'Türkiye'nin Çin'e ihracatı ilk kez ithalatını geçebilir'

Çinliler koronavirüsle ilgili son gelişmeleri WeChat üzerinden takip ediyor. Fotoğraf 10 Şubat saat 15.32 itibariyle son durumu gösteriyor. Uygulamada hasta sayısı, taburcu olanların sayısı ve ölü sayısı da veriliyor.

Ölü sayısı SARS'ı geçti. SARS nedeniyle nedeniyle 800 kişi ölmüştü ama koronovirüsten ölünlerin sayısı 900'ü geçti...

SARS'ta ölüm oranı yükselti. Bu hastalıktan ölenlerin çoğu 60 yaşının üzerinde ve onların başka hastalıkları var. Virüs bu kişilerin başka hastalıklarının durumunu şidddetlendiyor. Taburcu olanlar genç hastalar. Bu tedavi edilemeyecek bir hastalık değil.

'ÖLÜM ORANI DÜŞÜYOR'

Hastalığın ortaya çıktığı Wuhan'daki ölüm oranı birkaç gün önce yüzde 3'ün üzerindeydi şimdi 2.8. Diğer bölgelerde ölüm oranı yüzde 0.12. Bin kişiden sadece bir kişi. O kadar korkunç bir hastalık değil. Normal gripten de çok kişi ölüyor. Dünyanın sonu gibi anlatalıyor ama değil. Bulaşıcılık açısından biraz dikkat edilmesi lazım. Wuhan dışına bakıldığında diğer griplerden çok farklı değil.

'6 BİN GÖNÜLLÜ DOKTOR GELDİ'

Hastalığın yayılmaması için ne tür önlemler alınıyor?

10 gün içinde iki büyük hastane yapıldı. 15 mobil hastane yapıldı. Sadece dün, Çin'in her yerinden 6 bin gönüllü doktor geldi. Yeterince doktor ve hastane var. Tüm dünyadan tıbbi malzeme geliyor. Eksiğimiz yok. Türkiye de bize destek oldu, maske ve tıbbi malzeme bağışladı. Çok teşekkür ederiz.

Hastalıkla savaşta en kritik aşamaya geldik. Çok sınırlı bir bölgedeki insanlar tedavi edildiğinde mücadeleyi kazanacağız. Ben iyimserim. 15 gün öncesinde panik yoktu. Bu hastalığın ne kadar şiddetleneceğini kimse öngörmedi.

'ÇALIŞMAK İÇİN GELEN ÇİNLİLER 14 GÜN EVLERİNDE KALIYOR'

Çin'den gelenler 14 günlük karantinaya alındı. Türkiye'ye gelen Çinliler de karantina da mı?

Karantina uygun bir yöntem. Şu aralar Çin'den Türkiye'ye turist gelmiyor. Sadece çalışmak için gelenlere şirketlerinden iki haftalık izin istiyoruz. Bu süreyi evlerinde geçiriyorlar. Buraya gelen, burada çalışan Çinlilerin sağlıklı olduğundan eminim. Bu konuda bir panik olmasın. Ben şu anda Çin ile Türkiye arasında bu hastalıktan kaynaklanan insani alışverişin çok sorunlu olduğunu düşünmüyorum.

'İSTANBUL'DA 100 ÇİNLİ ŞİRKET VAR'

Ne kadar Çinli şirket var Türkiye'de?

Benim sorumlu olduğum alan İstanbul. Buradaki belli büyüklükte olan ve bizde kaydı olan Çinli şirket sayısı 100 civarı. (Restoranlar hariç)

'DÜNYADAKİ SAĞLIKLI İNSANLARI KORUMAK İÇİN FEDAKARLIK YAPIYORUZ'

Otomotiv firmaları başta olmak üzere bir çok yabancı kuruluş fabrikalarını, perakendeciler mağazalarını, fast food zincirleri de şubelerini geçici olarak kapattı. Bunun maliyeti ne oldu şu ana kadar?

Bizim yeni yıl tatili 26 Ocak'ta başladı, iki haftalık bir tatil var. 15 gün boyuncu insanlar aileleriyle zaman geçiriyor. O dönemin üzerinden bir hafta geçti. Üretime bir haftalık mola verildi. Bu ülkenin tamamen durduğu anlımına gelmiyor, gerekenler çalışıyor. Devlet kuruluşları bir hafta önce çalışmaya başladı. Hastalık önemli ama insanların normal hayat yaşaması da önemli. Hasatlığın en çok etkilediği Wuhan'da giriş-çıkışlar izne tabi. Diğer yerlerde insanlar normal hayatlarına devam ediyor, işlerine gidiyor. Maske takmalarını , mümkün olduğu kadar beraber yemek yememelerini, az eğlenip, az sosyallleşmelerini istiyoruz. Batılı medya Wuhan kentiyle ilgili haberler konusunda insan haklarına zarar verecek gibi bir davranış sergiliyor. Dünyadaki sağlıklı insanları korumak için biz fedakarlık yapıyoruz, giriş -çıkışı kontrol ediyoruz. Diğer insanların sağlıklı olması için.

