Jeff Bezos, 'Gazetelerin geleceği ne olur' sorusuna 22'nci yüzyıl gazetesini hazırlatıp cevap verecek
Washington Post gazetesinin sahibi olan Graham Ailesi yıllar önce gazetede yayımcı (publisher) olarak görev yapmakta olan Don Graham aracılığıyla bir arayış başlattı.
Ve "Dijital çağda kağıt baskı gazeteler nasıl olmalı ve siz gazete sahibi olsanız nasıl bir gazete çıkarırdınız?" sorusunu Steve Jobs, Bill Gates, Mark Zuckerberg, Larry Page ve Sergey Brin’e yöneltti.
Yayın hayatının içinde olan her gazetecinin cevabının peşinde olduğu o soruya bu isimlerin verdiği cevaplar aile tarafından alındıktan bir süre sonra sonra 2013 yılının Ekim ayında Graham Ailesi 250 milyon dolara Washington Post’u Amazon’un sahibi Jeff Bezos’a sattı.
Don Graham’ın gazetelerin geleceği ne olur sorusunu yönelttiği diğer insanlar gibi dijital devrimi gerçekleştiren dev isimlerden olan Jeff Bezos’un satın alır almaz gazete ile ne yaptığını biraz sonra anlatacağım ama ilk önce hikayeyi bugüne sarıp bir konuya dikkat çekmek istiyorum.
Bezos bugüne kadar gazetenin içeriğine hiç karışmadı. Gazetenin yayın yönetmeni olan Marty Baron ile düzenli olarak iki haftada bir telefon konuşması yapmakla yetindi.
*
Ancak bu durumun değişeceği ve kağıt baskı gazetelerin yaşamasına inanan Bezos’un bundan böyle 22’nci yüzyılın gazetesinin nasıl olması gerektiğini işe bizzat el atarak göstereceği yolunda işaretler geliyor.
Efsanevi bir yayın yönetmeni olan Marty Baron görevini bırakıyor.
Jeff Bezos da Amazon’daki aktif görevini CEO olarak Andy Jassy’e bırakarak başka işlere konsantre olacağını açıkladı.
Bezos, Washington Post gibi tutkulu olduğu işlere konsantre olacağını resmen açıkladı bile.
Watergate olayıyla ilgili filmlerden tanıdığımız ve artık bir müze gibi değeri olması gereken eski binasından çıkıp yeni binasına taşınmış olan Washington Post gazetesinde patronun bu açıklamasının gazeteciler arasında merak ve endişeye yol açtığını duydum. Konuştuğum herkes "Acaba şimdi ne olacak?" sorusuna cevap aramaktaydı.
Her gün dijital dünyanın gereklerine ve ritmine göre hazırlanan ve sonra yine bu dünyanın araçları ile içeriğini daha fazla insana ulaştıran gazetenin bu yeni dünyanın gerçeklerine uygun bir görünüm ve içerik sahibi olmasının zamanı hakikaten gelmişti ve Bezos yeni atayacağı yayın yönetimi ile bunu yapmaya girişecek.
Neler olabileceğini tahmin edebilmek için Bezos gazeteyi satın aldıktan hemen sonra nelerin olduğuna bir bakmalıyız.
"AİLE BANA YARDIMCI OLDU"
Bezos gazeteyi satın aldıktan iki yıl sonra ben Washington’da dijital dönüşüm ile ilgili görüşmeler yaparken olacağını hiç ummadığım bir gelişme oldu. Washington’un ulusal güvenlik camiasında hayli etkili olan bir Amerikalı arkadaşım beni Katherine Weymouth ile tanıştırdı. Biraz önce bahsetmiş olduğum Don Graham, Katherine Weymouth’un amcasıdır. Efsanevi gazete patronu olan Katherine ‘Kay’ Graham ise onun babaannesidir.
Onunla tanışma şansı yüzüme gülünce ve o benim elimden tutup gazeteye götürdüğünden haftalarca eski klasik binada istediğim gibi dolaşmak ve yapılanları incelemek imkanına kavuştum ve gazetede Bezos devrimini gerçekleştirmeye girişmiş insanlarla da arkadaş olup konuştum.
BEZOS İLK ÖNCE NE YAPTI
Dediğim gibi yeni patron düzenli biçimde iki haftada bir yayın yönetmeniyle telefon sohbeti yapmak dışında gazetenin içeriğine hiç karışmadı.
