Acı biberin bağımlılık yapmasının sebebi ne?
Masadaki mümkün olan en acı şeyi yemekten ve bundan tuhaf bir zevk alan o arkadaştan herkesin hayatında vardır mutlaka.
Bir parça tavuk buduna döktüğü acı sosla ve bir kase yoğurda boca ettiği pul biberle ter döken arkadaşım bundan nasıl bir zevk alıyor olabilir?
Bu insanların asla vazgeçmedikleri acı sevdasının sebebi ne? Bazılarımız acı bibere karşı daha yüksek bir toleransa mı sahip?
Biberlerin Skovil indeksi ile ölçülen bu acısı, kapsaisinoid adı verilen bir kimyasal bileşenden geliyor. Bu madde, acı biberin içindeki beyaz etli kısımda bulunuyor. Bu yüzden çoğu tarifte, acıdan hoşlanmıyorsanız eğer, bu beyaz kısmın ve tohumların çıkarılması önerilir.
Bbc.com’a göre, “acı biber yediğinizde, kapsaisin tükürüğe salınıyor ve dilinizdeki TRPV1 reseptörlerine tutunuyor. Bu reseptörlerin görevi, ağızdaki aşırı ısınma hissini saptamak. Kapsaisin, ağzınızda adeta yangın varmış gibi hissetmenize sebep oluyor; çünkü kapsaisin molekülleri bu reseptörlere mükemmel bir şekilde uyum sağlıyor. Dolayısıyla acı bir şeyler yediğinizde, reseptörler uyarılıyor, beyne sinyaller gidiyor ve beyniniz ağzınızın yandığını düşünmeye başlıyor.
Dilde yangın var
Peki vücudumuzu bile isteye dilimizin yandığına inandırmamıza sebep olan bu mantık dışı eğilim ve istek nasıl açıklanıyor?
Uzmanların kapsaisin tüketimindeki artışın hassasiyeti azalttığına dair inanışları ortak. Acı sonrası sürecin zevk veriyor olması da mümkün. Acı, vücudun doğal ağrı kesicisi olan endorfin hormonunun salgılanmasını sağlıyor – ve dolayısıyla sofralar acının getirdiği mutlulukla doluyor.
Acıya karşı bu ısrarcı ilginin kaynağına dair tatmin edici bir biyolojik açıklama bulunmuş değil. Acı biber, henüz 12.000 yıldır insan beslenmesinin bir parçası. Acı biberle ilk insanlarla beraber tanıştık, biber yiyerek evrim geçirmedik yani. Dolayısıyla psikolojik ve kültürel açıklamalara yönelmek gerekiyor.
Pennsylvania Üniversitesinden Paul Rozin’in açıklaması 30 yıldır standart olarak kabul görüyor: Ekstrem heyecan arama ya da mazoşizm yönelimi. Uygarlıklar içerisinde şımartılan insanoğlunun biraz sarsılmaya, inişlere çıkışlara ihtiyacı oluyor ve acı biber bu ihtiyaca cevap veriyor.
Acı yiyenleri izlemek
Bizi gizemli bir şekilde kendine çeken yalnızca acı yemek değil, aynı zamanda da diğer insanların, özellikle de ünlü kişiliklerin acı yeme eşikleriyle mücadele etmeye çalışmalarını izlemek. İnternet dünyası acı biberlere meydan okuyan kişilerin, ünlülerle acı biber eşliğinde röportajlar yapan programların videoları ile dolu. Başkalarının çektiği acıyı izlemenin bizlerde tam olarak neyi tetiklediği ise bir muamma.