Gündelikçiyi sigortasız çalıştırmanın cezası var
Evde çocuk ve hasta bakıcısı, temizlikçi gibi gündelikçi çalıştıranlar 2019 yılında ne kadar prim ödeyecek? Hangi gündelikçiyi sigortalamak zorunlu? Sigortalamayanlar 2019'da ne kadar cezaya çarptırılacak? Gündelikçi çalıştıranlar istihdam teşvikinden nasıl yararlanabilir? On günden az çalıştırılan gündelikçiyi sigortalamak neden önemli? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, ev hizmetlerinde işçi çalıştıranların merak ettiği soruları yanıtladı.
Ev hizmetlerinde çalışanlar, sigorta yaptırma zorunluluğu bakımından ikiye ayrılıyor. Ayda on günden fazla çalıştırılanları sigortalamak zorunlu. On günden az çalışanlar için ise sadece iş kazası ve meslek hastalığına karşı sigorta yaptırmak gerekiyor.
1 Ocak 2018 ile 31 Aralık 2020 tarihleri arasında, mevcut çalışanlara ilave olarak yeni işe alınan işçiler için prim teşviki uygulanıyor. Gündelikçileri sigortalamak zorunda olanlar, gerekli koşulları sağladıkları takdirde bu teşvikten yararlanabiliyor.
Teşvik kapsamında, asgari ücret tutarındaki ücretler için ödenmesi gereken işçi ve işveren primleri, 12 ay boyunca İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanıyor. Son üç ayda on günden fazla çalışması olmayan işsiz 18 yaşından büyük kadın, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek sigortalılar ile engellilerin işe alınması durumunda teşvik süresi 18 ay olarak uygulanıyor.
Dolayısıyla, gündelikçi çalıştıranların kadın ve genç istihdamı teşviklerinden yararlanarak işçi maliyetini aşağı çekme imkânı bulunuyor. Son 3 aydır on günden fazla sigortalı olarak herhangi bir işte çalışmayan 18-25 yaş arasındaki erkekleri veya 18 yaşından büyük kadınları çalıştıranlar 18 ay süreyle işveren primi ödemekten kurtuluyor.
Gündelikçi çalıştıranlar ayrıca asgari ücret tutarındaki kazançlar için gelir vergisi ve damga vergisi teşvikinden yararlanıyor.
YILLIK MALİYET 11 BİN 822 TL AZALIYOR
Asgari ücret üzerinden çalıştırılan bir gündelikçi için normalde işverenin cebinden 2019 yılında 3 bin 6 lira çıkıyor. Teşvikten yararlanılması durumunda ise işçi ve işveren primi ile gelir vergisi ve damga vergisi alınmadığı için maliyet aylık 985.22 lira azalıyor. İşverene sadece, 2020.90 TL net asgari ücreti ödemek kalıyor. Böylece, bir gündelikçi çalıştıran işverenin maliyeti teşvik ile yıllık 11 bin 822 lira azalıyor. İkinci yılda 6 ay daha teşvikten yararlanma hakkı bulunan işveren, bugünkü asgari ücret üzerinden en az 5 bin 911 lira daha avantaj sağlayacak. Asgari ücrette gelecek yıl yapılacak artışa bağlı olarak 6 aylık dönemde elde edilecek avantaj tutarı daha da artacak.
AYDA 10 GÜNDEN AZ GÜNDELİKÇİ ÇALIŞTIRANLARIN PRİMİ
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden fazla çalıştırılan gündelikçi, hasta bakıcı, bahçıvan gibi işçiler için sigorta yaptırmak zorunlu. On günden az çalıştırılan gündelikçi ve diğer ev hizmetlerinde çalışanlar için ise sadece iş kazası ve meslek hastalığına karşı kısa vadeli sigorta primi ödemek gerekiyor. 2018 yılında prim tutarı günlük 1.35 TL iken, 2019 yılında 1.70 TL prim ödenecek.
Ayda on günden az süreyle gündelikçi çalıştıranların sigorta yaptırmamaları halinde herhangi bir cezai yaptırım uygulanmıyor. Ancak, bu sigorta, ileride bir anlaşmazlık durumunda veya iş kazası halinde işverene güvence sağlıyor. Ayda 10 günden az çalıştığı halde daha fazla çalıştığını iddia eden kişiler olabiliyor. Çalıştırdığı gün için prim ödemek, gündelikçi çalıştıranları nahoş durumlara düşmekten kurtarabiliyor.
TEŞVİKTEN KİMLER YARARLANABİLİR?
Gündelikçi çalıştıranların teşvikten yararlanabilmesi için çalıştıracakları kişinin İŞKUR’a kayıtlı olması ve mevcut çalışanlara ilave istihdam edilmesi gerekiyor. İlk defa gündelikçi çalıştıranlar da teşvikten yararlanabiliyor. Ancak, mevcut gündelikçisini veya ev hizmetlerinde çalışan bir başka işçisini çıkartıp yerine yenisini alanlar teşvikten yararlanamıyor.
SMS İLE SİGORTA KOLAYLIĞI
Ayda 10 günden az çalıştırılan gündelikçiler için mobil telefondan 5510’a SMS göndererek sigorta yaptırmak mümkün. Bu durumda 1.70 TL’lik prime ilaveten 1 TL SMS ücreti alınıyor.
SMS ücreti vermek istemeyenler de form doldurarak sosyal güvenlik merkezlerinden veya e-devlet üzerinden başvurarak sigorta yaptırabiliyor.
E-devlet üzerinden başvurmak isteyenler "e-hizmetler" menüsünden "SGK"yı seçerek "4A On Günden Az Süreli Ev Hizmetleri İşveren Başvuru ve Sorgulama" ekranından, çalıştırılan sigortalının TC kimlik numarası ve çalıştırılan gün sayısını girerek sigortalı bildirimini yapabilirler. Bu işlemi, gündelikçi çalıştırdıkları her gün tekrarlamaları gerekiyor. Primler ise banka aracılığıyla ödeniyor.
ON GÜNDEN FAZLA ÇALIŞAN GÜNDELİKÇİYİ SİGORTALAMAYANA CEZA
Gündelikçiyi ayda 10 günden fazla çalıştıran işverenler, sigortasını yaptırmak zorunda. Cezalar, her yıl asgari ücret artışına bağlı olarak artıyor. Bu yıl da yüzde 26 oranında arttı.
İşe giriş bildirgesinin, gündelikçinin ilk işe başladığı ayın sonuna kadar SGK'ya verilmesi gerekiyor. Aksi takdirde 2019 yılı için 2 bin 558 lira idari para cezası söz konusu.
Şayet gündelikçinin sigorta girişinin yaptırılmadığını SGK kendisi tespit ederse, ya da gündelikçi şikâyet ederse 2 bin 558 liranın yanı sıra sigortasız çalıştırılan her ay için 511 lira tutarında para cezası uygulanıyor. Gündelikçiyi bir yıl sigortasız çalıştıranlar, 8 bin 179 lira para cezasıyla karşı karşıya kalabilir.
