180 liralık faturam nasıl 420 TL'ye çıktı?

Mesela faturalar... Evde kalma süreciyle birlikte elektrik ve doğalgaz faturalarının kabarmış olması herhalde istisnasız hepimizin derdi. Özellikle de şu son birkaç gündür, faturalar gündeme oturmuş halde. Gelen faturalardaki meblağları görüp de şaşkına dönmemek ne mümkün! Rakamlar, korona öncesine göre ikiye katlanmış... Kabaran faturalarla ilgili tartışmaların bir boyutu da kıyasen faturalar. Yani korona sürecinde sayaç okuma yapılmaması, geçmiş ayların ortalamasına göre fatura düzenlenmesi de söz konusu malum. Bu uygulama da çok tartışılıyor. Tabii bir de 30 gün yerine 45-50 günde okunan sayaçlardan kaynaklanan fatura artışları var ki biliyorsunuz bu konuda soruşturma bile açıldı.

180 TL’LİK FATURAM NASIL 420 TL’YE ÇIKTI?

Tam bu tartışmalar sürerken, birkaç gün önce evime gelen elektrik faturası beni de şaşkına çevirdi doğrusu. Korona öncesinde ortalama ayda 180-190 TL gelen elektrik faturası nisan ayında 420 TL olmuş. Bu nasıl olabilir? İşte bu soruyu hemen CK Enerji'ye sordum. İstanbul Avrupa Yakası Elektrik Dağıtım Şirketi’ne... Kıyasen fatura kesilmiş olamaz zira böyle bir rakam hiç görülmüş değil. Zaten CK Enerji yetkilileri, şimdiye dek kıyasen fatura kesilmediğini söyledi. Peki faturanın böylesine kabarmış olmasının nedeni ne? Geçmiş faturaları karşılaştırdığımızda tüketimin hayli artmış olduğunu gördük. İyi ama tüketimi bu kadar artıran kalemler ne? CK Enerji yetkilileriyle konuşurken evde tüm gün çay-kahve yapmak için onlarca kez kullandığım kettle’ın, günde birkaç kez kullandığım fırının ve oğlumun başından kalkmadığı playstation’ın elektrik faturalarını kabartan en önemli kalemler olduğunu öğrendim.

SAYACI EN ÇOK DÖNDÜREN KETTLE

Özellikle de hiç tahmin etmediğimiz kettle... Faturaların bu kadar kabarmasında rolü büyükmüş meğer. Aslında formül şu; çabuk ısıyan ve çabuk soğuyan tüm elektrikli ev aletleri sayacı hızla döndürüyormuş, özellikle de kettle... Hatta sayaçlardaki arızalar filan kontrol edilirken evdeki kettle çalıştırılırmış, sayacı hızla döndürdüğü için... O derece yani... Korona döneminde faturaları kabartan bir başka elektrikli ev aleti de fırınlar... Hani şu çılgınca evde ekmekler, pideler, lahmacunlar filan yapılıyor ya. Ekmekler fırına verilmeden önce neredeyse yarım saat fırın ısıtılıyor, sonra bir o kadar da pişmesi filan sürüyor ya işte biz hiç fark etmeden sayaçlar hızla dönüyor o esnada.

KORONA ALIŞKANLIKLARININ FATURAYA LİRA LİRA YANSIMASI

Korona sırasında edindiğimiz tüm bu alışkanlıklarımızın faturalara kaç TL yansıdığını sağolsun CK Enerji yetkilileri uzun uzun çalışarak benim için çıkardı. Ayrıntıları vereceğim ama kısaca şöyle söyleyeyim; haftada bir kez evde yaptığınız lahmacun faturanıza 10.65 TL, haftada bir kez ekmek yapmak faturanıza 5.33 TL, haftada bir kez ramazan pidesi yapmak faturanıza 4.76 TL, her gün bulaşık makinesi çalıştırmak faturanıza 21.91 TL, günde yarım saat kettle çalıştırmak faturanıza 21.88 TL, günde 8 saat dizüstü bilgisayar kullanımı faturanıza 14.33 TL, günde 4 saat playstation faturanıza 12.7 TL, eğer oyun konsolunu hiç kapatmazsanız faturanıza 17.1 TL olarak yansıyor. İşte koronayla birlikte evdeki yeni alışkanlıklarımızın faturalara lira lira yansıması... Ben bu gerçekleri öğrenince artık kettle’ı çalıştırırken bir kez daha düşünüyorum:)

FIRIN

• Yeni tip korona virüs nedeniyle vatandaşlar evde kalırken özellikle ev aletlerinde yoğun kullanımlar söz konusu. Fırın da listenin başında yer alıyor. Haftada bir kez 1,5 saat çalışan bir fırının aylık elektrik faturasındaki payı, yaklaşık 10,65 TL düzeyinde. Hafta içinde fırın kullanımı arttıkça faturadaki payı da yükseliyor. Örneğin tüketici haftalık fırın kullanım sayısını üçe çıkardığında bu rakam 31,96 TL’ye, dörde çıkardığında ise 42,61 TL’ye ulaşıyor. Yani elektrik faturası içinde bir fırının payı, 10,65’TL iken bir ayda 40 TL’leri aşabiliyor.

• Son dönemde sosyal medya üzerinde çokça paylaşıldığı gibi evde ekmek, Ramazan pidesi ve lahmacun yapımında artış söz konusu.

