İnterneti özel bir sebeple ve çeşitli boyutlarda, günlük işlevselliğini olumsuz etkileyecek süre veya içerikte kullanmaya ve söz konusu olumsuz etkilere rağmen kullanımı azaltacak içgörü ya da güce sahip olamama hastalığı. İnternet bağımlılığı, kişisel bilgisayarların ve internetin günlük hayata girmesinin ardından Amerikan bilim insanı Ivan Goldberg tarafından ilk olarak 1995 yılında kullanılmıştır. Goldberg, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı'ndaki (DSM) kumar bağımlılığı kriterlerini internet bağımlılığı olarak değiştirmiş ve şaka amaçlı olarak o dönem için en yaygın sosyal ağ olan e-mektup gruplarından birine göndermiştir. Ancak çok sayıda insanın bu e-maili ciddiye alması ve söz konusu kriterlerin kendilerinde olduğunu söyleyerek yardım istemeleri sonucu Goldberg ilk çalışmaları yapmış ve sonrasında hızlı bir şekilde dünya çapında araştırmalara yönelmiştir.
İnternet teknolojisinin öngörülemez şekilde ilerlemesi, günlük hayatta, iş, ilişki, alışkanlık ve davranışlardaki yerinin her geçen gün artması, bu artışın hukuki, sosyal ve sağlık ile ilişkili sonuçları anne-babalardan öğretmenlere, psikologlardan avukatlara, siyasetçilerden tüccarlara her kesimden insanın konuya olan ilgisini ve dikkatini artırmıştır. İnternetin her alanda büyük davranış ve alışkanlık değişimlerine sebep olacak yenilikleri getirmesi sonucu önceleri internet bağımlılığı gibi bir kavramın kabulüne çok farklı gruplardan tepkiler ve dirençler ortaya çıkmıştır. Bu sebeple 2000'lerin başlarında internet bağımlılığı yerine internet bağlılığı (internet dependency), patolojik internet kullanımı (pathological internet use), problemli internet kullanımı (problematic internet use), aşırı internet kullanımı (excessive internet use), internet istismarı (internet abuse) kavramları ortaya atılmıştır. Ancak süreç içerisinde artan araştırma ve vaka örneklerinin, sorunun çerçevesi, boyutu, semptomları, süreçleri ve etkileri ile ilgili daha net fikirler vermeye yeter hale gelmesi ile özellikle 2010 yılından sonra internet bağımlılığı kavramı daha yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. 2014 yılından itibaren Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) 5 yıllık çalışmaları sonucunda çevrimiçi oyun bağımlılığı ve çevrimiçi kumar bağımlılığı Genel Kurul'da ICD-11'de yayımlanmak üzere kabul edilmiştir. Bu tanılar dışında kalan sorunlar için de çalışmalar yapılmakta ve gelinen noktada internet bağımlılığı yerine kapsamı ve etkisi göz önünde bulundurularak internet ilişkili bağımlılıklar kavramı tercih edilmektedir.
YAZAR
Mehmet Dinç
