İşsizlik maaşı hakkını dolduranlar artık kısa çalışma ödeneği alamayacak

Kovid-19 dolayısıyla getirilen kısa çalışma ödeneği süresi ikinci kez bir ay uzatıldı. Bu hakkın tamamının kullanıldığı iş yerleri toplam 5 aya kadar kısa çalışma yapabilecek.

Kısa çalışma ödeneği alan kişilerin daha sonra işsiz kalmaları halinde işsizlik ödeneği almalarına olanak sağlandı. Ancak, kısa çalışma ödeneği, işsizlik ödeneği alma hakkı bulunan kişilere veriliyor. İşsizlik ödeneği hakkınızın tamamını kullanmış olduğunuz için işveren kısa çalışmayı uzatma kararı alırsa siz artık kısa çalışma ödeneği alamazsınız. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ücretsiz izinli sayılarak ayda 1.168 TL’lik (günlük 39.24 TL) nakdi ücret desteğinden yararlanabilirler.

İŞVEREN MEVCUT İŞÇİYİ ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARTIP YERİNE YENİ İŞÇİ ALABİLİR Mİ?

İşverenim 1 Haziran 2020 tarihinde beni işten çıkardığını, yerime iki kişiyi aldığını, şu an resmi çıkış yapamayacakları için ücretsiz izne ayıracaklarını bildirdi. Bu süre zarfında beni sadece nakdi ücret desteğinden yararlandırdılar. İşveren yerime eleman alıp beni ücretsiz izne gönderebilir mi? (Metin B.)

Normalde işveren işçinin rızası olmadan ücretsiz izne gönderemez. Gönderdiğinde işçi haklı fesih yaparak kıdem tazminatını alır. İşten çıkarma yasağı süresince işverene sağlanan işçiyi ücretsiz izne çıkarma hakkının birçok yönüyle suistimal edildiği görülüyor. İşveren sizin yaptığınız işi yapmak üzere yeni işçi alıp sizi de ücretsiz izne çıkardı ise noter aracılığıyla ihtar çekin. İhtarnamede, sizi ücretsiz izne ayırdığı halde sizin işinizi yapmak üzere yeni kişiler alındığını kayda geçirerek, işe başlatılmanızı talep edin. Talebiniz kabul edilmezse iş akdinizi haklı fesih yapacağınızı ihtar edin. Sizi işe başlatmazsa hukuki yardım alarak yargı sürecini başlatın.

KISA ÇALIŞMA DÖNEMİNDE ÖDENMEYEN PRİMLER ALINABİLİR Mİ?

İşveren pandeminin başlamasıyla birlikte kısa çalışmaya başvurdu, hala kısa çalışma ödeneği alıyorum. Önümüzdeki günlerde askerlik için işten ayrılacağım. İçerideki izin sürem ve ödenmemiş primlerim ile ücretim nasıl hesaplanacak? Tam olarak 3 yıldır çalışıyorum. Kullanılmamış 21 gün iznim var. (Gürkan B.)

Askerlik dolayısıyla iş akdini feshedip kıdem tazminatınızın yanı sıra kullanılmamış yıllık izin ücretlerini alabilirsiniz. Kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti normalde son ücret üzerinden hesaplanır. Kısa çalışma ve ücretsiz izin dönemlerinde iş sözleşmesi askıda olduğu için pandemiden önceki son ücretiniz üzerinden hesaplama yapılır. Kullanılmamış 21 gün yıllık izninize karşılık 21 günlük net ücret, üç aylık giydirilmiş brüt ücret tutarında da kıdem tazminatı alırsınız. Zorlayıcı sebeple çalışmaya ara verildiğinde işverenin ücret ödeme yükümlülüğü sadece ilk haftalık ücretin yarısı ile sınırlıdır. Kısa çalışma ve ücretsiz izin dönemlerinde işverenin ayrıca ücret ödeme yükümlülüğü bulunmuyor. Sosyal güvenlik primi de yatırılmıyor. İşten ayrılırken kısa çalışma dönemindeki sigorta primlerini talep edemezsiniz. Ancak, örneğin tam zamanlı çalıştırıldığınız halde kısa çalışmada gösterildi iseniz dava açarak bu döneme ait sigorta primlerinin yatırılmasını talep edebilirsiniz.

NASIL EMEKLİ OLURUM?

15.06.1968 doğumluyum. 17 Eylül 1995 tarihinde BAĞ-KUR girişim var. BAĞ-KUR’da 3580, 2011 yılından sonra başladığım SSK’da ise 2200 günüm bulunuyor. Emekliliğimi bir yıl geriye çekmek için 450 gün borçlanma yapmam gerektiği söyleniyor. Ben 9 ay borçlansam 1994 girişli olmuyor muyum? (Nurettin G.)

SSK’dan emeklilikte 25 yıl sigortalılık, 5750 prim günüyle 55 yaşa tabisiniz. Askerliği sigortalı çalışmaya başlamadan önce yaptığınızı var sayıyorum. 12 aylık askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi 17 Eylül 1994 tarihine çeker ki, bu emeklilik yaşınızı öne çekmeye yeterli değil. Emeklilik yaşınızı bir yıl düşürebilmek için sigorta başlangıç tarihini 23 Mayıs 1994 tarihine çekecek kadar borçlanma yapmalısınız. Bu da yaklaşık 16 aylık askerlik borçlanması yapmanız demektir.