Ölümcül olabilen şarbon erken tanıyla tedavi edilebiliyor!
Son günlerde adından sıkça söz edilen şarbon, tedavi edilmediğinde kişinin ölümüne bile neden olabiliyor. Şarbonun farklı formları bulunuyor; Deri şarbonu, akciğer şarbonu ve bağırsak şarbonu... Peki, hangi şarbon hangi belirtiyle karşımıza çıkıyor? Türkiye'de hangisi daha sık görülüyor? İşte şarbon ile ilgili bilmeniz gerekenler...
Şarbon başta koyun, keçi ve sığır gibi hayvanlardan insanlara geçebilen bulaşıcı bir hastalık. Geçmişi eski olmasına karşın şarbon basili ilk defa 1876 yılında Robert Koch tarafından tanımlanıyor. “Nasıl bulaşıyor” sorusuna verilebilecek farklı yanıtlar var. Şarbonun türleri bulunuyor. Deri şarbonunda hayvanların eti, postu ve derisi ile temas eden kişilerin risk altında olabilecekleri belirtiliyor.
ÖLÜMCÜL OLABİLİR!
Kişinin cildinde bir hasar bulunması (çatlak, kesik, yarık vb.) hayvandan hastalık almasını mümkün hale getirebiliyor. Akciğer yolu şarbonunda hastalık hayvandan insanlara hava yoluyla geçiyor. Bir de hasta hayvanın etinin tüketilmesine bağlı olarak meydana gelen bağırsak şarbonu bulunuyor.
Enfeksiyon hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kenan Keskin veSağlık Bilimleri Üniversitesi Sultan Abdülhamit Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Servis Sorumlusu Doç. Dr. Erdem Çevik,tedavisi yapılmazsa ölümcül olabilecek şarbonla ilgili mutlaka bilinmesi gerekenleri anlattı.
Hastalığın tedavisi, erken zamanda fark edilmesi halinde antibiyotiklerle gerçekleştiriliyor. Belirtilere göre antibiyotiğe ek olarak kişinin durumuna özel destek tedaviler de (kan ve serum verme, solunum desteği vb.) uygulanabiliyor.
ŞARBON BELİRTİLERİ NELERDİR?
Şarbon türleri hakkında bilgi veren Enfeksiyon hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kenan Keskin, şarbon belirtileri, kimlerin daha çok risk altında olduğunu ve şarbondan kaçınmak için yapılması gerekenleri anlattı.
DERİ ŞARBONU
Kabuklu ve siyah görünümlü yara
AKCİĞER ŞARBONU
*Solunum yetmezliği
*Öksürük
*Kanlı balgam
*Ateş
*Akyuvarların sayısının artması
BAĞIRSAK ŞARBONU
*Kanlı ishal
*Karın ağrısı
*Bulantı-kusma
*Hastalık ilerlediği zaman her şarbon türüne özgü şok ve ölüme doğru giden ağırlaşma.
DİKKAT!
Yukarıdaki belirtilerin varlığı halinde zaman geçirmeden yakınınızdaki bir hastaneye başvurun.
TÜRKİYE'DE GÖRÜLEN ŞARBON HANGİSİ?
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Sultan Abdülhamit Han Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Servis Sorumlusu Doç. Dr. Erdem Çevik, şarbonun ülkemizde yıllardır devam eden sorunlardan bir tanesi olduğunu ancak vaka sayısının her geçen gün azaldığını söyledi.
Özellikle hayvan yetiştiriciliğinin yüksek olduğu Doğu, Güneydoğu bölgelerinde daha belirgin olmak üzere en fazla görülen şarbon tipinin deri şarbonu olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Çevik sözlerini şöyle sürdürdü: "Tedavi noktasındaki başarımız yüksek. Hastanın erken aşamada tıbbi destek alması başarı oranını yükseltir."
Akciğer şarbonunun hem acil servisler açısından hem de ülkemiz açısından önemli olduğunu bildiren Doç. Dr. Çevik, akciğer şarbonunun biyolojik terör silahı olarak kullanılabileceğini, akciğer şarbonunun ise akciğer tutulumuna sebebiyet vererek, ölümcül olabileceğini söyledi.
"BİYOLOJİK SİLAH OLARAK KULLANILABİLİR"
"Şarbon basili biyolojik silah olarak kullanılabiliyor. Bunları cilt yoluyla alırsanız cilt şarbonu olarak, solunum yoluyla alıyorsanız akciğer şarbonu olarak karşımıza çıkıyor.İstanbul'da ve Ankara'da görülen şarbon, cilt şarbonudur. Cilt şarbonunun tanı ve tedavisi kolaydır. Erken dönemde tanı koyup, tedaviye başlamak (antibiyotik ve destek tedavisi) çok önemlidir" diyen Doç. Dr. Çevik, sözlerini şöyle sürdürdü: "Akciğer şarbonunda, hastadan kan kültürü alıp, bu basili üretmemiz gerekir. Bu hastayı izole koşullarda, ciddi bir tedavi altına almak gerekir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa hastanın kurtulma şansı o kadar artar.
Akciğer şarbonuna bağlı ölüm oranları tüm dünyada yüksektir. Bizim en büyük şansımız, akciğer şarbonunun bizde diğer şarbonlara göre daha az görülüyor olması."
ŞARBON ŞÜPHENİZ VARSA...
* Hayvanlarla temastan kaçının
* Mesleki riskiniz varsa maske ve eldiven ile koruyucu gereçlerden yararlanın
* Şüpheli hayvanın etini tüketmeyin
* El yıkayın
EN ÇOK KİMLER RİSK ALTINDA?
*Veterinerler
*Kasaplar
* Mezbaha çalışanları
*Hayvan bakıcıları
*Deri işleyenler
*Veteriner laboratuvar çalışanları
