Meclis araştırma komisyonunun İliç raporu

13 Şubat 2024'te Erzincan'ın İliç ilçesinde Anagold Madencilik'in işlettiği sahada meydana gelen maden kazasını araştırmak üzere kurulan TBMM Komisyonu çalışmalarını tamamladı.

Komisyon raporunun tamamına bu linkten ulaşılabilir.

Hazırlanan raporun 76 maddelik sonuç bölümünde şu tespit ve öneriler yer aldı:

Altın madeni çok eski dönemlerden beri farklı amaçlarla kullanılmaktadır. Altın; ödeme aracı olarak, değer saklama ve yatırım için, süs eşyası yapımı için, bazı teknolojik araç gereçlerin yapımında kullanılan değerli ve stratejik öneme sahip madenlerden biri olmuştur. Bu stratejik öneme sahip madenin ekonomik katkısı, bölgesel istihdam ve ulusal kalkınma açısından büyük bir öneme sahip olmakla birlikte, yaşanan kaza iş güvenliği, güvenli üretim ve çevresel koruma önlemlerinin hassasiyetini bir kez daha yasama organının gündemine taşımıştır.

Madencilik sektörü, birçok bilim dalının ve uzmanlık alanının kesişim noktasında bulunduğu için, madencilik faaliyetleri mevzuat ve düzenleme açısından idarenin farklı kurumlarının etki alanında yer almaktadır. Bu sebeple mevzuat düzenleme çalışmaları, İdarenin farklı kurumlarının görev ve sorumluluk sınırlarının çizilmesi, ortak çalışma alanlarının belirlenmesi süreçleri ile izin, denetleme, izleme süreçlerinin etkinliği için önem taşımaktadır.

Bu bölümde, soruşturmak ve yargılamak gibi yargısal görevi olmayan Araştırma Komisyonu olarak, Anayasa’nın 138. maddesi çerçevesinde yasama ve yargı erkleri arasındaki görev ayrımını da titizlikle gözeterek bir daha benzer kazaların olmaması ve güvenli madencilik faaliyetleri için birçok öneri sıralamıştır. Kanun koyucu sıfatıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin bu alanda yapacağı yasal düzenlemelere altlık oluşturulması hedefiyle öneriler genel bir çerçeve içerisinde, geniş bir şekilde sunulmuştur. Bu anlamda sonuç kısmı, mümkün olduğunca aynı konuda iletilen farklı önerileri de kapsayacak şekilde geniş tutulmaya çalışılmıştır.

Ülkemizde benzer kazaların bir daha yaşanmaması için alınması gereken tedbirler, altın madeni sektöründe iş sağlığı ve güvenliğinin iyileştirilmesi, çevre sağlığı ve halk sağlığı açısından olumsuz etkilerinin izlenmesi ve bertarafı, çevresel etki süreçlerinin izlenmesinin şeffaflaştırılması, çevresel etkilerin önlenmesi, faaliyetten etkilenen maden sahalarının eski haline getirilmesi, madencilik eğitimi, altın madenlerinde güvenlik ikliminin kurumsallaştırılması, altın madenin milli menfaatler doğrultusunda değerlendirilmesi dahil bir çok başlıkta, madenleri ekonomiye kazandırırken “önce insan, önce çevre, sonra güvenli madencilik” anlayışıyla yürütülen güvenli ve sürdürülebilir altın madenciliği mimarisinin ve politikalarının geliştirilmesine yönelik öneriler maddeler halinde aşağıda sunulmaktadır.