İlk yoğurt nasıl mayalandı?

T&uuml;m d&uuml;nyada yoğurdun mucidi olarak T&uuml;rkler kabul edilir. Kelimenin kendisi, T&uuml;rk&ccedil;e k&ouml;k&uuml;nden, yoğunlaştırma ve koyulaştırma kelimelerinden gelir. İlk kez İngilizce olarak, bir seyahat yazarı olan Samuel Purchas ın 1625 te T&uuml;rklerin ekşimedik&ccedil;e s&uuml;t&uuml; t&uuml;ketmediklerini, ekşiyen s&uuml;te de yoğurt dediklerini not etmiştir. Adı ne olursa olsun, yoğurdun insan beslenmesine girişi olduk&ccedil;a eskidir. Hepimizin bildiği yoğurt mayalamak i&ccedil;in bir başka yoğurda ihtiya&ccedil; duyulduğu. Ama yoğurt yapmanın tek yolu bu değil. Yoğurt nasıl ortaya &ccedil;ıktı? MS 1. y&uuml;zyılda Roma filozofu olan Pliny, eski barbar ulusların s&uuml;t&uuml; nasıl koyu ve yoğun bir kıvama getirmeyi bildiklerini kaydetmiştir. Sağdıkları s&uuml;t&uuml;n fazlasını hayvanların i&ccedil; organlarından yapılmış derilerin (tulumların) i&ccedil;erisinde sakladıkları i&ccedil;in, tulumun yapıldığı bu hayvanlarda bulunan bakteriler belirli bir ısıda s&uuml;t&uuml; koyulaştırma eyleminde bulunmuştur. S&uuml;t, hayvanların derisindeki bakterilerle reaksiyona girerek fermente olmuş ve bug&uuml;n bildiğimiz yoğurt benzeri bir şey ortaya &ccedil;ıkarmıştır. Başka bir teoriye g&ouml;re ilk yoğurt tesad&uuml;fen mayalanmıştır. Yoğurt mayasında laktik asit bakterileri bulunur ve s&uuml;t&uuml; hızlı bir şekilde mayalarlar ancak aynı laktik asit bakterileri ve benzer &ouml;zellik g&ouml;steren bakteriler havada serbest olarak da bulunurlar. Dolayısıyla ilk mayalanan yoğurt da bu şekilde havadaki bakteriler &ouml;nc&uuml;l&uuml;ğ&uuml;nde mayalanıp sonrasında insanların dikkatini &ccedil;ekmiştir. &Ccedil;iğ tanesi, karınca yumurtası, &ccedil;am kozalağı gibi yollarla da aynı sonuca ulaşmaya &ccedil;alışmışlar ve s&uuml;t&uuml;n i&ccedil;ine &ouml;nceki yoğurttan biraz karıştırmak sureti ile doğru olan mayalama y&ouml;ntemini bulmuşlardır. Yoğurt ne zaman ortaya &ccedil;ıktı? Yoğurdun varlığı miladın &ouml;ncesine kadar dayanır. Yoğurdun ilk kez M&Ouml; 5000 ve 4000 li yıllarda Mezopotamya da yapıldığı d&uuml;ş&uuml;n&uuml;l&uuml;yor. Bundan &ouml;nce, M&Ouml; 6000 de, Hint dini metinlerinde fermente s&uuml;t &uuml;r&uuml;nleri t&uuml;ketmenin sağlığa yararlarından bahsedilir. Nitekim bazı tarih&ccedil;iler, 175 yaşına kadar yaşayan İbrahim in uzun &ouml;mr&uuml;n&uuml; yoğurt t&uuml;ketmesine bağlayarak, sokaklarından s&uuml;t ve bal akan &uuml;lke tabirindeki besini yoğurt olarak yorumlamışlardır. Moğol İmparatorluğu nun kurucusu Cengiz Han ın da cesaret versin diye ordularını yoğurtla beslediği kayıtlarda yer alıyor. Yoğurt, 1542 de, sık sık ateşli ishale yakalanan ve T&uuml;rk m&uuml;ttefiki tarafından &ouml;nerilen yoğurtla iyileşen Fransa Kralı I. Fran&ccedil;ois tarafından Batı Avrupa ya getirilir. B&ouml;ylece yoğurt Avrupa dan başlayarak d&uuml;nyaya yayılmaya başlar. İnsanların yoğurda tar&ccedil;ın, bal veya meyve ekleyerek yoğurdu &ccedil;eşitli bi&ccedil;imlerde t&uuml;ketme yolları bulması da uzun zaman almaz. Yoğurttaki faydalı bakteriler Bulgar tıp &ouml;ğrencisi Stamen Grigov, yoğurtta bulunan bakterileri ancak 20. y&uuml;zyılda tanımlayabildi: Lactobacillus Bulgaricus ve Streptoccicus Thermophilus. Probiyotik &ouml;zellik taşıyan mikroorganizmaların insan sağlığı &uuml;zerindeki olumlu etkileri ilk defa 1908 yılında, Nobel &ouml;d&uuml;ll&uuml; Rus araştırmacı Elie Metchnikoff tarafından ortaya atıldı. Paris te, probiyotiklerin isim babası olarak bilinen Mechnikoff, yoğurttaki faydalı bakterilerin Bulgar k&ouml;yl&uuml;lerinin uzun &ouml;m&uuml;rl&uuml;l&uuml;ğ&uuml;nden sorumlu olduğunu d&uuml;ş&uuml;n&uuml;yordu. Mechnikoff, bu bakterilerin, yoğurda ekşi tadı veren laktik asit &uuml;rettikleri i&ccedil;in k&ouml;yl&uuml;lerin &ouml;mr&uuml;n&uuml; uzattığını s&ouml;yledi. Yoğurt b&ouml;ylece Batı d&uuml;nyasında pop&uuml;ler hale geldi ve sağlık yararları ile bilinen bir ila&ccedil; olarak eczanelerde satılmaya başladı. Isaac Carasso, 1919 da yoğurda re&ccedil;el ekleyerek işi ticari boyuta taşıdı. Oğlu Daniel, Fransa da Danone yi kurdu ve 1932 de Fransa da ilk yoğurt laboratuvarı ve fabrikası a&ccedil;ıldı. S&uuml;t canlı bir gıdadır Bug&uuml;n marketlerde satılan yoğurtlarda bitkisel yağ, palm yağı, kanola yağı, margarin ya da kıvam artırıcılarla karşılaşılabiliyor. Bu sebeple markettekiler ozulmayan sulanmayan ekşimeyen yoğurtlar. Ancak hala evlerimizde doğal yoğurt yaparken Lactobacillus Bulgaricus ve Streptoccicus Thermophilus k&uuml;lt&uuml;rlerini kullanıyoruz. Yoğurdu tamamen fermente edip bakterilerin ger&ccedil;ekten &ccedil;alışmasına izin verdiğinizde yoğurdun tadı biraz ekşi olur. Uzmanlar s&uuml;t&uuml;n canlı bir gıda olduğunu, kaynatma ya da past&ouml;rizasyonun s&uuml;tteki faydalı mikropları (probiyotikler) &ouml;ld&uuml;rd&uuml;ğ&uuml;n&uuml; anlatıyor. Ama&ccedil; s&uuml;t&uuml;n ekşimemesidir. Isı işleminden ge&ccedil;en s&uuml;t faydalı mikroplarını kaybeder. Ama ondan yoğurt mayalarsanız tekrar probiyotiklerine kavuşur. Manda ve ke&ccedil;i ile beraber koyun s&uuml;tlerinde yağ oranı daha y&uuml;ksektir. O y&uuml;zden bu s&uuml;tlerden ger&ccedil;ekleştirilen yoğurt &ccedil;ok daha sert hatta taş gibi olur. Evde maya yoksa yoğurt nasıl yapılır? S&ouml;ylenenin aksine yoğurt mayalamak i&ccedil;in bir başka yoğurda ihtiya&ccedil; yoktur. Yoğurt mayası nasıl elde edilir diye merak edenler 15 tane nohut ve 1 bardak g&uuml;nl&uuml;k s&uuml;t ile mayayı kolaylıkla yapabilir. Derin bir cam kavanoza nohutları yerleştirip &uuml;zerine kaynatılmış s&uuml;t&uuml; d&ouml;kebilirsiniz. Bir g&uuml;n boyunca bu karışımı bezle sararak veya kapalı fırında bekletirseniz maya elde edersiniz.

