Hayran olunası Rumkale
Gaziantep'te Fırat Nehri ile Merzimen Çayı'nın birleştiği noktada, yüksek kayalarla örtülü bir tepe üzerinde yer alan ve tarihi Barşavma Manastırı, Dink Damı, Aziz Nerses Kilisesi gibi önemli anıt eserlere ev sahipliği yapan Rumkale, tarih, doğa ve inanç turizmi açısından cazibe merkezi.
Tarihte birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve İncil'in nüshalarının çoğaltıldığı yer olarak rivayet edilen Rumkale'deki mimari kalıntılar Geç Roma ve Ortaçağ karakteri taşır. Antik Dönem'den günümüze kadar Şitamrat, Kal-a Rhomayta, Hromklay, Ranculat, Kal-at el Rum, Kal-at el Müslimin ve Kale-i Zerrin (Altın Kale) gibi bir çok isimle adlandırılmıştır.
Gaziantep'in Yavuzeli ilçesinde bulunan tarihi Rumkale, Merzimen Çayı'nın Fırat Nehri ile birleştiği bölgede, üç yanı zümrüt yeşili göl ve bunu çevreleyen dik, sarp kayalıklı tepelerle çevrili doğa harikası bir yerde bulunuyor. Tarihte, Urartu, Babil, Sümer, Selçuklu ve Osmanlı gibi büyük medeniyetlerin izlerini taşıyan Rumkale, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından en görkemli 13 kale listesinde gösteriliyor.
Kalede bugün görülebilen yapılar arasında Aziz Nerses Kilisesi, Barşavma Manastırı, çok sayıda yapı kalıntısı, su sarnıçları, kuyu ve hendek yer almaktadır.
Rumkale bir yarımada üzerinde bulunduğu ve yarımadanın da hendek ile bağlantısı kesildiği için, ulaşım Gaziantep’in Yavuzeli ilçesine 25 km uzaklıktaki kasaba köyünden veya Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesinden tekneler ile yapılıyor.
Hazreti İsa'nın havarilerinden Johannes'in (Yuhanna) Roma döneminde Rumkale'yi mesken yaparak, kayadan oyma bir odada İncil'in nüshalarını çoğalttığı rivayet ediliyor. Bu nedenle bu yerleşim yeri Hıristiyanlık tarihinde önemli bir rolü var.
Yohannes’in, İncil’in kopyasını Rumkale’de bir mağarada sakladığı daha sonra kopyaların buradan alınıp Beyrut’a götürüldüğü anlatılır.
Memlük Sultanı Melik el-Eşref tarafından 1292 yılında fethedilen kale, Suriye naibi Sancar Suca tarafından tamir ettirilerek buraya "Kal'at el Müslimin" adı verildi. 1516'da Osmanlıların eline geçen Rumkale, Halep eyaletinin Birecik sancağına bağlı bir kaza haline getirildi.
Kaynaklara göre, Evliya Çelebi, 17'nci yüzyılda, Rumkale'nin bir tepe üstünde sağlam bir kale olduğunu, dışarıda camisi, hanı, hamamı ve küçük bir çarşısı bulunduğunu belirtirken, Katip Çelebi de buranın bahçe ve meyvelerinin bolluğunu vurgulamış.
Bir kısmı su altında kalan Ulu Cami'yi gezen ziyaretçiler, dünyada sadece ilçede yetişen "Karagül" bitkisini de görebiliyor.
"Fırat'ın incisi" Rumkale'nin en güzel göründüğü alana yapılacak cam terasın inşasına başlandı. Gaziantep Valiliği ve Büyükşehir Belediyesi iş birliğiyle yapılan cam teras, Fırat Nehri ve Rumkale'yi karşıdan gören 270 metrekare alana sarp kayalıkların üzerine yapılıyor.
Rumkale bir yarımada üzerinde bulunduğu ve yarımadanın da hendek ile bağlantısı kesildiği için ulaşım Gaziantep’in Yavuzeli ilçesine 25 kilometre uzaklıktaki kasaba köyünden veya Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesinden tekneler ile yapılıyor.
13- HOŞAP KALESİ - VAN
Hoşap Kalesi, Hoşap Suyu'nun kuzeybatısında sarp ve dik bir kaya kütlesi üzerine kurulan kale, iç kale ile bunun kuzeyindeki dış kaleden oluşmaktadır. Geçmişi Urartu Devleti'ne kadar uzanan kale, Osmanlı Devleti'ne tabi Mahmudi Beylerinin yaptırdığı şekliyle günümüze ulaşmıştır.
