kıdem tazminatı iki model üzerinden tamamlayıcı emeklilik sistemine (TES) dönüştürülecek. Yasada her iki modele de yer verilecek. Karma sistem olarak adlandırılan birinci model herkes için zorunlu, ikinci model ise isteğe bağlı olacak.
Mevcut sistemde çalışılan her yıl için işçiye 30 gün üzerinden kıdem tazminatı ödeniyor. Birinci modelde, çalışılan her yıl için 19 günlük kıdem tazminatı mevcut sistemde olduğu gibi aynen devam edecek, 11 gün için de işverence her ay brüt ücretin yüzde 3’ü oranında tamamlayıcı emeklilik sistemine prim yatırılacak.
İkinci modelde ise işverenden TES’e brüt ücretin yüzde 4’ü oranında, işçiden de ücret düzeyine göre değişen oranlarda prim kesilecek. Buna göre, işçilerden yapılacak prim kesintisi şöyle olacak:
Asgari ücretli işçilerden brüt ücretin yüzde 0.5’i
Ücreti bir asgari ücretten fazla 2 asgari ücretten az olan işçilerden yüzde 1.5
Ücreti 2 asgari ücret ve üzeri olan işçilerden yüzde 2.5
İşçi başına asgari ücretin yüzde 1’i oranında da devlet katkısı yapılacak.
ÖDEME İŞTEN ÇIKIŞ TARİHİNDEKİ ÜCRET ÜZERİNDEN YAPILACAK
Yeni sistemin 1 Ocak 2022 tarihinde hayata geçirilmesi planlanıyor. Halen sizin gibi çalışmakta olanların kıdem tazminatı şöyle olacak:
Nisan 2001 tarihinden 31 Aralık 2021 tarihine kadar olan 20 yıllık dönemin kıdem tazminatı, işten ayrıldığınız tarihte, her yıl için 30 günlük giydirilmiş brüt ücret üzerinden ödenecek. Örneğin 2026 yılı sonunda ayrılırsanız, 1 Ocak 2022 ile 2026 arasındaki döneme ait her yıla karşılık gelen 19 günlük giydirilmiş brüt ücret karşılığı kıdem tazminatı yine işten ayrılırken ödenecek. 2001’den 2026’ya kadar olan 25 yıllık kıdem tazminatının tamamı, işten ayrılacağınız 2026 yılındaki ücret üzerinden ödenecek. Kıdem tazminatında tavan uygulaması aynen devam edecek. İşten ayrılma tarihindeki kıdem tazminatı tavanı esas alınarak ödeme yapılacak.
31 Aralık 2021 tarihinden sonraki döneme ait her yıl için 11 günlük kıdem tazminatının karşılığı olarak fona yatırılan para ise 60 yaşından sonra emekli aylığına ilave edilerek ödenecek.
İşvereniniz 1 Ocak 2022 tarihinden sonra isteğe bağlı olan ikinci modeli uygulamak isterse, bu durumda 1 Ocak 2022 tarihinden sonraki yıllara ait kıdem tazminatının tamamını 60 yaşından sonra emekli aylığı olarak alabileceksiniz. 1 Ocak 2022 tarihinden önceki yıllara ait kıdem tazminatınızı ise yine işten ayrıldığınız tarihteki ücretiniz üzerinden alabileceksiniz.
YENİ SİSTEMDE KIDEM TAZMİNATI TOPLU ÖDENECEK Mİ?
Aynı iş yerinde 26 yıldan bu yana çalışmaktayım. Prim ve sigorta sürem doldu. Yaş nedeni ile 2 yıl daha bekleyeceğim. Yeni kıdem tazminatı sisteminde emekli olduğumda eskisi gibi kıdem tazminatımı toplu olarak alabilecek miyim? (Mustafa T.)
Mustafa Bey, tamamlayıcı emeklilik sisteminin 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülüyor. Şayet 2021 yılı sonuna kadar emekli olup işten ayrılırsanız, kıdem tazminatınızın tamamını mevcut sistemdeki gibi peşin olarak alabileceksiniz. 2022’den sonra çalışmaya devam ettiğiniz takdirde, sonraki yılların tazminatını ise yeni kurallara göre alabileceksiniz. Yani, 2022’den sonraki her yıla karşılık 30 günlük kıdem tazminatının 19 gününü işveren emekli olduğunuz veya işten ayrıldığınız tarihteki ücret üzerinden ödeyecek, kalan 11 günün kıdem tazminatını ise 60 yaşından sonra emekli aylığı olarak alabileceksiniz.
