Washington, Türkiye işaretlerini okumaya çalışıyor.. Bugün (salı) ABD Senatosu'nda önemli bir gün
ABD’nin başkentinde Türkiye hakkında ulusal güvenlik birimleri, Beyaz Saray ve Türkiye’ye dört gün önce gelen yeni büyükelçi arasında koordinasyonun düzene sokulmasına girişildi yeni iş haftasının ilk gününde.
Geçtiğimiz cuma günü yapılacağı söylenen Pentagon açıklamasının ertelenmesinde bunun yeni büyükelçinin Ankara’ya inmesine denk gelmesinin de rol oynadığı ve Beyaz Saray’ın bu konuda son anda Pentagon’un dikkatini çekerek yeni büyükelçiye zaman tanınmasını istediği de öğrenildi.
***
Birimler arası tartışmalar sürdüğünden ve henüz hangi yoldan gidileceği üzerine bir netlik olmadığından Washington’daki tüm birimler kritik sembolleri, işaretleri okumaya başladılar.
Ankara’dan gelecek bir işarete birimler tarafından özellikle çok önem verildiğini söylemeliyim. Burada her birim yeni büyükelçi David Satterfield’in güven mektubunu ne zaman ve hangi otoriteye vereceğini dikkatle izliyor ve bu yöndeki haberi bekliyor.
***
Türkiye’yi çok iyi tanıyan bir Amerikan kaynak bu konuda nelere dikkat edildiğini şöyle anlattı bana:
"Cumhurbaşkanlarının sembolik görevlerinin bulunduğu ülkelerde yeni büyükelçilerin cumhurbaşkanı tarafından kabul edilmesi normal görülür ama Türkiye gibi cumhurbaşkanlarının tam yetkili ve güçlü olduğu ülkelerde yeni büyükelçilerin güven mektubunu cumhurbaşkanına vermesi rutin dışı olarak yorumlanır Washington’da. Bu tür ülkelerde normali güven mektubunun ülkenin dışişleri bakanına verilmesidir."
Şimdi Washington, Ankara’dan gelecek işarete bakıyor. Eğer David Satterfield’in güven mektubunu vermesi için erkenden Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından davet edilirse bu Türkiye’nin ABD ile ilişkileri tamamen kopartmak istemediği ve arada bir kriz olsa da konuşmak istediği şeklinde yorumlanacak. Ancak güven mektubunu verme süresi ertelenir ve dışişleri bakanından davet gelirse bu da Türkiye’nin ABD’yi iyice gözden çıkarmaya başladığı şeklinde yorumlanabilecek Washington’da.
***
Bu arada yeni büyükelçilerle ilgili bir başka tartışma da var Amerika’da. Trump’ın kariyer diplomatı olmayan çoğu işadamı olan kişilere büyükelçilikler verdiği ve bunda da kriterin işadamının Trump’ın seçim kampanyasına yapmış olduğu bağışların düzeyi olduğu konuşuluyor. Bu açıdan Türkiye’nin özel yeri olduğu görülüyor. Çünkü David Satterfield Washington’da saygınlığı büyük olan ve sözü de dinlenilen tecrübeli bir kariyer diplomatı. Güven mektubunu sunduktan sonra Türkiye bu yüzden çok etkili bir kişiye sorunlarını anlatmak imkanına kavuşacak ve böylece Washington’da da çok iyi ve etkin dinlemiş olacak.
***
Trump’ın Türkiye hakkında tavrını netleştirmesini bekleyen birimlerde çalışanlar ayrıca Başkan'ın Türkiye hakkında S-400 teslimatından sonra tek bir tweet bile atmamış olmasına da özel önem veriyorlar.
"Başkan sert bir tepki verilecek olsaydı bunu ilk önce tweet'leriyle söylerdi" diyen bu çevreler Başkan'ın yaptırımlar konusunda en yumuşak olanları seçme ihtimalinin yüksek olduğunu düşünüyorlar.
*****
Bugün (salı) gözler ABD Senatosu'nda olmalı. Çünkü savunma bakanlığını vekaleten yürütmekte olan Mark Esper bakan olarak Trump tarafından atandı ve onun senato silahlı kuvvetler komitesinde onaylanma oturumu var. Bu komitede iki partinin temsilcileri de Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını istediklerini geçen cuma yaptıkları yazılı bir açıklama ile açıklamışlardı. Bu yüzden yeni bakan adayının Türkiye konusunda sert sorularla karşılaşmasına kesin gözle bakılıyor Washington’da. Onun bunlara vereceği cevaplar da Türkiye hakkında Washington’dan gelen ilk tepkilerin işaretini oluşturacak. Mark Esper geçtiğimiz cuma günü Savunma Bakanı Akar ile bir telefon görüşmesi yapmıştı. Son katıldığı NATO toplantısında da F-35’ler konusunda sert söylemleri olmuştu yeni bakan adayının.
