2019 dış ticaret rakamları açıklandı

Geçen yıl küresel ekonomide görülen tüm zorluklara ve olumsuz etkenlere rağmen özellikle ihracatta kaydedilen olumlu ve güçlü performansın Türkiye'nin ne kadar dinamik ve potansiyeli güçlü bir ülke olduğunu ortaya koyduğunu belirten Bakan Pekcan, "2018'de rekor kırmıştık, bu sene o rekorun da üzerine çıktık. 2019 yılı ihracatımız yüzde 2,04 artışla 180 milyar 468 milyon dolar oldu." ifadesini kullandı.

Pekcan, ithalatın da yüzde 9 azalışla 210 milyar 394 milyon dolar olarak gerçekleştiğini dile getirerek, "Dış ticaret açığımız da yüzde 44,9 düşerek 54 milyar 323 milyar dolar iken 2019 sonunda 29 milyar 926 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dolayısıyla ülkemizin dış finansman ihtiyacına 24 milyar 397 milyon dolarlık pozitif katkı yapmış bulunmaktayız. İhracatın ithalatı karşılama oranı da 9,3 puan artarak yüzde 76,5'ten yüzde 85,8'e yükselmiştir." diye konuştu.

2019 yılı ocak-ekim dönemi verilerine göre hizmet ihracatının da bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 10,3 artışla 46,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini, 28 milyar dolar hizmet ticareti fazlası verildiğini belirten Pekcan, müteahhitlik sektörünün de yurt dışında 2019 yılında aralık ayı verilerine göre 18 milyar dolarlık proje üstlendiğini aktardı.

BÜYÜMEYE 4.7 PUANLIK REKOR KATKI

Pekcan, net ihracatın Türkiye'nin büyümesine 2018 yılında 3,6 puan katkı sağladığını belirterek şunları kaydetti:

"2019 yılı ilk üç çeyrek verileri itibarıyla net ihracatımız büyümeye 4,7 puan katkı sağlamıştır. Bu Türkiye'de son 18 yılda yürütülen dış ticaretin ülkenin büyümesinde ulaşılan en büyük katkıdır. Avro/dolar paritesinin de ihracatımıza 4,5 milyar dolarlık negatif etkisi söz konusu olmuştur. Bütün bu olumsuzluklara rağmen ihracatın önemli bir düzeyde artması küresel risklere karşı gerek ticaret politikası yönetiminin gerekse ihracatçılarımızın aksiyon alabilme kabiliyetinin ne kadar güçlendiğinin somut bir göstergesidir. Küresel talepteki yavaşlama ve artan belirsizlik küresel ticaret üzerinde baskı oluşturmakta, ülkelerin ihracat hacimlerini sınırlamakta, dünyanın önde gelen ihracatçı ülkelerinin dahi ihracatlarını olumsuz etkilemektedir. 2019'da ihracatını en fazla artıran ilk 50 ülkenin ihracatı yüzde 2,7 azalmıştır. Türkiye'nin ihracatı yılın 9. ayı itibarıyla 2,6 arttı. Türkiye dünya sıralamasında ihracat artış oranında 7. sıraya geldi. Değer bazında ihracat artışıyla beraber Türkiye dünyada ihracat artışında 5. ülke olma başarısını gerçekleştirdi."

Bakan Pekcan, ülke gruplarına göre en fazla ihracatın AB'ye yapıldığına işaret ederek, Yakın ve Orta Doğu ülkelerine ihracatın da yüzde 7,1 arttığını ve 35 milyar dolar civarında gerçekleştiğini söyledi.

İHRACAT 2019'U REKORLA TAMAMLADI

TİM Başkanı İsmail Gülle “Küresel ticaretteki tüm zorluklara rağmen her ay 2019 yılını Cumhuriyet rekoruyla taçlandırmanın haklı gururunu yaşıyoruz. Yeni pazarlara, dijitalleşmeye, yüksek katma değere yönelik çıtayı daha da yukarı taşıyacak bir motivasyonla, azimle ve inançla 2020 yılına başlıyoruz. 2020 yılı dünyanın her köşesine bayrağımızı taşıyacağımız; her anını, Dış Ticaret Fazlası Veren Türkiye için değerlendireceğimiz bir yıl olacak” dedi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle, küresel ticaretteki tüm zorluklara rağmen, ihracat ailesinin 90 bini aşkın üyesiyle birlikte her ay kırılan ihracat rekorlarını, 2019 yılının sonunda yeni bir Cumhuriyet tarihi rekoruyla taçlandırmanın haklı gururunu yaşadıklarını söyledi.

