Kariye Camii ve tarihi
Kariye Müzesi olarak anılan Kariye Cami, Doğu Roma İmparatorluğu döneminde büyük bir yapı kompleksi olan Khora Manastırı'nın merkezini oluşturan ve İsa'ya adanmış bir kilise yapısı.
İstanbul (Konstantinos) surlarının dışında kalması nedeniyle binaya Grekçe kent dışı, kırsal alan anlamana gelen Khora ismi uygun görülmüş. Kariye bu ismin Türkçeleştirilmiş hali.
Doğu Roma sanatının son dönem eserlerinden en önemlisi olan, mozaik süslemelerin bulunduğu, çok sayıda turistin uğrak yeri Khora Manastırı'nın inşa tarihi kesin olarak tahmin edilememekle birlikte 6’ncı yüzyılda İmparator Justiniaus tarafından (527-565) şehir dışında harabe şeklindeki bir şapelin yerine 536 yılında yeniden inşa ettirildiği biliniyor. Kommenoslar Dönemi’nde Blackhernal Sarayı’nın yakınında olduğu için kilise önemli dini merasimlerde saray şepali olarak kullanılmış.
11. Yüzyıl'da I. Aleksios’un kayınvalidesi Maria Dukaina tarafından yeniden yapılmış. 1204-1261 yıllarındaki Latin istilasında harap olan manastır, Teodor Metokhites tarafından 14. Yüzyıl'da onarılmış. Dış narteks ve parekklesion bu dönemde yapıya eklenmiş. Yapı, 1296’daki büyük depremden sağlam olarak çıkmış.
Fatih Sultan Mehmet’in 1453 yılında İstanbul’u fethi sırasında hiçbir zarar görmeyen Khora Manastırı Kilisesi, Sultan II. Beyazıd devrinde Sadrazam Hadım Ali Paşa tarafından 1511 yılında camiye çevrilmiş ve yanına bir de medrese eklenmiş.
Kariye Camisi, Bakanlar Kurulu kararı ile 1945 yılında müzeye dönüştürülmüş.
Kilise dışındaki manastır yapıları zamanla yıkılarak kaybolan bina, Doğu Roma sanatında gerek mimarisi, gerek mozaik ve freskleriyle dikkat çekmektedir.
Müze 20 Ağustos 2020 tarih ve 2840 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla camiye dönüştürülmüştür.
Adres: Eyüp, Kariye Cami Sokak No:26, İstanbul