Alışverişi kolaylaştırmak ve müşteri taleplerini karşılamak için ağ ortamında ürün ve hizmetlerin tasarımını, dağıtımını, tanıtımını ve fiyatlandırılmasını planlama ve yürütme sürecidir. Klasik pazarlama yaklaşımları, internetin gelişimiyle değişmiş ve genişlemiştir. İnternet ve beraberinde hayatımıza giren web sitesi (world wide web), e-posta, mobil iletişim ve benzeri diğer teknolojiler; kişiler, kurumlar, şirketler ve devletin içinde yer aldığı devasa bir ağ sistemi oluşturmuştur. Bu ağ sisteminin en önemli özelliği ağa bağlı her bilgisayarın diğerleriyle hızlı, kolay ve etkili bir yoldan iletişim kurabilmesidir. Zaman içinde internetin mobil iletişim cihazları ile bütünleşmesiyle iletişim ve etkileşim sınırsız ve sürekli hale gelmiştir. Bu teknolojiler pazarlama alanında müşterilerin ihtiyaç ve isteklerini öğrenmek, anlamak, tahmin etmek ve bu bilgilere dayalı olarak en iyi şekilde karşılamak amacıyla kullanılan yeni bir kanala dönüşmüştür. Günümüzde elektronik pazarlama kavramı yerine daha çok "dijital pazarlama" kavramı tercih edilmektedir.
Elektronik(e-) Pazarlama, geleneksel pazarlamaya göre müşterilere kolaylık ve rekabetçi fiyatlar sunma bakımından avantajlıdır. E-pazarlamayla, işletmeler elektronik pazarlama ile çevrimiçi (online) alışveriş imkanı sunarken, müşteriler sahip oldukları bilgisayar veya mobil iletişim cihazlarından pazar bilgisi alabilir ve yedi gün, yirmi dört saat (7/24) istedikleri her yerden arzu ettikleri ürün ve hizmetlere ulaşabilir, web sitelerinde ürünleri inceleyebilir, karşılaştırabilir ve satın alabilirler. Kendilerine ulaşan elektronik postaları okuyabilir, internet reklamlarını izleyebilir ve şirketlere sorular sorabilirler. Bu yolla alışverişler hızlı, kolay, basit ve düşük maliyetle gerçekleşebilir.
Bir elektronik pazarlama planı oluşturmak ve takip etmek, başarılı bir elektronik pazarlama yönetimi için gereklidir. Elektronik pazarlama planlamasının temel aşamaları; durum analizi yapılması, elektronik pazarlamaya yönelik stratejik planlama geliştirilmesi, amaçların belirlenmesi ve elektronik pazarlama stratejilerinin bu amaçlar doğrultusunda oluşturulması, uygulama planı ve bütçelemenin yapılması ve son olarak değerlendirmedir.
Elektronik pazarlama firmalar açısından bir satış kanalı olduğu kadar bir iletişim kanalını da ifade eder. Sosyal medya kanalları, web sitesi ile bağlantılı olarak firmaların müşterilerine yönelik olarak marka tanıtımlarının ve reklam kampanyalarının gerçekleştirilmesinde kullanılır. Bu iletişim türü hem hızlı olması hem de maliyetinin daha uygun olması sebebiyle ön plana çıkmaktadır. Şirketler ve müşteriler, birbirleri ile doğrudan iletişim kurabilmektedir. Müşterilerle kurulan bu karşılıklı etkileşim, tüm iletişim sürecinin daha etkin şekilde sürdürülebilmesini sağlamaktadır.
Elektronik pazarlama faaliyetleri sadece internet üzerinden (click&click) yürütülebileceği gibi fiziksel mağazalarla birlikte karma (brick&click) olarak da gerçekleştirilebilir.
Müşteri taleplerini karşılamak amacıyla, pazarlamanın temel fonksiyonları olan ürünlerin ve hizmetlerin oluşturulması, dağıtılması, fiyatlandırılması ve tutundurma faaliyetlerinin internette yapılması elektronik pazarlamanın kapsamı içindedir. Elektronik pazarlama teknolojisi, pek çok pazarlama stratejisinin dönüşümünü sağlamış veya dönüşüm sürecini hızlandırmıştır. Bu süreçler sonunda müşteriye değer katan pek çok yeni iş modeli ortaya çıkmıştır. Dinamik elektronik pazarlama çevresi yeni ürünler, yeni stratejiler, taktikler, yeni pazarlar, yeni kanallar geliştirme yönünde de pek çok fırsat barındırmaktadır.
Günümüzde şirketler, sosyal medya araçlarını çevrimiçi iletişim noktaları olarak kullanmaktadır. Pek çok satıcı müşterilerin alışveriş alışkanlıklarıyla ilgili bilgi edinmekte ve internet sitesi deneyimlerini kişiselleştirmektedir. İnternet, şirketlere müşterileri tüketici davranışı ve hayat döngüsü aşamasına göre bölümlendirme becerisi de getirmiştir. Bu bölümlendirme yetenekleri birebir pazarlama yapabilme imkanı getirmiş ve çevrimiçi olmayan yaklaşımlara göre daha yoğun müşteri etkileşimi ve iletişimi kurmaya olanak sağlamıştır. Elektronik pazarlamanın sağladığı faydalar, satış yapmaya yardımcı olmak, değer eklemek, müşterilerle daha fazla yakınlık kurabilmek ve iletişime geçebilmek, maliyetleri azaltmak, markayı çevrimiçi ortama taşımak olarak sınıflandırılabilir.
Elektronik pazarlama, müşterilerle doğrudan bağlantı kurabilme imkanı sağladığından, bu yolla elde edilen verilerin analiz edilmesi suretiyle müşterilere sunulan değerin arttırılmasına yardımcı olur. Pazarlamacıların faaliyetlerini değerlendirmeleri için pek çok ölçü(metrik) mevcuttur. İnternet analitiği ve başka teknikler müşterilerin çevrimiçi faaliyetlerinin takip edilmesine ve stratejilerin bu doğrultuda iyileştirilmesine yardımcı olmaktadır. Aslında bir süreç olan elektronik pazarlama, müşteriyi odağa alarak, teknolojinin de desteğiyle daha iyi müşteri ilişkileri yönetimine de yardımcı olmaktadır. Bir yandan gelirleri artırırken bir yandan da maliyetleri azaltır, böylece karlılık da artmış olur. Şirketler, elektronik pazarlamadan faydalanırken, elektronik pazarlama araçlarını pazarlama stratejilerine uyumlu şekilde ve müşteriyi odağa alacak biçimde entegre etmelidir. Şirketlerin elektronik pazarlamada kullanabileceği sosyal medya, e-posta, internet sayfaları, çevrimiçi reklamcılık, SEO (arama motoru optimizasyonu) gibi pek çok çevrimiçi araç bulunmaktadır. Şirketler hedef kitlelerine ve kendi amaçlarına, sektörlerine uygun alanları seçerek, internetin dinamik doğasını da göz önünde bulundurarak, bu araçlardan çoklu şekilde faydalanabilir.
YAZAR
İbrahim Kırcova
KAYNAK
