Panettone ekmeğinin hikayesi

İtalya&rsquo;da y&uuml;zyıllardır Noel ve yılbaşı heyecanının &ouml;nemli ve lezzetli bir par&ccedil;ası panettone. Bir İtalyan&rsquo;a sorsanız panettonesiz bir yılbaşını aklından bile ge&ccedil;irmez. &Ccedil;&uuml;nk&uuml; o olmadan &ccedil;am ağa&ccedil;ları pek g&ouml;rkemli değil, o olmadan sokak lambaları yolları aydınlatmıyor, onsuz bir yılbaşı kutlaması d&uuml;ş&uuml;n&uuml;lemiyor. Peki nedir panettoneyi bu kadar &ouml;zel kılan? İyi şeyler zaman alır Panettone, İtalya nın Milano şehrinden G&uuml;ney Avrupa ve Latin Amerika ya, sonrasında Amerika ve Avustralya ya kadar yayılan Noel d&ouml;nemine &ouml;zg&uuml; bir tatlı ekmek &ccedil;eşidi. Tatlı olduğu i&ccedil;in &ldquo;kek&rdquo; sınıfına dahil edenler olsa da mayalama tekniğiyle hazırlandığı i&ccedil;in ekmek olarak kabul g&ouml;r&uuml;yor. Klasik bir panettone yuvarlak ve &uuml;st&uuml; kubbe gibi g&ouml;r&uuml;n&uuml;yor, y&uuml;ksekliği 15 cm ye kadar varıyor. Dışında hafif bir kabuk, i&ccedil;i ise puf puf, s&uuml;ngerimsi. Klasik tarifteki temel &ccedil;eşniler şekerlenmiş portakal, limon kabuğu ve kuru &uuml;z&uuml;m. B&uuml;t&uuml;n bu meyvalar, mayalandığı s&uuml;re boyunca hamurla &ouml;zleşiyor ve panettoneye o, başka hi&ccedil;bir şeye benzemeyen eşsiz rayihasını kazandırıyor. Tabi sonradan &ccedil;ikolata ve t&uuml;rl&uuml; malzeme eklenerek pek &ccedil;ok &ccedil;eşidi &uuml;retiliyor. Onu bu kadar &ouml;zel yapan &ouml;zelliklerinden biri yavaş yavaş hazırlanıp g&uuml;nlerce mayalanması, genellikle g&uuml;nler &ouml;ncesinden yapımına başlanıyor ve pek &ccedil;ok tarife g&ouml;re 3 kez mayalandırılıyor. İştah a&ccedil;an puf g&ouml;r&uuml;n&uuml;m&uuml;n&uuml; de aslen buna bor&ccedil;lu. Yeme rit&uuml;eline gelince, malum İtalya bir kahve &uuml;lkesi ve panettonenin en b&uuml;y&uuml;k eşlik&ccedil;isi kahve. Tabi şampanya ve şarap ile kutlama havasında yenmesi de bir o kadar yaygın. Bı&ccedil;akla, pasta gibi dikine dilimlense de, elinizle bir par&ccedil;a koparttığınızda kimse yadırgamayacaktır. Dilimlerin &uuml;st&uuml;ne ise fıstık kreması veya &ccedil;ikolatalı fındık ezmesi s&uuml;r&uuml;l&uuml;yor. Toni&rsquo;nin ekmeği ya da &ldquo;b&uuml;y&uuml;k ekmek&rdquo; Panettonenin &ccedil;ok&ccedil;a anlatılan bir hikayesi de var. 15. y&uuml;zyılda Toni adlı gen&ccedil; bir ekmek ustası, aristokrat bir kıza aşık olur. Aşık olduğu kızın babasını etkilemek i&ccedil;in de elinde zanaatinden başka bir şeyi yoktur, g&uuml;nlerce uğraşır, en iyi bildiği şeyi bu kez farklı malzemelerle dener ve &ldquo;panettone&rdquo; b&ouml;ylece ortaya &ccedil;ıkar. Hikayeye g&ouml;re adı da buradan &ccedil;ıkıyor, İtalyanca &ldquo;pane&rdquo; ekmek demek ve &ldquo;Pane di Toni&rdquo; yani Toni&rsquo;nin ekmeği g&uuml;n&uuml;m&uuml;ze &ldquo;panettone&rdquo; olarak geliyor. Gramere bakınca durum biraz daha farklı, &ldquo;Panetto&rdquo; k&uuml;&ccedil;&uuml;k ekmek, &ldquo;-one&rdquo; ekini alarak panettone yani b&uuml;y&uuml;k ekmek haline geliyor. Panettone artık T&uuml;rkiye&rsquo;de ve Arnavutluk&rsquo;ta 20. y&uuml;zyılın başlarında Kuzey İtalya dışında bulunamayan panettone, 2. D&uuml;nya Savaşı&rsquo;nın ardından hem farklı coğrafyalara ş&ouml;hretini duyuruyor hem de l&uuml;ks gıda grubundan daha erişilebilir hale geliyor. Evlerden ve pastanelerden sonra daha b&uuml;y&uuml;k, end&uuml;striyel &uuml;retim zinciri i&ccedil;ine giriyor. İtalyan mutfağının gittiği her yere de gidiyor, Avrupa ve Amerika&rsquo;ya işte b&ouml;yle yayılıyor. Son yıllarda ise T&uuml;rkiye de dahil olmak &uuml;zere pek &ccedil;ok Balkan &uuml;lkesinde pastane ve market raflarında kendine daha &ccedil;ok yer tutmaya başlıyor. &Ouml;rneğin burada, Arnavutluk&rsquo;ta Aralık ayı başında b&uuml;t&uuml;n marketler &ccedil;eşit &ccedil;eşit İtalyan panettonesiyle doluyor. Yılbaşından sonra stoklar eriyinceye kadar da t&uuml;ketici buluyor. İtalya&rsquo;da yerel pastanelerde el yapımı panettonenin kilosu 25 euro civarında, ancak marketlerde, paketli olarak satıldığında elbette daha ucuza geliyor. Arnavutluk&rsquo;ta standart bir market panettonesinin fiyatı 5-6 eurodan başlıyor. Sadece İtalya&rsquo;da yeme i&ccedil;me sekt&ouml;r&uuml; yaklaşık 600 milyon euro&rsquo;ya denk gelen 117 milyon panettone ve t&uuml;revi ekmekleri &uuml;retiyor. Sivaslı Aziz Vilas adına, 3 Şubat i&ccedil;in bir dilim Ayrıca efsaneye g&ouml;re San Biagio (Sebasteli Vilas), boğazına kıl&ccedil;ık takılan gen&ccedil; bir &ccedil;ocuğa bir par&ccedil;a ekmek veriyor ve &ccedil;ocuğun hayatı kurtuluyor. Sebasteli Vilas&rsquo;ın kim olduğuna değinelim &ccedil;&uuml;nk&uuml; Sebaste denilen yer aslında Sivas, Vilas da Ermeni aziz. 3. y&uuml;zyılda Sivas&rsquo;ta yaşayan Aziz Vilas, boğaz hastalıklarında ustalaşan bir hekim, ancak Roma İmparatorluğu&rsquo;nun hıristiyanlara y&ouml;nelik baskısı nedeniyle Erciyes Dağı&rsquo;nda bir mağarada keşiş hayatı yaşadı. Aziz Vilas Sel&ccedil;uklular d&ouml;neminde &ldquo;Boğaz Evliyası&rdquo; diye anılmaya başladı ve adına t&uuml;rbe yapıldı. Sivas&rsquo;taki o t&uuml;rbeye bug&uuml;n &ldquo;G&ouml;z Baba T&uuml;rbesi&rdquo; deniliyor. Efsaneleri t&uuml;m hıristiyan d&uuml;nyasında anlatılan Aziz Vilas adına her yıl 3 Şubat&rsquo;ta da yortu d&uuml;zenleniyor. İşte İtalyan topraklarındaki panettone geleneğine buradan bağlanıyoruz. 3 Şubat&rsquo;taki yortu i&ccedil;in, noel zamanı a&ccedil;ılan panettoneden bir dilim ayrılıyor. Katolik İtalyanlar, bu dilimin hayatı kutsadığına ve boğaz ağrısına iyi geldiğine inanıyorlar.

