Geçenlerde bir yerlerde Hollanda’da “Türk usulü yumurta”nın revaçta olduğunu görünce değinecektim, bir türlü fırsat olmadı. Sevgili arkadaşlarım Tarık Bayazıt ve Savaş Ertunç bu modanın arkasındaki isimler oysa. İstanbul’un efsane lokantası Changa’nın sahipleri olarak danışmanlık aldıkları Peter Gordon’a tattırmışlardı “Türk usulü yumurta”yı. Gordon da Londra’da -artık açık olmayan- Kopapa isimli lokantasının mönüsüne koydu, oradan başka yerlere yayıldı.
Hatta tarifi çalan kimi başka Londra lokantaları “Changa Turkish eggs” diye satmaya başladılar; Changa’nın bir lokanta adı olduğunu bilmeden.
Türk usulü yumurta dedikleri bildiğimiz çılbır. Gordon çeşitli kereler bu yemeğin tarifini de verdi. Yeni de değil Avrupa'daki bu çılbır modası, en az altı-yedi senelik geçmişi var. Bu kadar süre aldı mı Hollanda’ya yayılması?
Çılbır bildiğiniz gibi poşe edilen yumurtayla yapılıyor; poşe etmek, yumurtayı sirkeli kaynar suda birkaç dakika haşlama usulü. Hatta Hürriyet zamanında konu bile yapmış bu tekniği.
"Eggs Benedict" de poşe edilmiş yumurtayla yapılıyor, bu açıdan çılbırın uzaktan akrabası da sayılabilir.
Tekrar vurgulamam gerekirse, poşe etmek bir pişme yöntemi, çılbır ise bu yöntemle hazırlanan yemeğin adı. Çılbır için poşe yumurta, yoğurt, sarımsak ve tereyağında kızdırılmış kırmızı biber gerekiyor. Tabii kızarmış bir ekmeğin üstünde tek başına poşe yumurta yemek de mümkün, poşe edip açık bir sandviçin ya da salatanın üstüne koymak da.
Bunu neden anlatıyor diyecek olursanız bugünkü Hürriyet’te Ahmet Hakan’ın isyanını görünce dayanamadım. “Poşe yumurta diye bir şey çıkmış,” diyor, “oysa bin yıldır bildiğimiz çılbır.” O kadar iddialı ki "Lütfen kendinize gelin, özünüze dönün" diye bir de had bildiriyor. Kendisi teknikle tarifi karıştırıyor, bir de doğru terminoloji kullananlara kızıyor.
Bilmedikleri konularda bu kadar yüksek sesle itiraz etmek Kelebek yazarlarına özgü bir davranış biçimi zannederdim. Hürriyet bünyesinde bu hastalık bulaşıcı olsa gerek.
(Açılış sayfasındaki Kopapa'nın çılbırı, bu sayfadaki fotoğraf ise google'dan alınma bir poşe yumurta.)