Sıcak Bölge'den panik notları-85 (ABD uçuşları başlarken)
İlk kez New York’a uçanların havalimanına iner inmez büyük şok yaşayacakları kesindir.
Bizdeki havalimanlarının lüksüne, alışveriş imkanlarına, yeme-içme alanlarına alışmış olan yolcular John F. Kennedy Havalimanı'nı görünce acaba zamanda geriye doğru yolculuk yapıp da 20’nci yüzyılın ortalarına mı geldik veya "Yoksa Amerika yerine azgelişmiş bir ülkeye mi indik acaba yanlışlıkla" diye düşünmeye başlayacakları kesindir.
*
Amerika uzun zamandır altyapısına yatırım yapmadığı gibi yeni havalimanı da inşa etmedi.
Özelikle New York’un havalimanlarının görünümü çok eskidi. Ülkeye ilk gelen yolcunun ilk ABD izlenimi bu görünüm olunca yolcunun morali de bozulabiliyor tabii. İnsanın bunu görünce "Süper güç Amerika’nın havalimanı böyle olur mu" diye düşünmesi kaçınılmazdır.
*
Demokrat Parti'nin başkan adayı Joe Biden eskiden bir seyahatinde New York’un daha çok iç hatlara çalışan diğer havalimanı olan LaGuardia içinde yürürken "Buradaki görünüm daha çok bir üçüncü dünya ülkesine ait gibi" demiş etrafındakilere.
*
Joe Biden’ın bu sözünü bir süre önce tamamen bitirilmesine bir yıl kalmış olan LaGuardia’nın yeni terminalinin açılışını yapan New York Valisi Cuomo hatırlattı.
Vali Cuomo ABD’nin yaklaşık 25 yıldır yeni bir havalimanı inşaatı yapmadığını hatırlatıp LaGuardia yatırımı ile ülkede bir yeni bir yatırım hamlesi başlangıcının yapılmasını umduğunu söyledi.
*
Demokratlar virüs salgını nedeniyle içine girilmiş olan ekonomik krizden çıkışın kamunun bu tür altyapı ve büyük proje yatırımlarıyla olacağını savunuyorlar.
Kamu yatırımları arttığında hem Amerika’nın çok ihtiyacı olan altyapı yatırımlarının hızla bitirileceğini hem de ekonominin daha hızlı canlandırılacağını düşünüyor Demokratlar.
Aslında ilk başkanlık dönemine başlamadan önce Trump da aynı şeyi söylüyordu ama bu yönde hiç bir adım atılmadı. Meksika sınırının bir bölümüne örülen duvar dışında hiç bir büyük kamusal yatırım yapılmadı geçmiş dört yıl içinde. Sınır duvarına yapılan harcamanın da zaten fazla bir anlamı yok
2024 yılında başkan adayı olmasına kesin gözle bakılan Vali Cuomo Demokrat Parti'nin planlı kamusal yatırım stratejisini benimsemesi gerektiğini düşünüyor. Parti içinde de bunun destekleyenlerin sayısı hayli fazla.
*
LaGuardia yeni terminaline yatırım dışında, New York eskimiş deniz altı tünellerini, demiryollarını, metrolarını yenileyecek ve ekonomisinin canlanmasına bu şekilde destek verecek. Cumhuriyetçiler ise çoğunlukla canlanmanın serbest piyasa mekanizmalarıyla yapılması gerektiğini ve Demokratların kamusal yatırım planlarının sosyalizmi çağrıştırdığını söylüyorlar.
*
Demokratların altyapı ve kamusal harcamalar eliyle ekonomik canlanma planının Cumhuriyetçilerin dediği gibi sosyalizm olduğu şüpheli gayet tabii ki. Bu daha çok Avrupa ülkelerinde denenmiş olan sosyal demokrat bir bakışı andırıyor bence.
*
Etrafta fazla görünmeyerek seçim kampanyası yürütmeye çalışan Joe Biden ekonomi politikaları tartışmalarına nedense fazla girmiyor. Halbuki tam da bu aşamada dünyada bu tür tartışmalara hayli ihtiyaç da var.
*
Dünya salgınla yaşadığı sosyal ve ekonomik şoklardan çıkış yolunu düşünmeye başlamak zorunda.
Her ülke kendine en çok uyan yolu ancak bir toplumsal diyalog sürecinden geçerek bulabilecek.
Hem Amerika’da hem de Türkiye’de yeni ekonomi politikaları üzerine diyaloğa ve ciddi fikir alışverişlerine ihtiyaç var.
Bir an önce ekonomisini canlandırmak zorunda olan Türkiye’nin yeni yaklaşımları denemesi kaçınılmaz olabilir.
Amerika gibi zengin olmadığımızdan bizim bazı tartışmaları Amerika’da olduğu gibi erteleme lüksümüz maalesef bulunmuyor.
Ne yöne gidilmesine karar verilirse verilsin bunu planlayacak, uygulayacak bilgi birikimi ve kaliteli uzman kadroları var Türkiye’nin. Yeter ki gidilecek yönün master planının kararı bir an önce verilsin.
Ben sosyal demokratlara daha uyabilecek büyük altyapı ve öncelikle tarıma yönelik büyük kamusal harcamaların planlı programlı yapılmasıyla serbest piyasaların canlandırılmasının doğru olacağına inanıyorum.
