Amerika Suriye'de yeni pozisyon arıyor
Suriye’de uzun süredir sahada olmasına rağmen bir türlü strateji oluşturamayan ABD şimdi bu boşluğu doldurmak için geç de olsa çalışmaya başladı.
Yönetim, İdlib sonrasında Suriye’de siyasi çözüm sürecinin başlayacağını ve Amerika’nın bir stratejisi olmadığından siyasi süreci belirleme masasına güçlü oturamayacağını düşünüyor.
Bu yüzden son an manevralarıyla yönetim kendisine güçlü bir pozisyon oluşturma arayışında.
Şu ana kadar sadece İsrail’in güvenliği açısından Suriye’deki İran varlığına karşı mücadele edilmesi ve YPG’ye desteğin sürdürülmesi konularında netlik oluşturuldu. Bunun dışında siyasi gelecek hakında ne denileceği konusunda stratejik bir açıklık yok.
ATILAN ADIMLAR
Ancak bazı adımlar atılıyor. Bizler de buradaki gazeteciler olarak bu adımlara bakarak kafalardaki nihai stratejinin ne olabileceğini tahmin etmeye çalışıyoruz.
Ben burada, ulusal güvenlik konularında yazanlar ile haftada en az bir gün buluşup konuşuyorum. Ben buna 'ulusal güvenlik masası' adını taktım. Bu masanın son gündemi konunun sıcaklığı nedeniyle Suriye ve Amerikan adımlarıydı. Yani istihbaratını aldığım bilgileri o masada da tartışma imkanım oldu. Son masa toplantısında konuştuğumuz konular şöyle:
1- Amerika Rakka’dan DEAŞ militanları kaçarken onların gitmesine seyirci olmuş hatta izin vermişti. Bazen onlara refakat ettiği bile söylenebilir. Bunun nedeni şimdi belli oldu.
Oradan çıkarılan militanlar Suriye’nin petrol, doğalgaz ve su kaynaklarının yüzde 95’inin bulunduğu bölgeye çok yakın. DEAŞ militanları oraya götürülünce Amerika da DEAŞ'la mücadele görünümü altında kaynakların olduğu bölgeye YPG ile yerleşti.
Şu anda ABD, Suriye toprağının yüzde 30’unu kontrol etse de petrol, doğalgaz ve su kaynaklarını da YPG ile birlikte kontrol ediyor.
Yönetim bunun Suriye’nin siyasi geleceğini belirleyecek süreçte Amerika’nın elindeki en büyük güç olacağını biliyor. Yönetim Suriye’nin 2 milyar 500 milyon varil petrol rezervi olduğunu tahmin ediyor.
2- Başkan Trump, Suriye’ye stabilizasyon fonu adı altında vereceği 230 milyon doları vermekten vazgeçti. Bunu, doğacak açığı Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerinden sağlamak ve onların bölgedeki etkinliğini İran’a karşı arttırmak amacıyla yaptığı söyleniyor. Nitekim Suudi Arabistan devreye girerek kesilen 230 milyon dolar yerine 300 milyon dolar finansman yaptı.
3- Ayrıca Pentagon’un bütçesinde de sivillere yardım fonu adı altında bir fon var. Bundan da 1 Ekim'de başlayacak yeni bütçe yılı içerisinde 15 milyar 300 milyon dolar para ayrıldı.
Ancak Pentagon’a yakın kaynaklar bu fonun adının sivil yardım fonu olsa da bu paranın Suriye ve Irak’ta bulunan sayıları toplam 6 bine yaklaşan Amerikan askeri için harcandığını belirtiyorlar.
ASKERLER KALIYOR
4- Başkan Trump bir ara "Askerlerimizi Suriye’den hemen çekeceğiz" diye konuşuyordu. Bu tamamen gündemden çıktı. Amerikan yönetimi Suriye’de siyasi gelecek konuşmaları cidden başlayıncaya kadar askerlerini Suriye’de tutacak.
5- Yönetim Beşir Esad’ın gitmesi konuşmasını artık tamamen bırkmış durumda, bu bir süredir zaten yapılmıyordu ama yeni atanan Suriye özel temsilcisi Jim Jefrrey de bunu açıkça söyledi zaten.
6- Yönetim İdlib’te, Türkiye, İran ve Rusya arasında doğabilecek anlaşmazlıkları izlemeye ve bu anlaşmazlıkların kendisine yeni manevra alanları açıp açmayacağını görmeye de karar verdi.
7- Menbiç’te nasıl adımlar atılacağı yönetime ileride Türkiye ile Suriye’de neler yapılabileceğinin işaretini verecek deniliyor buradaki kaynaklarca.
SURİYE'NİN YENİDEN İNŞASI
Anlyacağınız ABD için Suriye’de İsrail’in öncelikleri önemli bu yüzden ana hedefinde İran var. Petrol, doğalgaz, su kaynaklarını kontrol dışındaysa ekonomik gücünü de kulanmak amacında çünkü siyasi süreç başlayınca ülkenin yeniden inşasının da konuşululacağını biliyor. Bunu ortak olarak Çin’i devreye sokmadan Rusya’nın kendi başına üstlenmesine gücünün olmadığını, bu konuda eninde sonunda devreye girmesi için kendisine gelineceğini düşünüyor Amerika. Başkan Trump siyasi süreç başlamadan yeniden inşa finansmanı yapılmayacak talimatı verdi. Yönetim bu ekonomik güç kozunu Fırat’ın doğusu için YPG konumu hakkında Rusya ile konuşurken de kullanmak amacında.
Başta dediğim gibi ortada henüz net bir kapsamlı strateji yok ama unsurları yavaş yavaş otaya çıkarılmaya çalışılıyor, yeniler eklendiğinde size hemen aktaracağım.