Geride bıraktığımız yılın ihracatta sürdürülebilirlik ve yenilik yılı olduğunu aktaran İsmail Gülle “2019 yılında; ihracatın tabana yayılması, ekonomik modellere dayalı raporlar ile ihracatçılarımızın yeni pazarlara yönlendirilmesi, inovasyon, Ar-Ge ve ihracatta yerli ve milli teknolojinin yaygınlaşması gibi konular ana gündemimizi oluşturdu. İhracat 2019 raporuyla başlattığımız, kapsamlı ve hedef pazarlara yönelik ülke raporlarını da, ticaret heyetleri programımıza göre organize edip 2020 yılının her ayında en az 2 rapor çıkartacak şekilde bir takvim oluşturduk. 61 birlik başkanımızı stratejik pazarlarda fahri ihracat elçisi olarak görevlendirdik, ilgili ülkelerdeki fırsatları, edindikleri tecrübe ve bilgiyi ihracatçılarımıza daha hızlı ve daha net bir şekilde sunacaklar.Her zaman olduğu gibi en önemli odak noktamız nitelikli ihracat ve katma değer olacak. Türkiye’nin ihracatı adına yeni pazarlara, dijitalleşmeye, yüksek katma değere yönelik çıtayı daha da yukarı taşıyacak bir motivasyonla, azimle ve inançla 2020 yılına başlıyoruz. 2020 yılı dünyanın her köşesine bayrağımızı taşıyacağımız; her anını, Dış Ticaret Fazlası Veren Türkiye için değerlendireceğimiz bir yıl olacak” dedi.

23 SEKTÖR 1 MİLYAR DOLARI AŞTI

2019 yılında çok önemli başarılara imza atıldığını vurgulayan Gülle, “40 ülkeye 1 milyar dolar üzerinde ihracat gerçekleştirdik. 1 milyar dolar üzeri ihracat yapan il sayımızı ise 18’de koruduk. 2019 yılında Trabzon ilimiz, 1 milyar dolar barajını aşmayı başaran illerimiz arasına katıldı. 2020 yılında bu illerimize yoğunlaşarak, ihracatçı birliklerimizle, ihracat farkındalığını arttıracak ve çok amaçlı hizmet verecek yeni nesil ofislerimizi ve olmayan illerimizde Eximbank şubelerini hayata geçirmek istiyoruz” dedi. İhracatçı sektörler hakkında bilgiler veren İsmail Gülle, “23 sektörümüzün 1 milyar dolar ihracatı aştı. 2018’dan farklı olarak, Gemi ve Yat sektörü ihracatını yüzde 5,2 artırarak 1 milyar dolar sınırını aştı. Kimya, Demir-Demirdışı, Makine, Hububat, Mobilya, İklimlendirme, Çimento, Savunma, Halı, Su Ürünleri, Süs Bitkileri olmak üzere 11 sektörümüzün 2019 yılında Cumhuriyet tarihi rekoru kırmaları, sektörlerimizin küresel ölçekte verdikleri yoğun mücadelenin en anlamlı sonucu. Ülkemizin dört bir yanında gerçekleştirdiğimiz, KOBİ İhracat Seferberliği Eğitimlerimiz ve TİM Anadolu Meclislerimiz ihracatın vazgeçilmezliği noktasında güçlü bir farkındalık oluşturdu. Bu sayede 2019’da ihracatçı firma sayımız yüzde 9,3 artış kaydetti. Kayıtlarımıza göre tam 17 bin 544 firmamız bu yıl ilk defa ihracata merhaba dedi. Bu firmalarımızın ihracat rakamı ise 4 milyar 345 milyon dolar oldu. Bu rakamlar; yürüttüğümüz ihracat seferberliği çalışmamızın kadar etkili bir şekilde sonuca ulaştığının, en motive edici göstergesidir” dedi.