Bir örnek vermek gerekirse;

• Lezzetli bir lahmacun tarifi sonucu 10 adet lahmacun yapıldı diyelim. Fırını 30 dakika önceden ısıttıktan sonra lahmacunlar ikişer ikişer pişiriliyor. Her seferde 12 dakikada lahmacunların piştiğinden hareketle lahmacun için o gün 5 kez yani 1,5 saat boyunca fırın kullanılıyor. Bu da 2,66 TL’lik elektrik tüketileceği anlamına geliyor. Haftada bir kez lahmacun yapmayı alışkanlık haline getirdiğimizde aylık faturaya bunun yansıması yaklaşık 10,65 TL oluyor. Tabii bu sadece lahmacun yapmak için fırının yaktığı elektriğin bedeli. Harcanan su ve lahmacun için gereken un, kıyma gibi diğer malzemeler dahil değil.

• Kovid-19 nedeniyle dışarıdan ekmek almayıp haftada bir kez de ekmek yapıldığını düşünelim. Önceden fırını 15 dakika ısıtıp yaklaşık 30 dakikada ekmeğin pişirildiği düşünüldüğünde bu yaklaşık 45 dakika fırının çalışması anlamına gelir. Bu da ekmek yapmak için o gün 1,33 TL elektrik harcanacağını gösteriyor. Aylık faturaya yansıması da 5.33 TL’yi buluyor.

• Ramazan nedeniyle internette en çok arananlar listesinde yer alan Ramazan pidesinin yapımı da artmış durumda. Bu dönemde haftada bir kez de Ramazan pidesi yapıldığını düşünelim. 10 dakika önden fırını ısıtıp 30 dakika kadar da pidenin piştiğini düşündüğümüzde 40 dakika fırının kullanımı için harcanan elektrik tutarı 1,19 TL. Haftada bir yapıldığında bu rakam aylık 4,76 TL’ye çıkıyor.

• Yani evde haftada bir kez lahmacun, bir kez ekmek, bir kez de Ramazan pidesi yapan kişinin sadece bunların aylık elektrik faturasına yansıması 20,74 TL’ye ulaşıyor.

BULAŞIK MAKİNESİ

• 7/24 evde olunca daha çok yemek yapılıyor, daha çok çay ve kahve tüketiliyor. Eskiden bulaşık makinesi haftada üç kez çalışıyorsa bunun aylık elektrik faturasındaki payı 9,39 TL oluyordu. Artık haftanın her günü bulaşık makinesi çalışmaya başladıysa aylık elektrik faturasında bulaşık makinesinin harcadığı elektriğin tutarı da 21,91 TL’yi buluyor.

SU ISITICISI

• Evde en çok kullanılan elektrikli aletlerden bir diğeri de su ısıtıcı. Diyelim ki çalıştığınız dönemde su ısıtıcısını haftanın her günü yaklaşık 12 dakika çalıştırıyordunuz. Bunun aylık elektrik faturasına etkisi 8,75 TL idi. Ancak evde çay, kahve ve yemek pişirirken kullanılan sıcak su derken su ısıtıcısı kullanımı da arttı.

• Diyelim ki artık su ısıtıcısı kullanımınız günde yarım saati buluyor. Bu da aylık elektrik faturasına 21,88 TL olarak yansıyor.

DİZ ÜSTÜ BİLGİSAYAR

• https://www.ckbogazici.com.tr/tr/tuketim-hesaplama uygulamasında yer alan hesaplamaya göre bir diz üstü bilgisayarın her gün dört saat kullanılmasının etkisi ise 7,16 TL düzeyinde. Çocukların bilgisayar üzerinden uzaktan eğitim aldıkları, evden çalışmanın yaygınlaştığı bu dönemde diz üstü bilgisayar kullanımını 8 saate çıkardığımızda aylık faturaya etkisi ikiye katlanarak 14,32 TL’ye ulaşıyor.

OYUN KONSOLU

• Evde vakit geçirmeyi eğlenceli hale getirmek için en çok tercih edilen yollardan biri oyun konsolları. Haftanın her günü günde 4 saat aktif oynamanın faturaya aylık etkisi 12,7 TL. Oyunu, kullanıcı ara yüzünde bırakmanın getirdiği ekstra maliyet ise 3,58 TL. Oyun konsolunu tamamen kapatmadan dinlenme modunda bırakmanız halinde faturaya toplam yansıyan tutar aylık 17,1 TL’yi buluyor.

KIYASEN FATURA UYGULANMADI

CK Enerji Boğaziçi Elektrik, bu dönemde müşterilerine oluşturacağı faturaları gerçek ölçümler üzerinden yapıyor. EPDK’nın geçtiğimiz ay uygulamaya koyduğu ‘kıyasen fatura’ düzenlemesi şimdiye kadar uygulanmadı.

ELEKTRİK TÜKETİMİ YÜZDE 15 ARTTI

CK Enerji, İstanbul Avrupa Yakası’nda elektrik tüketimindeki değişime yönelik örneklem üzerinden özel bir çalışma yapmıştı. Buna göre yeni tip koronavirüsün görüldüğü Mart’ın ikinci yarısından itibaren yani 16 Mart-14 Nisan 2020 döneminde, 15 Şubat-15 Mart 2020 dönemine göre meskenlerde elektrik tüketimindeki artışın, ortalama yüzde 15’leri bulduğunu açıklamıştı.