Wuhan otomotiv için önemli bir üretim merkezi...

Elbette ama bizim Wuhan gibi pek çok şehrimiz var. Guanzhong, Şanghay ve Pekin de önemli üretim merkezleri. Wuhan'ın içinde bulunduğu Hubey eyaleti, coğrafi olarak merkezde olduğu için trafik açısından çok önemli. Ancak Hubey eyaleti dışında durum hafif.

'KISA VADEDE OLUMSUZ ETKİLENECEĞİZ'

Çin ekonomisi şu ana kadar nasıl etkilendi?

Ocak ve şubat ayında mutlaka olumsuz etkisi olacak. Kısa vadede etkisi olumsuz. Çünkü restoranlar, sinema gibi kalabalık sektörler çok etkileniyor. 17 sene önce SARS'ın yaşandığı yıl Çin ekonomisi yüzde 10 büyüdü. Çok sürpriz bir rakamdı. Uçağa bindik kalkış zamanını biraz geri çektik ama sonra yükselişe geçtik. Hatta biraz kontrollü olmalı , ekonomi çok ısınmamalı.

'E-TİCARETE KATKI SAĞLADI'

Şu anda tüm bunları değerlendirmek için erken. Çok uzun sürede bir olumsuz etkisi olacağını düşünmüyoruz. Bazı sektörler bu durumdan çok faydalandı. Örneğin e-ticaret Çin'de de yaygındı ama artık alışverişin yanı sıra yemek ve eğitim de online hale geldi. Bazı bölgelerde çocuklar okula gidemediği için online eğitime geçildi. Bu sektörün daha hızlı gelişmesine sebep oluyor.

'TURİZM ZARAR GÖRECEK'

2019’da Çinli turist sayısı 410 bin kişiye çıkmıştı. Türkiye'nin 1 milyon ziyaretçi hedefi bulunuyor. Turizm nasıl etkilenir?

Hem Çin'in hem Türkiye'nin turizm sektörü zarar görecek. Çin'e gelen turist azaldı. Türkiye'ye Çinli turist geliyor Türkiye'nin bu konuda sakin davrandığını biliyoruz ama şu anda Çin'e giden uçak kalmadı. Türk Hava Yolları da (THY) uçmuyor. China Southern de uçmuyor.Üçüncü ülkelerden dolaylı olarak Çin'e ulaşmak zor. THY bizden daha fazla uçuyor Çin'e. Onlar daha fazla zarar edecek. Bunun bir an önce normal hale dönmesi lazım.

2019 YILINDA TÜRKİYE'YE 426 BİN 344 ÇİNLİ TURİST GELDİ

Kaynak: Turizm Bakanlığı

Turizm kazan kazan bir iş. Çinli turist sayısı 5-10 yılda bu noktaya geldi. Şimdi beklenmedik bir sebeple durması çok acı. Senenin ikinci yarısında turist sayısında patlama olabilir ama tamamen iki ülkenin nasıl bir politika uygulayacağına bağlı.

'KARGOLAR TEHLİKELİ DEĞİL'

Çin'den gelen kargolarla ilgili endişe var. Bu konuda çeşitli açıklamalar yapıldı ancak endişeler ortadan kalkmadı. Çin'den gelen kargolarda virüs olma olasılığı nedir?

Virüs insan veya hayvan üzerinde durmadığı sürece en fazla 5 saat yaşayabiliyor. Canlı üzerinde yaşayabiliyor. Çin'den herhangi bir malın Türkiye'ye gelmesi saatler sürüyor. Virüs Çin'deki 40 binden fazla hastanın hiçbirine kargo ile bulaşmadı. Kargolar Çin'in kendi şehri için bile güvenli ise Çin'den Türkiye'ye gelen kargo nasıl tehlikeli olabilir?

TÜRKİYE'NİN İTHALAT KISITLAMASINI KALDIRACAĞINA İNANIYORUZ

Sağlık Bakanlığı Çin’den her türlü canlı, cansız hayvan hayvansal ürünler ve yan ürünlerinin ithalatını geçici süre durdurma kararı aldı. Ne kadarlık bir ticaret hacmi oluşturuyor bu ürünler?

