Bu zirve Türkiye için çok kritik
Başkan Trump bugün Finlandiya’da Putin ile 30 ile 60 dakika arası başbaşa görüşecek. Toplantıyla ilgili daha önce sızan bazı bilgiler belgeler vardı. Bunları ben de bu köşede 'O iki sayfalık gizli metinde neler var’ başlığıyla yazdım. Toplantıda Suriye’nin geleceği ve yeni siyasi düzeni de konuşulacak. Özellikle ülkenin kuzeyi ve YPG ile ilgili farklı bir yaklaşım ortaya konulacağından Türkiye başta bu nedenle ve diğer konuların da önemi nedeniyle bu zirveyi yakından takip edip sonrasında mutlaka ağırlığını koymalı. Bu konu hakkında daha önce yazdıklarımdan tekrara düşmeden bugünkü zirvenin bölgeye ilişkin konuşma konularını bir bir sıralamak istiyorum.
ABD’NİN İRAN SORUNU
1- Amerika bugüne kadar Suriye’ye sadece DEAŞ sorunu merceğinden bakıyordu. Washington’da bazı komutanlar bunu kabul etmek istemeseler de Trump DEAŞ meselesinin büyük ölçüde bitirildiğini düşünüyor. Şu anda aklında bir tek Suriye’deki İran etkinliği var. İsrail’in de bastırmasıyla İran şu anda ABD’nin tek sorunu haline geldi. Suriye’deki İran etkinliğini mümkün olduğunca hızla azaltmak istiyorlar. Amerika bu kouda Rusya’nın yardımcı olmasını istiyor. Daha önce Netanyahu ile de görüşmüş olan Putin de bu konuda yardımcı olacak. Ama karşılığında da istediği bazı şeyler var.
ESAD REJİMİ
2- Rusya ABD’nin Esad’ın varlığını kabul etmesini istiyor. Trump eğer İran konusunda yardımcı olunursa Esad konusunda da tavrını değiştirecek. Bu konuda daha önce İsrail ve Ürdün ile de görüşmeler yaptı Amerika. Ve onlar da kendi sınır güvenliklerinin Esad rejimi tarafından garanti edilmesini şimdiki duruma göre daha tercih edilebilir bir seçenek olduğunu söylediler. İsrail ayrıca kısa vadede İran'a bağlı milislerin Rusya tarafından kendi sınırından 80 kilometre uzakta tutulmalarını istiyor. İran daha uzağa çekilinceye kadar bunu kısa vadede istediler. Rusya da bunu sağlamayı kabul etti. Ayıca İsrail eğer İran milisleri bölgede yığınak yaparlarsa kendilerinin bunlara yapacağı silahlı müdahalelere Suriye tarafından karşılık verilmemesi talebinde de bulundu.
3- Rusya İran’ı bir süre içinde milislerini çekmeye onu kırıcı olmadan ikna edebileceğini düşünüyor. Hele Esad rejimi de talep ederse bunun gerçekleşmesi ihtimali büyük görülüyor.
YPG NE OLACAK
4- Ülkenin kuzeyinde nelerin yapılacağına Rusya’nın enterasan bir yaklaşımı var. Amerika İran meselesi çözüm yoluna girince en kısa sürede bölgedeki 2 bin 200 askerini çekecek. Washington’da bazı askerler 18 ay sonra çekilelim diye bastırıyorlar ama Trump kısa sürede çekilinecek diyor. ABD çekilince YPG’nin Rusya ve Esad rejimi ile uyumlu koordineli çalışmasını istiyor. Bunun Türkiye açısından ne anlama geleceği Rusya ile yapılacak görüşmelerde ortaya çıkacak. Washington’da bu konuda bazı söylentiler var ama henüz yazılabilir bilgi oluşmadığı için bugün bu konuya girmeyeceğim. Gerekli kontrolleri yaptıktan sonra yazacağım bunları.