2019 yılında pazar çeşitliliğini de artırmaya büyük önem verdiklerini söyleyen Gülle, şunları kaydetti: “En büyük pazarımız olan AB’nin payı, Brexit sürecine rağmen yüzde 48,8 olurken Orta Doğu ülkelerinin ihracatımızdaki payı 4,5 puan artışla yüzde 19,3’e yükseldi. Afrika ülkelerinin payı ise 0,4 puan artışla yüzde 9,2 oldu. Bilhassa Çin pazarı özelinde, gerek Pekin 2019’da gerekse Çin İthalat fuarında büyük ölçekli bir katılım ile Türk ihraç ürünlerini sergiledik, yeni iş birliklerini hayata geçirdik. ”

“YENİ LOJİSTİK ÜSLERE İHTİYACIMIZ VAR"

Hükümetin uygulamaya koyduğu dengelenme-disiplin tedbirlerinin ihracat başta olmak üzere ekonominin tüm dinamikleri üzerinde olumlu sonuçlar verdiğine dikkat çeken Gülle şöyle devam etti: “Sayın Bakanımız Ruhsar Pekcan, ihracatçılarımızın attıkları her adımda arkamızda durdu. Bizlere vermiş olduğunuz bu güven ve bu motivasyon ile 2020 yılında çok daha büyük projelerle ihracatımızı çok daha iyi yerlere taşıyacağız. Bilhassa ABD ile ikili Ticaretimizi 100 milyar dolara taşıma hedefi atmamız gereken önemli adımların da zeminini oluşturdu. İhracatta mesafe ortalamamızı yükseltebileceğimiz, ölçek kapasitemizi de arttırmaya yönelik çalışmaları hayata geçireceğimiz bir yıla başlıyoruz. Yıllara göre bakıldığında, Türkiye olarak ihracatımızda mesafe olarak ortalama 3000 km’lik bir mesafe üzerinde hareket ediyoruz. Bu mesafe Çin, İsrail, Hindistan Japonya, ABD ve Vietnam gibi ülkeler için 6500 km civarında. Dünya ortalaması 4654 km. Bu da demek oluyor ki; Güneydoğu Asya, Sahra Altı Afrika ya da Amerika Kıtası gibi bölgelerde lojistik üslere, hızlı çıkış yapabileceğimiz, nefes alabileceğimiz merkezlere ihtiyacımız var. Bu lojistik üsler, ihracatçımızın pazara erişmesinin de ötesinde, her mesafede ve ölçekte daha iddialı olmamıza da olanak sağlayacaktır. İhraç ürünlerimiz için bir liman, depo ve yeni bir güvenli bir üs görevi görecektir. Bu uygulama, e-ihracatın geleceği açısından da vazgeçilmez bir ilerleme olarak kayda geçecektir.”

TİM’DEN YERLİ OTOMOBİL SÖZÜ

2019 yılında ülke olarak göğsümüzü kabartan tarihi atılımlara şahit olduklarını belirten İsmail Gülle, “Yılın en büyük haberi Aralık ayında geldi. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın önderliğinde ve Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu’nun cesaretiyle Türkiye’nin 60 yıllık yerli otomobil hasreti son buldu. Her anlamıyla hayran kaldığımız yerli otomobilimizi 2022 yılında yollarda görmek istiyoruz, TİM ve Birliklerimizin görevli araçlarının tamamını, yerli ve milli otomobilimize dönüştürmek adına şimdiden sözümüzü veriyoruz” dedi.

ARALIK AYINDA İHRACATTA YÜZDE 4.87 ARTIŞ

Ticaret Bakanlığının resmi olmayan geçici dış ticaret verilerine göre, 2019 Aralık'ta ihracat, Genel Ticaret Sistemi (GTS) dikkate alındığında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,87 artarak 15 milyar 385 milyon dolar, ithalat yüzde 20,05 artışla 20 milyar 105 milyon dolar oldu.

Özel Ticaret Sistemi'ne (ÖTS) göre ise aylık ihracat yüzde 6,39 artarak, 14 milyar 693 milyon dolar, ithalat ise yüzde 14,88 yükselişle 19 milyar 18 milyon dolar oldu.

GTS'ye göre ise aralıkta ihracat yüzde 4,87 artarak 15 milyar 385 milyon dolar, ithalat yüzde 20,05 artışla 20 milyar 105 milyon dolara çıktı.

Söz konusu dönemde dış ticaret hacmi ÖTS'ye göre aylık bazda yüzde 11,02 artışla 33 milyar 711 milyon dolar, GTS'ye göre ise yüzde 12,96 yükselerek 35 milyar 490 milyon dolar oldu.

EN ÇOK İHRACAT VE İTHALAT YAPILAN GRUP İLE FASILLAR

ÖTS'ye göre, aralıkta en fazla ihracat "ham madde (ara mallar)" grubunda gerçekleştirildi. Bu kapsamda 6 milyar 555 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Bu grubu sırasıyla 6 milyar 207 milyon dolarla "tüketim malları" ve 1 milyar 774 milyon dolarla "yatırım (sermaye) malları" izledi.

