Sıcak Bölge'den panik notları-62 (5 maddede isyanın nedenleri)
Minnesota’dan patlayıp tüm Amerika’ya ve hatta dünyaya yayılan isyan yangınının gerçek nedenlerini anlayabilmek için birkaç gün soğukkanlı beklemem gerekti.
Tabii görünen neden barizdi. Polisin dizi altında boğularak infaz edilen zencinin bir seri buna benzer olayın en yakında yaşananı olduğundan ve insanlar bunun katiyen sonuncu olmayacağını bildiklerinden isyan ettiler.
Evet bariz nedeni bu isyanın ve çok da haklı "Artık bıktık" diyenler.
Ama işin bir de soğukkanlı analiz ile çıkarılıp anlaşılabilecek yapısal nedenleri de bulunuyor. Bugün notlar halinde bu yapısal sorunlar arasında biraz dolaşıp bunları size anlatmaya çalışacağım.
Özelikle zenciler birdenbire patladılar çünkü:
1- Minneapolis şehri beyazlar ile zenciler arasında en kötü gelir dağılımı farkı olan şehirler arasında yer alıyor. Hatta en kötü gelir dağılımı olan şehirler listesinde Minnesota ikinci sırada yer alıyormuş. Minnesota’da aynı sayıda olan ve benzer işlerde çalışan beyaz ve siyah aileler arasında yıllık gelir farkı 50 bin dolara ulaşabiliyormuş. Şehirde ayrıca konut politikaları hep zenciler aleyhine çalıştırılıyormuş, yani polise karşı bir öfke tabii ki var ama bu öfkenin ekonomik temelleri de bulunuyor.
2- Zencilerin Amerika’da beyazlara göre iki misli daha virüs kapma ihtimalleri varmış. Ölenlerin yüzde 60’ının zenci ve Latin kökenli olduğu da söyleniyor.
3- Uygun olmayan evlerde kalabalık aileler olarak yaşayan zenciler evden çalışma imkanına genelde sahip değiller. Çünkü internet bağlantıları olsa dahi çoğu şoförlük, acil servis elemanlığı ve hemşirelik gibi işte fiilen bulunmayı gerektiren dallarda çalışıyorlar.
4- Minnesota polis departmanında yapısal hale dönüşmüş ve süregiden bir ırkçılık mevcut. Hatta polis yöneticileri 4 yıl önce polisin gereksiz güç kullanma meselesine çözüm getirmek için polisin güç kullanma kurallarını yeniden düzenlemişler. Ayrıca her polisi ‘Implicit bias training’ adı verilen bir eğitime de sokmuşlar. Bu eğitimde her polise kendi var olan önyargılarıyla yüzleşmesi ve bunun üstünden gelmesi öğretilmiş. Yani bir beyaz polis bir zenciyi gördüğünde önyargılı olarak neler düşünüyorsa bunları aşmasına yardımcı olunmaya çalışılmış. Ancak son olayda da görüldüğü üzere bu kursun pek de başarılı sonuç almadığı ortada.
5- Tabii isyan edenler sadece zencilerden oluşmuyor. Trump 'Antifa' gibi isyana katılan örgütleri terör örgütü diye konumlandırmaya çalışsa da bu doğru değil tabii ki. Bu isyanda da devrimci bir açılım görüp işe karışan örgütler de varlar. Ancak isyana katılan çoğunluk beyazlar yıllardır Amerika’nın insanı hiçsizleştiren ve acımasızca sömüren düzenine karşı artık isyan etmiş durumdalar. Bu isyankar ruh halinde zaten olduklarından zencinin öldürülmesini görünce onlar da patladılar ve zenci halkın yanında yer aldılar.
Amerika’da yetkiler aslında başkanlık koltuğunda oturtulmaması gereken bir adamda olduğundan şimdi Amerika büyük ihtimalle bu isyanı güç kullanarak bastırma yoluna gidecek. Çünkü Trump’ın kafası başka bir yöntemi basmıyor. Ama güç kullanılırsa, bu kadar fazla yapısal gerekçeleri olan bir isyan şimdilik bastırılmış görünse de isyancılar bunun öcünü ileride mutlaka alacaklardır fırsatı bulduklarında.