Bu karar bir anda çıktı. Bildiğim kadarıyla Çin'in Türkiye'ye ihracatının yüzde 90'ı makine ve elektronikle ilgili. Canlı, cansız hayvan hayvansal ürünler ve yan ürünleri ikili ticaretten çok az pay alıyor.

2019'DATÜRKİYE İLE ÇİN'İN TİCARET HACMİ 21 MİLYAR DOLARI BULDU

Kaynak: TÜİK

Çin'den Türkiye'de önemli miktarda canlı hayvan ihracatı yapılmıyor. Dünya Sağlık Örgütü, diğer ülkelere Çin ile ticarete bu hastalıktan dolayı kısıtlama koymasını ya da durdurmasını tavsiye etmiyor. Biz de Türkiye'nin bu kısıtlamaları bir an önce ortadan kaldıracağını umuyoruz.

TÜRKİYE 2019 YILINDA ÇİN'DEN 18.4 MİLYAR DOLARLIK İTHALAT YAPTI

Kaynak: TÜİK

'ÇİN MALI GELMEZSE DAHA YÜKSEK FİYATA BAŞKA ÜLKELERDEN BULMAK ZORUNDA KALACAK'

Çin malı gelmezse bu boşluğu kapatmak için daha yüksek fiyatlara başka ülkelerden bulmak zorunda kalacak. Hatta bazı ürünler sadece Çin'de üretiliyor. Umarız Türkiye hükümeti tüm bu unsurları düşünerek doğru bir karar alır.

'KARARIN İKİ ÖNEMLİ ETKİSİ OLABİLİR'

Türkiye'nin kararının iki önemli etkisi olabilir. Gümrük memurları politikada uygulamada aşırıya gidebilirler. Listede olmayan ürünler de etkilenebilir. Çin de DTÖ üyesi Türkiye de. Bu başka üyelere de kötü örnek olabilir.

2019 YILINDA ÇİN'DEN İTHAL EDİLEN HAYVANSAL ÜRÜNLER 38 MİLYON DOLAR

Kaynak: TÜİK

'ÇİN MUTFAĞINDA YOK'

Hastalığın kaynağının bir hayvan olduğu söyleniyor ve herkes hastalığın bulaşmasından korkuyor.

Biz yine de hastalığın ilk kaynağı hayvan diyoruz, resmi ticareti olan süpermarkette satılan hayvanlarla, hastalığa yol açan hayvan farklı. Hastalığa yol açtığı düşünülen yabani, yasadışı avlanan bir hayvan. O viedolardaki insanlar ilgi çekmek için tuhaf şeyler yapıyor. Bunların hiç biri Çin mutfağında yok. Biz de kendimizi kötü hissediyoruz.

'TÜRKİYE VE ÇİN BERABER KAZANABİLİR'

Financial Times gazetesine göre Çin ekonomisinin yüzde 1 yavaşlaması Türkiye’nin GSYH’sını yüzde 0.05 artıracak diye yazdı. Özellikle tekstil sektöründe siparişlerin Türkiye'ye kayabileceği belirtiliyor. Ancak tekstilde birçok hammadde Çin'den temin ediliyor. Siz bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Bu gerçekten bir ekonomist değerlendirmesi mi şaka mı? Çin her yıl ortalama yüzde 6-7 büyüyor. Bu hesaba göre Çin'in büyümesini sıfırlarsak, Türkiye'ye faydası yüzde 0.3 olacak. Çin ekonomisinin zarar görmesi dünya ekonomisinin zarar görmesine neden olur. Çin ve Türkiye beraber kazanabilir. Türkiye, Çin'in gelişmesinden faydalanan bir ülke.

'TÜRKİYE'NİN TEKSTİLDE BU KADAR GÜÇLÜ OLDUĞUNU BİLMİYORDUM'

Türkiye Çin'e maske ihraç etmeye başladı. Yeni siparişler geldiği yönünde duyumlar var. Ne kadarlık sipariş sözkonusu?

Kullanılan maskeler genelde doktor ve hemşireler içindi. Hastalıkla birlikte 1.4 milyar insana maske lazım olunca açık oluştu. Türkiye bu konuda bize destek oldu. Tarihte ilk kez ay bazında Türkiye'nin Çin'e ihracatı ithalatından yüksek olabilir. Türkiye'nin tekstilde bu kadar güçlü olduğunu bilmiyordum, özellikle maske konusunda. Sürekli destek olabilecek tedarikçi olabilecek ülkelerden biri Türkiye. Türkiye'den çok destek bekliyoruz.

'UZAKDOĞULU TURİST DURAKLARSA HERKES KAÇIYOR'

Kapalıçarşı'da Uzakdoğulu turist normalde düşse herkes yardıma koşuyordu, şimdi aynı turist duraklarsa herkes kaçıyor.