19. yüzyıl ortalarında terkedilmiş olan kale, içerisindeki yapılarıyla günümüze büyük ölçüde sağlam olarak gelmiştir. Bu nedenle bölgenin dikkat çeken sembol yapılarından birisidir.
12 - UÇHİSAR KALESİ - NEVŞEHİR
Uçhisar Kalesi, Kapadokya'nın zirve noktasıdır. Kapadokya'nın her yerinden görülen en büyük ve en güzel peribacasıdır. Kalenin zirvesi Kapadokya'nın kuşbakışı görüleceği tek yerdir. Kalenin zirvesinde çok sayıda oyma küp, oyma mezar ve büyük sarnıç bulunmaktadır.
Kaleden kuzeye doğru aşağılara bakınca Cevizli peribacalarını, batıda Nevşehir'i ve Oylu Dağı'nı, kalenin hemen önünde yeni Uçhisar'ı, güneybatıda uzaklarda Hasan Dağı zirvesini görebilirsiniz.
11- TİREBOLU KALESİ - GİRESUN
Tirebolu Kalesi, Tirebolu ilçe merkezinde, denize doğru uzanmış bir yarımadanın üzerinde yer alır. Kalenin kesin yapım tarihi bilinmemekle beraber M.Ö. 15. yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Kalenin içerisinde bazı binalara ait temeller vardır. Bunların başında güney duvarı içerisine oyularak yapılmış bir mescit mihrabı ve bu mescide ait duvar temelleri bulunmaktadır.
10- RUMKALE - GAZİANTEP
Rumkale, Fırat Nehri ile Merzimen Çayı'nın birleştiği, yüksek kayalarla örtülü bir tepe üzerinde konumlanmıştır. Kalede bugün görülebilen yapılar arasında Aziz Nerses Kilisesi, Barşavma Manastırı, çok sayıda yapı kalıntısı, su sarnıçları, kuyu ve hendek yer almaktadır.
Roma döneminde Hz. İsa'nın havarilerinden Yohannes'in Rumkale'ye gelip yerleşmesi ve burada Hıristiyanlık dinini yayması nedeniyle, bu yerleşim yeri Hıristiyanlık tarihinde önemli bir rol oynamaktadır.
9- BODRUM KALESİ - MUĞLA
Bodrum Kalesi, 1406-1522 yılları arasında Saint Jean Şövalyeleri tarafından, üç tarafı denizlerle çevrili kayalık bir yarımada üzerinde inşa edilmiştir. Kalenin yapımında, depremde yıkılmış olan dünyanın yedi harikasından biri sayılan Mausoleion'un taşları kullanılmıştır. Kalede, Fransız, İtalyan, İngiliz, Alman ve İspanyol (Yılanlı) Kuleleri bulunmaktadır.
Günümüzde Bodrum Kalesi içinde, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi yer almaktadır. Ülkemizin tek, dünyanın ise en önemli sualtı arkeoloji müzelerinden biridir. 1995 yılında Avrupa'da Yılın Müzesi yarışmasında "Özel Övgü" ödülünü almış olan müzede, sualtı kazı ve araştırmalarından gelen eserlerin yanı sıra Bodrum ve çevresindeki kazı ve araştırmalardan ele geçen eserler de sergilenmektedir.
8- MAHMURE KALESİ - MERSİN
Mamure Kalesi, Akdeniz kıyı şeridinde bulunan günümüze kadar ulaşabilmiş Türkiye'nin en büyük kalelerinden biridir. Kale üç bölümden oluşmaktadır.
Yüksek duvarlarla ayrılmış doğudaki iç avlu, batıdaki dış kale ve bunların güneyindeki kayalıklar üzerine inşa edilmiş iç kaleden oluşmaktadır.
Mamure Kalesi Roma, Bizans, Selçuklu, Karamanlı ve Osmanlı Dönemleri'ne ait izler taşıması nedeniyle Türkiye'de bulunan kaleler arasında önemli bir yere sahiptir.
7- GÜVERCİNADA KALESİ - AYDIN
Güvercinada Kalesi, Kuşadası Körfezi'nin ağzında limanı koruyan bir konumda yapılmıştır.
Güvercinada üzerinde, Barbaros Hayrettin Paşa tarafından yaptırılan bir iç kale ve İlyas Ağa tarafından yaptırılan surlar yer almaktadır. Bu surlar Mora İsyanı sırasında adalardan ve denizden gelebilecek saldırıları önleyebilmek için yaptırılmıştır.