GTS'ye göre de "ham madde (ara mallar)" grubunda 6 milyar 988 milyon dolar, "tüketim malları" grubunda 6 milyar 451 milyon dolar, "yatırım (sermaye) malları" grubundaysa 1 milyar 847 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi.

Söz konusu dönemde ÖTS'ye göre en çok ithalat 14 milyar 344 milyon dolar, "ham madde (ara mallar)", 2 milyar 709 milyon dolar ile yatırım (sermaye) malları, 1 milyar 935 milyon dolarla "tüketim malları" grubunda gerçekleşti.

GTS'ye göre ithalat ise 15 milyar 99 milyon dolar ile "ham madde (ara mallar)", 2 milyar 756 milyon dolar ile "yatırım (sermaye) malları", 2 milyar 219 milyon dolar "tüketim malları" gruplarında gerçekleşti.

Aynı dönemde ÖTS'ye göre en çok ihracat yapılan fasıllar 2 milyar 274 milyon dolarla "motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler, diğer kara taşıtları", 1 milyar 430 milyon dolar "kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler", 822 milyon dolar "elektrikli makina ve cihazlar, televizyon görüntü-ses kaydetme verme cihazları" oldu.

GTS'ye göre en çok ihracat yapılan fasıllar 2 milyar 261 milyon dolarla "motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler, diğer kara taşıtları", 1 milyar 534 milyon dolarla "kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler", 902 milyon dolarla "elektrikli makina ve cihazlar, televizyon görüntü-ses kaydetme verme cihazları" olarak kayıtlara geçti.

GTS'ye göre aralıkta en çok ithalat 3 milyar 800 milyon dolarla "mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler", 2 milyar 306 milyon dolarla "kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler" ve 1 milyar 630 milyon dolarla "kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar" fasıllarında gerçekleşti.

ÖTS'ye göre aylık en fazla ithalat yapılan fasıl 3 milyar 634 milyon dolarla "mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler" olurken, bu faslı 2 milyar 204 milyon dolarla "kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler" ve 1 milyar 614 milyon dolarla "kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar" izledi.

ÜLKELERE GÖRE İHRACAT İTHALAT

GTS'ye göre geçen ay en fazla ihracat, 1 milyar 294 milyon dolarla Almanya'ya yapıldı. Bu ülkeyi 969 milyon dolarla Irak ve 885 milyon dolarla İngiltere izledi. En fazla ithalat ise 2 milyar 361 milyon dolarla Rusya'dan gerçekleştirildi. Bu ülkeyi 2 milyar 15 milyon dolarla Almanya ve 1 milyar 880 milyon dolarla Çin takip etti.

ÖTS kayıtlarına göre de geçen ay en fazla ihracat, 1 milyar 209 milyon dolarla Almanya'ya yapıldı. Bu ülkeyi 872 milyon dolarla Irak ve 855 milyon dolarla İngiltere izledi. En fazla ithalat ise aynı ayda 2 milyar 163 milyon dolarla Rusya'dan yapıldı. Bu ülkeyi 1 milyar 844 milyon dolarla Almanya ve 1 milyar 784 milyon dolarla Çin takip etti.

ŞİRKET VERİLERİ

Aralık ayı itibarıyla aktif limited şirket sayısı 860 bin 66, ticari işletme sayısı 728 bin 515, şube sayısı 209 bin 196, anonim şirket sayısı 136 bin 909, kooperatif sayısı 36 bin 70, kolektif şirket sayısı 35 bin 700, komandit şirket sayısı bin 778 olarak kayıtlara geçti.

Türkiye genelinde geçen ay itibarıyla aktif firma sayısı 2 milyon 8 bin 234, esnaf ve sanatkar iş yeri sayısı da 1 milyon 928 bin 389 olarak hesaplandı.

Ticaret Bakanlığının resmi olmayan geçici dış ticaret verilerine göre, 2019'da ihracat, Genel Ticaret Sistemi (GTS) dikkate alındığında bir önceki yıla göre yüzde 2,04 artışla 180 milyar 468 milyon dolara yükselirken, ithalat ise yüzde 8,99 azalışla 210 milyar 394 milyon dolara geriledi.

Buna göre, Özel Ticaret Sistemi (ÖTS) dikkate alındığında 2019'da ihracat yüzde 2,18 artarak 171 milyar 579 milyon dolara ulaşırken, ithalat yüzde 9,12 azalarak 202 milyar 704 milyon dolara düştü.

Dış ticaret açığı, 2019'da ÖTS'ye göre yüzde 43,54 gerilemeyle 31 milyar 125 milyon dolar, GTS'ye göre yüzde 44,91 azalışla 29 milyar 926 milyon dolar olarak hesaplandı.

