Yağmur nedir, nasıl oluşur? Yağmurun oluşumu nasıl gerçekleşir?
Atmosferin troposfer adı verilen katmanında oluşan ve yeryüzüne dökülen yağışlar, katı ya da sıvı olarak bulunabilen su formları olarak tarif edilmektedir. Bir hava kütlesinin diğer bir soğuk hava kütlesi ile karşılaşması, yeryüzünden yükselerek soğuması ya da bir soğuk hava kütlesi alanına girmesi ile oluşan yağışlar kar, dolu, yağmur gibi farklı türlerde meydana gelebilmektedir. Her birinin toprak ve bitkiler üzerinde farklı etkiler bıraktığı yağış türlerinden bir tanesi olan yağmur nedir ve nasıl oluşur? Yağmur oluşumu neye bağlıdır? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
Dünyanın neresinde olursa olsun yağmurlar oluşum şekillerine bağlı olarak cephe yağışları, yükselim yağışları ve yamaç yağışları olmak üzere üç temel türe ayrılmaktadır. En genel ifadeyle bulutlardan su dökülmesi anlamına gelen yağmur oluşumu nasıl gerçekleşir? Türkiye’de en çok yağmur alan bölgeler neresidir? İşte, tüm detaylar…
Yağmur Nedir?
Her mevsimde ve her iklim şartında meydana gelebilecek bir yağış türü olan yağmur, bulutlardan su şeklinde dökülen bir yağış türüdür. Atmosferde hali hazırda bulunan nemin yoğunlaşarak su damlaları haline gelmesi ve bu damlaların da yeryüzüne dökülmesi ile ortaya çıkan yağmur; yeryüzünde bulunan suların atmosfer ile yeryüzü arasında sürekli olarak hareket etmesi anlamına gelen su döngüsünün de en temel aşamasıdır.
Yağmur Nasıl Oluşur?
Bulutlardan yeryüzüne su formunda dökülen yağmurlar; hava kütlelerinin içinde yer alan su buharı ya da bir diğer ifadeyle nemin su taneciklerine dönüşmesi neticesinde meydana gelmektedir. Kısaca özetleyecek olursak hava kütlelerinin içinde yer alan nem, %100’ü geçtiği anda bu su buharı, su taneleri halini almaktadır. Bu su damlacıkları da rüzgâr aracılığıyla gökyüzünde savrulurlar ve bir araya gelerek su yüklü bulutları meydana getirirler. Su tanecikleri ile yüklü olan bu bulutların soğuk bir başka hava kütlesi ile karşılaşması ise yağmuru meydana getirmektedir. Bu karşılaşma neticesinde su tanecikleri yoğunlaşırlar ve boyutları en az 0,5 milimetreden meydana gelen su damlacıklarını oluştururlar. Atmosferin sıcaklığı belirli bir seviyesinin üzerinde olması halinde ise yağmur damlacıkları yeryüzüne dökülürler.
Yağmur oluşumu neye bağlıdır sorusuna verilmesi gereken bir cevap da su döngüsü olacaktır. Dünya üzerinde yaşamın devam etmesi için olmazsa olmaz bir hareketlilik olan su döngüsü; yer altı ve yer üstünde bulunan suların sürekli bir şekilde atmosfer ile yeryüzü arasında yer değiştirmesi anlamına gelmektedir. Yeryüzünde yer alan suların buharlaşarak atmosfere yükselmesi ve burada yoğunlaşarak yeryüzüne yağış olarak geri dönmesi olarak tarif edilen su döngüsü bir yağış türü olan yağmuru da ortaya çıkaran mekanizmanın ta kendisidir.
Türkiye’de En Çok Yağmur Alan Bölgeler
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yağmurlarının dağılımın etkileyen birtakım faktörler bulunmaktadır. Yer şekilleri, iklim özellikleri, basınç ve rüzgarların yönü gibi birçok etmen kimi bölgelerin bazılarına göre daha fazla yağış almasına olanak sağlamaktadır. Şimdi gelin, Türkiye’de en çok yağmur alan bölgeleri neresiymiş hep birlikte inceleyelim:
Doğu ve Batı Karadeniz Bölgesi’nde, denizlerden gelen nemli hava kütlelerinin dağ yamaçları boyunca yükselerek yağmur bırakması, bu iki bölgenin Türkiye’nin en çok yağmur alan bölgeleri arasında ilk sırada yer almasına olanak sağlamıştır. Özellikle Doğu Karadeniz’de yer alan illerimizden bir tanesi alan Rize, Türkiye’nin en çok yağmur alan şehri olarak dikkat çekmektedir.
Doğu Karadeniz Bölgesi’nin yanı sıra Ergene Havzası hariç olmak üzere Marmara Bölgesi, Muğla ve Menteşe yöresi başta olmak üzere Ege Bölgesi ve son olarak da Akdeniz Bölgesi’nde yer alan Antalya Körfezi Türkiye’nin en çok yağmur alan bölgeleri arasında yer almaktadır.