Son Dakika Son Dakika

Stil Stil

Keşfet Keşfet

Canlı Yayın Canlı Yayın

Gündem Gündem

Kadın Kadın

Ekonomi Ekonomi

Yemek Tarifleri Yemek Tarifleri

Spor Spor

Magazin Magazin

Çocuk Çocuk

Teknoloji Teknoloji

Sağlık Sağlık

Dünya Dünya

Yaşam Yaşam

Gastro Gastro

Kültür Sanat Kültür Sanat

Sinema Rehberi Sinema Rehberi

Yazılar Yazılar

Grafik Haber Grafik Haber

Video Video

Akıl Oyunları Akıl Oyunları

HT Kulüp HT Kulüp

HT Hayat HT Hayat

Resmi İlanlar Resmi İlanlar

Servisler Servisler

Hafta Sonu Hafta Sonu

Vefat Haberleri Vefat Haberleri

Yerel Haberler Yerel Haberler

Tüm Manşetler Tüm Manşetler

Künye-İletişim Künye-İletişim

Yasal İçerikler Yasal İçerikler

Bize Ulaşın Bize Ulaşın

Bilgi Bilgi

Habertürk TV Habertürk TV

Panettone ekmeğinin hikayesi

Türkiye'de de artık raflara giren, İtalya'nın meşhur ekşi mayalı Noel ekmeği panettonesiz yılbaşı olmuyor. Panettone ekmeğinin hayatı kutsayan hikayesi ve 3. yüzyılda Sivas'ta yaşayan Aziz Vilas ile bağlantısının hikayesi nedir?