Dış ticaret hacmi bu dönemde, ÖTS'ye göre yüzde 4,27 azalışla 374 milyar 283 milyon dolara, GTS'ye göre yüzde 4,21 düşüşle 390 milyar 863 milyon dolara indi.

İhracatın ithalatı karşılama oranı, ÖTS'ye göre 2018'de yüzde 75,3 iken geçen yıl yüzde 84,6'ya çıktı. GTS'ye göre ise aynı dönemde yüzde 76,5'ten yüzde 85,8'e yükseldi.

EN ÇOK İHRACAT VE İTHALAT YAPILAN GRUPLAR

ÖTS'ye göre, 2019'da en fazla ihracat 80 milyar 202 milyon dolarla "ham madde (ara mallar)" grubunda gerçekleştirildi. Bu grubu 69 milyar 794 milyon dolarla "tüketim malları", 20 milyar 439 milyon dolarla "yatırım (sermaye) malları" izledi.

GTS'ye göre ise en çok ihracat yapılan grup 85 milyar 83 milyon dolarla "ham madde (ara mallar)" oldu. Bu grubu 72 milyar 736 milyon dolarla "tüketim malları", 21 milyar 545 milyon dolarla "yatırım (sermaye) malları" takip etti.

ÖTS'ye göre 2019'da en fazla ithalat yapılan grup, 157 milyar 895 milyon dolarla "ham madde (ara mallar)" olurken, bunu 25 milyar 766 milyon dolarla "yatırım (sermaye) malları", 18 milyar 493 milyon dolarla "tüketim malları" izledi.

GTS'ye göre geçen yıl en fazla ithalat 162 milyar 555 milyon dolarla "ham madde (ara mallar)" grubunda yapıldı. Bu grubun ardından 26 milyar 91 milyon dolarla "yatırım (sermaye) malları", 21 milyar 197 milyon dolarla "tüketim malları" geldi.

EN ÇOK İHRACAT VE İTHALAT YAPILAN FASILLAR

ÖTS'ye göre 2019'da en fazla ihracat yapılan fasıllar 26 milyar 176 milyon dolarla "motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler, diğer kara taşıtları", 16 milyar 457 milyon dolarla "kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler", 8 milyar 730 milyon dolarla "elektrikli makina ve cihazlar, televizyon görüntü-ses kaydetme verme cihazları" oldu.

GTS'ye göre ise aynı dönemde en fazla ihracat yapılan fasıl 26 milyar 886 milyon dolarla "motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler, diğer kara taşıtları" olarak kayıtlara geçti. Bu faslı, 17 milyar 708 milyon dolarla "kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler", 9 milyar 718 milyon dolarla "elektrikli makina ve cihazlar, televizyon görüntü-ses kaydetme verme cihazları" takip etti.

ÖTS'ye göre ise 2019'da yıllık bazda en fazla ithalat yapılan fasıl 41 milyar 184 milyon dolarla "mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler" olarak kayıtlara geçti. Bu faslı 21 milyar 525 milyon dolarla, "kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler", 13 milyar 311 milyon dolarla "kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar" izledi.

GTS'ye göre ise aynı dönemde en çok ithalat yapılan fasıl 41 milyar 733 milyon dolarla "mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler" oldu. Bu faslı 22 milyar 182 milyon dolarla "kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler", 13 milyar 366 milyon dolarla "kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar" takip etti.

EN FAZLA İHRACAT YAPILAN ÜLKELER

GTS'ye göre 2019'da en fazla ihracat 16 milyar 627 milyon dolarla Almanya'ya, 11 milyar 283 milyon dolarla İngiltere'ye, 10 milyar 257 milyon dolarla Irak'a yapıldı. En fazla ithalat ise 23 milyar 117 milyon dolarla Rusya'dan, 19 milyar 281 milyon dolarla Almanya'dan ve 19 milyar 141 milyon dolarla Çin'den gerçekleştirildi.

ÖTS'ye göre geçen yıl en fazla ihracat yapılan ülke 15 milyar 439 milyon dolarla Almanya olurken, bu ülkeyi 10 milyar 872 milyon dolarla İngiltere, 9 milyar 3 milyon dolarla Irak izledi. En fazla ithalat ise bu dönemde 22 milyar 454 milyon dolarla Rusya'dan, 18 milyar 497 milyon dolarla Çin'den, 17 milyar 977 milyon dolarla Almanya'dan gerçekleştirildi.