Her gelişmeden haberdar olmak, güncellemeleri asla kaçırmamak mı istiyorsunuz? Çağımızın yeni sorunu FOMO ile tanışın!
Son 20 yılda hayatımıza giren ve gündelik yaşam pratiklerimizi tamamen değiştiren şeylerin başında şüphesiz sosyal medya var. Sosyal medyanın hayatımıza etkilerini genelde ekonomik, sosyolojik ve hukuki boyutlarda tartışıyorduk. Bir süredir ise psikolojik etkisinden konuşur olduk... Sosyal medya kullanımından bağımsız ele alınamayacak olan FOMO'ya dair bilginiz var mı?
Parmağımızı kaydırarak aramızda kilometrelerce mesafe olan arkadaşlarımızın odasındayız. Hatta hiç tanımadığımız insanların düğünlerini, yurt dışı seyahatlerini, sabah kahvaltılarını izliyoruz. Sosyal medya kullanımının artık kontrol edilemez bir boyuta ulaştığını hepimiz kabul ediyoruz.
Paylaşılan her şeyden haberdar olmak istemek, her günün sosyal medyada paylaşarak yaşamak ve sanki günlüğümüze yazar gibi her gelişmeyi orada paylaşmak aslında zannedildiği gibi normal bir durum değil. Psikolojinin bu durumla ilgili altını çizdiği bir sendrom var: FOMO.
Güncel olanı kaçırma, yenilikleri kaçırma korkusu olarak açıklanan FOMO, yani (Fear of missing out) bu çağın üzerine bol bol çalışma yapılan konularından biri oluyor. Bu durum Zihinsel Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı'nda (DSM-5) da kayıt altına aınmış üstelik!
FOMO bir psikolojik bozukluk değil ancak bir sendrom olarak kabul ediliyor. Yani buna sahip kişiler sosyal medyaya erişemediğinde, takip ettiği kanalların son paylaşımlarını göremediğinde stres ve kaygı hissediyor.
Bu kişilerin elinde sürekli telefonları olur. Farkında olmadan kendilerini sürekli sosyal medya profillerini yenilerken, günün hatırı sayılır bir kısmını sosyal medyada geçirirken bulurlar. Türkçe çevirisi 'Günceli takip etme, yenilikleri kaçırma korkusu' olarak kabul edilse de FOMO'da tek mesele bir haberin gelişmelerini takip etmek değildir.
FOMO'dan muzdarip insanlar başkalarının hayatlarına dair müthiş bir merak duygusuyla doludur. Sosyal hayatında tanışmadığı ve hiç diyalog kurmadığı insanların hayatlarına dair bir şeyleri göremiyor olmak bile onları kaygılandırabilir, kendilerini yalnız ve stresli hissetmelerine neden olabilir.
FOMO'YA NEDEN OLAN UNSURLAR NELERDİR?
Sosyal medyanın nedne olduğu sosyal karşılaştırma: Sosyal medyada bütün hayatlar büyük bir ambalajın içinde sunuluyor. Bu çoğunlukla gerçekçi olmayan ışıltılı hayatlar kişilerin kendi hayatını o hayatlarla kıyaslamaya başlamasına neden oluyor.
Dışlanma korkusu ve bir gruba dahil olma ihtiyacı: Sosyalleşme pratikleri de sosyal medya ile beraber değişti. Öyle ki artık gerçek hayatta dahil olmak istediğimiz sosyal grupların bazıları ve hattta daha fazlası sosyal medyada var. Bazı önemli olayların dışında kalma korkusu ya da belli bir sohbet ağının, fan grubun içinde olma ihtiyacı FOMO'yu tetikleyebilir.
Popüler olanın peşinden gitme isteği: Sosyal medya hayatımızın merkezine yerleştiğinden beri modanın da yeni tanımları oldu. Artık modayı belirleyen başlıca şeylerden biri sosyal medya. Her şeyi takip etme dürtüsünün arkasında bu yeni popülerlikten uzak kalma korkusu da var.
Kendine güven eksikliği ve yalnızlık hissi: Gerçek hayatta kendine yeterince güvenmeyen ve sosyal ortamlarda yeterince özgüvenli olmayan insanlar sosyal medyada kendilerine olmak istedikleri gibi kimlikler yaratabilir. Bu kimliklerle gerçek hayattaki yalnızlıklarını giderdiklerini düşünebilirler.
FOMO'dan muzdarip insanların genellikle sabırsız ve doyumsuz olma özelliği gösterirler. Sosyal medyada dışında kaldıkları en ufak gelişme gündelik hayatlarında hayal kırıklığına, hüzne ve kaygıya neden olabilir.
Herhangi bir işe odaklanmayla ilgili sorun yaşarlar. Uyku problemleriyle uğraşırlar. Kendilerini zihinsel olarak yorgun ve yetersiz hissederler. Yaşama karşı motivasyonları düşebilir ve fiziksel yorgunluk da hissedebilirler.
FOMO ile baş etmek için öncelikle kişiyi FOMO'ya iten etkenler belirlenmeli ve bu etkenlerin yaşam pratiğinde nasıl çözüleceği düşünülmeli. FOMO'nun kontrol edilemez bir boyuta ulaştığı düşünülüyorsa profesyonel desteğe başvurmaktan kaçınılmamalı.