6- DİYARBAKIR KALESİ - DİYARBAKIR
Surları ve burçları, orijinal ve özgün kültür varlıkları olarak yaşayan Diyarbakır Kalesi, dünya tarihi için hâlâ önemli bir evrensel miras olma özelliğini korumaktadır. Dünyanın en eski ve en sağlam yapılarından biri olan Diyarbakır Surları birçok türküye, maniye, efsaneye konu olmuştur.
Burçları üzerindeki görkemli kabartmaları ve kitabeleriyle dünyanın ender kalelerindendir. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri'nin yaşamsal iş birliği ve Hevsel Bahçeleri'nin oluşturduğu peyzaj, kentin ve bahçelerin binlerce yıldır kesintisiz hayat sürmesinde en önemli etkendir.
5- BOYABAT KALESİ - SİNOP
Boyabat Kalesi, Gökırmak Vadisi'nde yer alan karşılıklı sarp iki kayalık tepeden biri üzerinde kurulmuştur. Kale, kayaların doğal yapısına uygun şekilde inşa edilmiştir. Kale bedenleri arasındaki kulelerin bazıları dikdörtgen, bazıları yuvarlak olarak yapılmış olup iç kısmında kulelere çıkan merdivenler yer almaktadır. Kaleye giriş güneydoğu köşesinden büyük yuvarlak kulenin yanındaki küçük bir kapıdan sağlanmaktadır.
4- ALANYA KALESİ - ANTALYA
Alanya Kalesi, Anadolu'yu süsleyen yüzlerce kaleden bugün ayakta kalabilmiş ve iyi korunmuş Orta Çağ kalelerinden birisidir.
Kale, uzunluğu 6,5 km'yi bulan surları, sayısı 140'ı bulan burçları, içindeki 400'e yakın sarnıcı, görkemli yazıtlı ve bezemeli kapıları ile bir açık hava müzesi görünümündedir.
Selçuklu Dönemi yapısı olan bu kale yonca planlıdır. Mimari özelliklerden dolayı 12. yüzyılda yapıldığı düşünülmektedir.
3- AMASYA KALESİ - AMASYA
Amasya Kalesi'nin üzerinde inşa edildiği kaya, denizden 700 metre Yeşilırmak'tan ise 300 metre yüksekte bulunmaktadır. Kale İçeri Şehir (Hatuniye Mahallesi), Kızlar Sarayı ve Yukarı Kale (Harşena) olmak üzere üç bölümden oluşan Kale, 1075'te Türklerin Amasya'yı fethetmesinden sonra önemli bir onarım görmüştür.
18. yüzyıla kadar kullanılan kale, bu yüzyıldan sonra askeri önemini kaybetmiştir. Kalede sarnıçlar, su depoları, Osmanlı Dönemi'ne ait hamam kalıntıları ve kayaya oyulmuş Pontus Kral Mezarları bulunmaktadır.
2- KİLİTBAHİR KALESİ - ÇANAKKALE
Kilitbahir Kalesi 1462-1463 yıllarında Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmıştır. Havadan görünümü yonca yaprağına benzetilen kalenin isminin "Denizin Kilidi" anlamında Kilid-ül Bahir olduğu bilinmektedir.
Kale-i Sultaniye'nin tam karşısında bir tepenin eteğinde kurulmuştur. Yapı, dış kale, iç kale ve ana kule olmak üzere üç kısımdan oluşmaktadır.
Kale tümüyle kaba yontulmuş taşlarla inşa edilmiştir. Açıklık kısımları kiremit kemerli olup kapı ve pencereler beyaz mermerden yapılmıştır.
1- ZİLKALE - RİZE
Zilkale, Çamlıhemşin'in 15 km güneyinde, Fırtına Deresi'nin batı yamaçları üzerine kuruludur. Kale; dış surlar, orta surlar ve iç kaleden meydana gelir.
Kale içerisinde üç önemli yapı bulunur. Bunlar muhafız binası, şapel ve baş kuledir.
Kulenin dört katlı olduğu, duvarlardaki hatıl izleri ve kiriş deliklerinden anlaşılmaktadır. Zil Kale'nin bölgedeki pek çok kale gibi hem yörede hem de İspir'e ulaşan önemli bir Orta Çağ kervan yolu üzerinde güvenliği sağladığı bilinmektedir.