Son Dakika Son Dakika

Stil Stil

Keşfet Keşfet

Canlı Yayın Canlı Yayın

Gündem Gündem

Kadın Kadın

Ekonomi Ekonomi

Yemek Tarifleri Yemek Tarifleri

Spor Spor

Magazin Magazin

Çocuk Çocuk

Teknoloji Teknoloji

Sağlık Sağlık

Dünya Dünya

Yaşam Yaşam

Gastro Gastro

Kültür Sanat Kültür Sanat

Sinema Rehberi Sinema Rehberi

Yazılar Yazılar

Grafik Haber Grafik Haber

Video Video

Akıl Oyunları Akıl Oyunları

HT Kulüp HT Kulüp

HT Hayat HT Hayat

Resmi İlanlar Resmi İlanlar

Servisler Servisler

Hafta Sonu Hafta Sonu

Vefat Haberleri Vefat Haberleri

Yerel Haberler Yerel Haberler

Tüm Manşetler Tüm Manşetler

Künye-İletişim Künye-İletişim

Yasal İçerikler Yasal İçerikler

Bize Ulaşın Bize Ulaşın

Bilgi Bilgi

Habertürk TV Habertürk TV

İlk yoğurt nasıl mayalandı?

Sütün fermente edilmesiyle elde edilen yoğurt, insan beslenmesindeki en eski besinlerden biridir. Peki, yoğurt yapmak için başka bir yoğurda ihtiyaç varken tarihteki ilk yoğurt nasıl mayalandı?