Hatta süpermarket kasalarında satılan tabloid gazetelerin en meşhuru olan National Enquirer evli olan Bezos’un sevgilisi olduğu iddia edilen kadınla ilgili gazetenin kapağından yayın yaptığında bile Bezos açıklama yapmak için Wahington Post’u değil internet ortamında bağımsız bir siteyi tercih etti. Washington Post o olaya hiç girmedi ve sadece olayın gelişimini anlatan ve her iki tarafında görüşlerine yer verdiği objektif bir haber vermekle yetindi.
Gazeteyi satın aldığında Washington Post’un kullanmakta olduğu teknoloji eskimişti. Bezos ekibi ilk iş olarak gazeteye teknoloji transferine başladı.
Gazetenin internet sitesi 1996’ının haziran ayında oluşturulmuştu.
Bezos gazeteye 250 yeni isim de alarak dijital öncelikli yayın sistemine geçince eskimiş görünümde olan web sitesinin de yeniden düzenlenmesi gerekti.
Dijital öncelikli yayın sistemine geçildikten sonra 3 yıl içinde gazetenin internet sitesinin trafiği 2 misline çıkarıldı.
DİJİTAL ÖNCELİKLİ YAYIN
Ben Katherine Weymouth’un sayesinde gazetede Bezos devriminin ilk yıllarını bizzat yaşama imkanını bulunca dijital öncelikli yayıncılığı daha iyi anlamaya başladım .
Eski gazete binasında kafe bulunmadığından bir gün binanın bulunduğu caddenin köşesindeki kafeden kahvelerimizi alıp dijital servisin başındaki kişinin odasında sohbete girip, "Dijital öncelikli yayın nedir" sorusunu yöneltince ondan şu cevabı aldım:
"Dijital öncelikli yayın bütün gazetecilerin sabah gazeteye gelir gelmez ellerindeki haberi, yazıyı veya fotoğrafı gazeteyi beklemeden hemen dijital sistemler üzerinde yayına sokmalarıdır. Biz de böyle yapıyoruz. Bu nedenle kağıt baskı gazetenin hazırlanması için toplantı eskiden olduğu gibi öğle saatlerinde değil geç akşamüstü saatlerinde, dijital yayınlarımızdan haberlerle yazılarla ilgili sonuçlar alındıktan sonra yapılıyor. Yani gazete hazırlanırken yazı işleri her haberin etkisi ve kamuoyundaki algılanışı ile ilgili bilgiye sahip oluyor ve gazeteyi bu bilgiler ışığında hazırlıyorlar."
Yani dijital öncelikli yayıncılık gazetenin bir internet sitesi olmasından ibaret bir şey değildi ve aslında bu kavram kağıt baskı gazetenin hazırlanması sürecine ait olan ve onu radikal bir şekilde değiştiren bir kavramdı.
POST, REDDIT VE TİKTOK DA
Bezos’un adamları gazetede bir içerik yönetim sistemi (content management system) geliştirdiler. Bu sistem her sabah kendisine yayınlanmak için yollanılan tüm içeriği hangi sosyal medyada yayınlanması uygunsa ona göre seçip o medyaya uygun fotoğraf veya video desteği yapıyordu. Örneğin bir haberin sadece internet sitesinde yayınlanması uygunsa içerik yönetim sistemi internete uygun fotoğraf ya da başlık ayarlaması da yapıyordu. Eğer bir yazı sadece Facebook veya diyelim Instagram’a uygunsa sistem o sosyal medyada daha ilgi gösterecek içerik değişiklikleri de istiyordu.
İnternet sitesini ve sosyal medya ortamını iyi kullanarak Washington Post dijital aboneliğini büyütmeye başladı. Şu anda 2 milyona yakın dijital abonesi bulunuyor gazetenin.
Bu aktif yayıncılık nedeniyle gazetenin yeni içerik ihtiyacı da devamlı arttığından yazı işleri kadrosu da azalmak yerine büyüyor.
Gazete sosyal medyayı sadece ürettiği orijinal içeriği dağıtmak için değil, bu medyayı aynı zamanda gazeteyi daha iyi tanıtmak ve oralardan kağıt gazeteye abone çekmek için de kullanıyor.
Gazetede her sosyal medya için ayrı bir editör bulunuyor. Örneğin Instagram, Twitter, Facebook editörlerinin yanı sıra bir Reddit, Tiktok editörü de var gazetenin. Bunlar sadece gazete için üretilen içeriği değil o medya için özel üretilmiş içeriği de yayınlayarak oralardan gazeteye yeni okuyucu çekmek için çalışıyorlar.
