Depremin büyüklüğü nasıl ölçülür?
Bir depremin boyutunu anlamak için "3,2 büyüklüğünde" gibi ifadeler kullanıyoruz ve bu orandan, depremin ne kadar etkili olabileceğini tahmin ediyoruz. Peki, bu ölçeklendirmenin nasıl yapıldığını hiç düşündünüz mü? İşte, detaylar...
Depremin büyüklüğü; kırılan yüzeyin büyüklüğünü ve dolayısıyla ortaya çıkan enerjinin düzeyini belirten bir ölçüdür.
Örneğin; 2,0 büyüklüğünde bir deprem, yeryüzünün derinliklerinde yaklaşık bir futbol sahası büyüklüğünde bir kırığın meydana geldiğini gösterir. 3,0 büyüklükteki bir deprem ise yaklaşık 10 futbol sahasına karşılık gelir.
Bir deprem olduğunda, derinlerde oluşan kırığı doğrudan görmek mümkün olmadığı için yüzölçümü dolaylı olarak tahmin edilir. Bir başka deyişle; deprem kırığının kendisini görmesek de onun ortaya çıkardığı etkileri inceleyerek büyüklüğü hakkında bir fikir edinebiliriz.
Buna örnek olarak; birisinin bir havuza taş attığını ancak bizim taşın büyüklüğünü bilmediğimizi kabul edelim. Taşın havuza düşerken çıkardığı sesi dinleyerek veya havuzda oluşan dalgalanmaların boyutuna bakarak taşın küçük mü, yoksa büyük bir taş mı olduğunu tahmin edebiliriz. Depremin büyüklüğünü kestirmek de tamamen buna benzer bir süreçtir. Depremde de yer kabuğu içerisinde havuzdaki suya benzer şekilde dalgalanmalar oluşturur.
Deprem, sismometre denilen bir aletle ölçülür ve büyüklüğü hesaplanırken daima merkez kuvvet baz alınır.
