Emeklilikte zorla hizmet birleştirmesi olmaz
SSK, BAĞ-KUR, Emekli Sandığı gibi birden fazla statüye tabi çalışması olanlar hizmet birleştirmesi yapabiliyorlar. Hizmet süresi tek bir statüden emekli olmaya yetmeyenler için avantaj sağlayan bu durum, bazı vatandaşların ise emekliliğini geciktiriyor. Yargıtay, hizmet süresi tek bir statüden emekli olmaya yeterli olanların hizmet birleştirmeye zorlanamayacağı kararı verdi. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberi
İşçi, memur, esnaf gibi farklı statülerde çalışması olanlar hizmet sürelerini birleştirerek emekli olabiliyorlar. 2008 öncesi çalışmaya başlamış olanların hizmet süreleri birleştirilirken, son 7 yıllık fiili hizmet süresine bakılıyor. Buna göre, son 2520 prim günü en fazla hangi statüde geçmiş ise o statünün kurallarına göre emekli ediliyorlar. Hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu statü dikkate alınıyor.
Sigortalı çalışma başlangıcı 2008 Mayıs ayı ve sonrasında olanlar ise tüm çalışma yaşamları boyunca hizmet süreleri en çok hangi statüde geçmiş ise o statüden emekli ediliyorlar.
Hizmet sürelerinin birleştirilmesi, prim günü tek bir statüden emekli olmaya yetmeyenlere avantaj sağlıyor. Bazı durumlarda ise dezavantaj yaratabiliyor.
Örneğin, SSK’dan daha az prim günüyle ve daha erken yaşta emekli olmak mümkün bulunuyor. SSK’lı çalışmanın ardından dükkan işleten bir kişi 7 yıllık hizmet süresinin çoğunu BAĞ-KUR’da geçirdi ise emeklilik için daha fazla prim gününe sahip olması gerekiyor. Bu da emekliliği geciktirebiliyor.
SSK’lı çalışırken primleri tavandan yatırılmış olan kişiler çoğunlukla BAĞ-KUR’lulardan, kimi zaman da hem BAĞ-KUR’lulardan hem de Emekli Sandığı’na tabi olanlardan daha yüksek emekli aylığı alabiliyorlar.
Ayrıca, BAĞ-KUR prim borcu olanlar borçlarını ödemeden emekli olamadıkları için emeklilik süresi uzayabiliyor. Bu tür durumlarda vatandaşlar hizmet birleştirmesi yapmaktan kaçınıyor.
SGK ZORLA BİRLEŞTİRMESİ YAPIYOR
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bu şekilde birden fazla statüde çalışması olanlar emeklilik için müracaat ettiklerinde hizmet birleştirmesi yapıyor. Statülerden sadece birindeki çalışma süresi emekli olmak için yeterli olanları da aynı işleme tabi tutuyor.
Örneğin, 6500 gün SSK’lı çalışması olan bir kişi yaşını doldurduğunda emekli olabilir. Bu kişi yaşını beklerken dükkân açtığında SGK bu kez hem SSK, hem de BAĞ-KUR günlerini dikkate alıyor. BAĞ-KUR’dan emeklilik için en az 9000 prim günü gerektiğinden, yaşını doldurduğu halde kişinin emekliliği gecikiyor.
SGK, böyle bir vatandaşın “Benim SSK’daki prim günlerim emekli olmak için yeterli. BAĞ-KUR’daki hizmetlerimi dikkate almadan sadece SSK’daki hizmetlerim ile emekli olmak istiyorum” dediğinde kabul etmiyor. Vatandaşlar ancak dava yoluyla haklarını alabiliyorlar.
YARGITAY: SİGORTALI İSTEMEDİKÇE HİZMETLER BİRLEŞTİRİLEMEZ
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi (Esas No: 2020 / 4864, Karar No: 2021 / 5424) önce SSK’lı, sonra da BAĞ-KUR’lu çalışması bulunan bir vatandaşın ölümü üzerine eş ve çocukları tarafından açılan davayı karara bağladı. Dosyaya göre, SGK önce SSK statüsünden aylık bağladı. Daha sonra bu aylığı iptal etti ve eş ve çocuklarına ödenmiş olan aylıkları faiziyle geri istedi. Gerekçe olarak da aylığın BAĞ-KUR’dan bağlanması gerekir iken yanlışlıkla SSK’dan bağlandığı, fakat BAĞ-KUR sürelerinin de aylık bağlamaya yetmediği gösterildi.
Yargıtay kararında, farklı sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak geçen hizmet sürelerinin birleştirilmesine ilişkin 2829 Sayılı Kanun’un amacının, hiçbir kurumdaki hizmeti tek başına aylık bağlanmasına yeterli olmayan sigortalı ya da hak sahiplerine, değişik kurumlardaki hizmet süreleri birleştirilmek suretiyle aylık bağlanmasını sağlamak olduğu vurgulandı. Böylece, değişik kurumlardaki hizmet sürelerinin ziyan olmasının önlenmesinin amaçlandığı belirtildi.
Kararda, “Bazı sosyal güvenlik kurumlarında geçen hizmet süreleri toplamının tek başına aylık bağlanmasına yeterli olması halinde, diğer kurumlarda geçen hizmetlerin birleştirilmesinde sigortalının ya da hak sahibinin iradesinin de bu yönde olması koşuluyla zorunluluk bulunmamaktadır” denildi.
