9 Ocak ne günü? 9 Ocak'ta ne oldu, anlamı ne?
Tarihte her gün olduğu gibi, 9 Ocak da birçok önemli olayın yaşandığı bir gün olarak kayıtlara geçti. Türkiye'nin bağımsızlık mücadelesinden dünya tarihine damga vuran olaylara kadar pek çok anlam taşıyan bu özel gün, aynı zamanda Hatay'ın Dörtyol ilçesinin Fransız işgalinden kurtuluşunu simgeliyor. Miladi takvime göre yılın 9. günü olan 9 Ocak, geçmişten günümüze tarih sahnesinde unutulmaz izler bırakmıştır. İşte 9 Ocak'ta yaşananlar...
9 Ocak, tarihin akışında derin izler bırakmış, hem Türkiye’nin hem de dünyanın geçmişinde önemli olayların yaşandığı bir gündür. Hatay’ın Dörtyol ilçesinin kurtuluşuyla Türk milletinin direniş ruhunu simgeleyen bu tarih, aynı zamanda dünya çapında kayda değer gelişmelerin de yıl dönümüdür. Tarihi mirasımıza ışık tutan bu özel günde, dikkat çeken olayları ve bu olayların günümüze yansımalarını ele alıyoruz. İşte detaylar...
9 OCAK TARİHİNDE DÜNYA GENELİNDE YAŞANAN ÖNEMLİ OLAYLAR
Yaş Antlaşması (1792): Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında beş yıl süren savaşın ardından Yaş Antlaşması imzalandı. Bu antlaşma ile Osmanlı, Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunu kabul etti.
Osmanlı’ya “Hasta Adam” Yakıştırması (1853): Rus Çarı I. Nikolay, Osmanlı İmparatorluğu’nu Avrupa’nın “hasta adamı” olarak tanımladı. Bu ifade, dönemin diplomatik ilişkilerinde ve tarihin seyrinde önemli bir yere sahiptir.
Mısır’da İlk Tren (1900): Kahire demiryolu tamamlanarak hizmete açıldı. Bu, Mısır’ın modernleşme sürecindeki önemli adımlardan biriydi.
Lazio’nun Kuruluşu (1900): İtalya’nın köklü futbol kulüplerinden Lazio, Roma’da kuruldu. Kulüp, futbolun yanı sıra basketbol ve voleybol gibi birçok branşta faaliyet göstermektedir.
Moskova’da Kışlık Saray Protestosu (1905): İşçilerin Kışlık Saray’a yürüyüşü sırasında askerlerin ateş açmasıyla birçok kişi hayatını kaybetti. Bu olay, Rusya tarihindeki devrimci hareketlerin başlangıçlarından biri olarak kabul edilir.
Seddülbahir Muharebeleri’nin Sona Ermesi (1916): Çanakkale Savaşı’nın önemli aşamalarından biri olan Seddülbahir Muharebeleri, Türk ordusunun zaferiyle sonuçlandı.
Gelibolu Yarımadası’nın Temizlenmesi (1916): İtilaf Devletleri, Osmanlı direnişi karşısında Çanakkale’den çekildi. Bu zafer, milli mücadelenin ilham kaynaklarından biri olmuştur.
Hatay Dörtyol’un Kurtuluşu (1922): Fransız işgaline karşı ilk kurşunun atıldığı yer olan Dörtyol, 9 Ocak 1922’de işgalden kurtuldu.
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Açıldı (1936): Türkiye’nin ilk üniversitelerinden biri olan Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Atatürk’ün katılımıyla eğitim-öğretime başladı.
Birleşmiş Milletler Genel Merkezi Açıldı (1951): New York’ta bulunan BM Genel Merkezi, uluslararası ilişkilerde önemli bir dönüm noktası olarak faaliyete geçti.
Basın İlan Kurumu Kuruldu (1961): Türkiye’de gazetecilik faaliyetlerini düzenlemek ve ilan yönetimini sağlamak amacıyla Basın İlan Kurumu kuruldu.
ODTÜ’nün Bir Ay Süreyle Kapatılması (1969): Amerikan Büyükelçisi Robert Komer’in makam aracının öğrenciler tarafından yakılması üzerine ODTÜ bir ay süreyle tatil edildi.
Nâzım Hikmet’in Vatandaşlıktan Çıkarılmasının İptali (2009): Büyük şair Nâzım Hikmet, 1951’de Türk vatandaşlığından çıkarılmıştı. 2009 yılında bu karar iptal edildi ve şair yeniden Türk vatandaşlığına alındı.
9 OCAK’TA DOĞAN ÜNLÜLER
Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi (1778): Türk klasik müziğinin en büyük bestekârlarından biridir.
Simone de Beauvoir (1908): Fransız yazar ve feminist düşünür, özellikle "İkinci Cins" adlı eseriyle tanınır.
Richard Nixon (1913): Amerika Birleşik Devletleri’nin 37. Başkanı.
Joan Baez (1941) Amerikalı folk şarkıcı. Dünyadaki özgürlük mücadelelerine verdiği destekle biliniyor.
9 OCAK’TA HAYATINI KAYBEDEN ÜNLÜLER
Halide Edip Adıvar (1964): Türk edebiyatının ve Kurtuluş Savaşı’nın önemli isimlerinden biri.
Cemal Süreya (1990): Türk edebiyatının usta şairlerinden biri.