İlk bakışta "Tiktok gibi bir medyada Washington Post gibi bir gazetenin ne işi var" diye düşünebilirsiniz. Ben de böyle düşündüğümden ilgilisine sordum.
Tiktok kullanıcıları Washington Post’un genellikle okuyucusu olmadıklarından bu kesimden okuyucu kazanmak gazete için önemli. Bu yüzden gazete bir Tiktok editörü atamış.
Editör şu ana kadar Tiktok’a özel 120 adet video hazırlatmış ve bu medyada 220 bin takipçileri olmuş. 7.5 milyon kalp (‘like’ gibi) almışlar ve bu kesimden gazete aboneleri de gelmeye başlamış.
Keza bir de Reddit editörü atamışlar. Dünyanın en fazla ziyaret edilen dördüncü sitesi olan Reddit, genelde gazetecilerin sosyal haberler çıkarmak ve yaratıcı insanlarla bağlantı kurmak için kullandıkları bir medya.
Aylık aktif kullanıcı sayısı 330 milyona ulaşabiliyor.
Washington Post da bir içerik yaratıcısı olduğundan kendini yaratıcılar sınıfına sokmuş ve bu bağlamda Reddit'de içerik paylaşıyor. Buradan da gazete okuyucuları gelmeye başlamış Post’a.
Gazetenin Instagram editörü de Instagram’da bolca video paylaşıyor.
BEZOS'UN UZUN VADELİ PLANI
Bezos’un satın almasından sonra Washington Post içerik yönetim sistemiyle, dijital öncelikli yayınıyla ve sosyal medyayı içerik dağıtımında kullanmasıyla ve oralardan okuyucu kazanma sistemiyle bundan sonra olacak gelişmelere çok iyi bir alt yapı hazırlamış durumda.
Bezos’u tanıyanlar onun gazete konusunda daima uzun vadeli düşündüğünü ve etrafına sıkça 90 yaşıma geldiğimde Washington Post en çok gurur duyduğum işlerden bir tanesi olacak diye konuştuğunu söylüyorlar.
Bezos’un bu altyapıdan hareket ederek şimdi de sosyal medyadan gelecek yeni okuyucu kuşağına daha hitap edecek bir gazeteyi gerek sayfa düzeniyle gerekse de içeriğiyle oluşturmayı hedeflediğini belirtiliyor. Washington’daki gazeteci camiasında bu konu son zamanlarda sohbetlerin ateşli konusunu oluşturuyor.
Eski okuyucuların görünümüyle, içeriğiyle iyi tanıyıp alıştığı bir Washington Post var ortada. Bunlara ek olarak bir de gazeteye yeni okuyucu olan daha çok dijital dünyaya alışık genç okuyucu kitlesi de oluşuyor.
Şimdi Bezos artık klasikleşmiş olan Washington Post çizgisini bozmadan yeni kuşağa da çekici gelebilecek gazeteyi içeriğiyle ve görünümüyle oluşturmak zorunda.
Benim duyduğuma göre ilk önce gazetenin tasarımı üzerine çalışacaklarmış.
Gazetenin tasarımı üzerine bir çalışma 1984 yılında bir de 1998 yılında yapılmıştı. Açıkça dijital çağa daha uygun yeni bir görünüm çalışmasına ihtiyaç var.
Baskı makineleri değişip sayfa boyları daralınca ve renkli fotoğraf kullanma imkanları artınca gazetenin görünümü zaten modernleşti şimdi de sosyal medya kullanmaya alışık olan yeni kuşağa çekici gelebilecek yeni gazete tasarımı üzerine çalışılacak.
Bununla birlikte içerik de eski okuyucuyu kaybetmeden yenilere çekici gelecek şekilde düzenlenecek.
Gazete her sosyal medya ortamı için ayrı bir muhabir bulunduruyor örneğin bir Amazon, bir Facebook, Tiktok muhabiri var. Ayrıca teknoloji haberlerine de özel önem vermeye başladılar.
Başka ne tür içerikler düşünecekler bunu heyecanla bekliyorum .
Ben "Bir daha Washington’a gitmem" diyordum ama gazetede sadece tek bir planlama toplantısına katılmak için bile gidilir Washington’a.
