Arabulucular uğraşıyor ama Trump-Erdoğan zirvesi New York'ta olacak mı?

Her yıl olduğu gibi Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 25 Eylül’de toplanıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın son anda bir değişiklik olmazsa 23 Eylül’de New York’ta olması ve 27’sine kadar burada kalması bekleniyor.

Genel kurulda bir konuşma yapacak ve Birleşmiş Milletler'in yapısı ve Suriye konusunda önemli mesajlar verecek.

Başkan Trump da genel kurul için New York’a gelecek.

Trump'la Erdoğan'ın buluşup buluşmayacakları henüz belli değil.

Bunun olması için arabulucular iki hatttan çalışmayı sürdürüyorlar ancak Amerikan tarafı şimdiden bir buluşma tespiti için uygun hava olmadğını belirtiyor.

Başkan Trump’ın bir görüşmenin olmasını arzu ettiği biliniyor.

Ancak etrafındakiler, başta ulusal güvenlik danışmanı John Bolton, yeni bir görüşme olmasına karşı.

İki taraftan da başkanların görüşmesinin iki ülke ilişkisinin geleceğini kurtarmak açısında mutlaka olması gerektiğini düşünenler var. Örneğin Türkiye hakkında kritik bir rapor yazmakta olan Amerikan savunma bakanlığı bunu kesin destekliyor. Bu yüzden iki başkanın New York’ta aynı çatı altındayken sanki tessadüfmüş gibi buluşmalarının ihtimali hala daha var.

BOLTON NEDEN KARŞI?

Ulusal Güvenlik danışmanı John Bolton, Washington’da, bir süredir Türkiye Büyükelçisi Serdar Kılıç'la yapmış olduğu görüşme hakkında yakın çevresine şunları söylüyor:

“Büyükelçi Kılıç randevu isteyince ben Türkiye’den yeni bir öneri geleceğini sandım ve hemen randaevu ayarlandı. Gayet sıcak havada başladı görüşmemiz ama sonra baktım ki Türkiye yeni bir şey söyleme yerine bildiğimiz daha önce duyduğumuz taleplerini genişleterek yeniliyor sadece. Bu yüzden görüşmede gidilecek yol kalmıyor bizler rahip Brunson meselesinde bir adım atılmasını istiyoruz. Türkler ise birçok farklı talepler öne sürüyorlar. Dolaysıyla hep aynı kısır döngüye girilecekse o zaman yeni görüşmelerin de olmasına bence gerek yok.”

Anlayacağınız Amerikan yönetimi şu anda rahip Brunson meselesnde bir adım atılmadığı takdirde diğer sorunların görüşülmesine geçmek istemiyor. Başkan Trump’ın çevresi bu yüzden New York’ta sanki bir teasdüfmüş gibi bir zirve olmasına karşılar ancak Trump henüz net bir karar vermiş değil.

TEMELDEKİ SORUN

Buradaki kaynaklara göre bugüne kadar iki ülke arasnda bir arka kapı diplomasisi yolu etkin biçimde açılamadığından iki tarafta resmen aldıkları tavırlar nedeniyle kilitlenmiş durumdalar.

Arka kapı diplomasisinde resmi bir görevi olmayan ama etkin olan bazı aracılar iki tarafın resmen söyleyemeyeceği şeyleri de söyleyerek bir anlaşma oluşması yolunu açabiliyorlar.

Son dönemde bunun olmamasından dolayı iki tarafta karşılıklı resmi sert açıklamalara gidince şu anda gelinen noktada kimse geri adım olarak yorunlanabilecek bir adım atamıyor.

İki başkan bir görüşme olmasının önemli olduğunu düşünseler de şu anda sürecin başlaması için kimin ilk adım atabileceği belli değil. İki taraf da ilk adım atmanın bir zayflık göstergesi olarak yorumlanmasından çekiniyor. Sadece bu basit nedenle Türk-Amerikan ilişkisinin geleceğini kurtarabilecek çok önemli bir görüşmenin olmaması ihtimali de ne yazık ki var.