Arjantin'de ekonomide rakamlar iyi, halk huzursuz, Milei umutlu

Fakat herkes aynı derece mutlu değil... Son anketlere göre ülkenin yarısından fazlası Milei'nin Arjantin'i yönetme şeklini onaylamıyor. Ki bu oran yılın başında yüzde 48'di. Bunun sebebi ise yoksulluk. Zira ülkenin yarısından fazlası da yoksulluk içinde yaşıyor. Milei'nin göreve geldiği ilk altı ayda yoksulluk oranı yüzde 42'den yüzde 53'e fırladı.

Peki Milei'nin Arjantin politikası bir ilerleme mi yoksa daha fazla yoksulluk mu?

MİLEİ'NİN VAATLERİ VE GELİŞİ

Arjantin, Latin Amerika'nın en büyük ekonomilerinden birine, iklim değişikliğiyle mücadele için kritik bir madde olan lityum da dahil olmak üzere muazzam miktarda mineral zenginliğine sahip olmasına karşın yaklaşık 46 milyonluk ülkenin ciddi ekonomik gerilemeler, büyük borç temerrütleri ve radikal politika dönüşümleri konusunda geçmişi var.

2023'te, kendini "anarşist-kapitalist" olarak tanımlayan Javier Milei ise 'şok terapisi' adını verdiği programla ülkeyi radikal ekonomik değişim yoluna götüreceğini ve Arjantin'i toparlayacağını öne sürdü. Bu vaatleri işe yaramış olacak ki, kendisi tıpkı Trump gibi, ciddiye alınmadığı bir seçimi kazandı ve ülkenin yeni devlet başkanı oldu.

Arjantin'de büyük bir ekonomik krizi miras alan Milei, Aralık 2023'te göreve başlamasının ardından ülke ekonomisini istikrara kavuşturmak için radikal 'şok terapi' planını açıkladı.

16 YIL SONRA GELEN İLK BÜTÇE FAZLASI

Milei'nin göreve başlamasından bu yana para politikasında önemli bir değişikliğe gidilirken, Milei yönetimi fiyat kontrollerini kaldırdı, Arjantin pesosunun dolar karşısında yüzde 50'den fazla devalüe edileceği ve kamu harcamalarının kısacağını duyuruldu.

İlk çeyrekte hükümet, enflasyonu körükleyen kontrolsüz para basımını durdurarak 16 yıl aradan sonra ilk kez mali fazla verdi.

Milei yönetimi, ülkenin kronik aşırı harcamalarını kısarak bakanlıkların sayısını yarıya indirirken bu sürede kamuda 70 bin pozisyonu ortadan kaldırdı, kamu ihalelerini ise askıya aldı.

Bunların ardından, Arjantin'de Aralık 2023'te yüzde 25 olan aylık enflasyon oranı martta yüzde 11'e düştü.

Arjantin İstatistik Ajansı Eylül ayında enflasyon yüzde 3,5 olarak açıklarken, ekim ayında bu oran yüzde 2,7 oldu. Yıllık bazda ise ekim ayında enflasyon yüzde 193 olurken, eylül ayında yüzde 209 olarak gerçekleşti.

Hükümet yıl sonuna kadar enflasyonu yüzde 3'ün altına düşürme sözü vermişti ve sonunda bunu başardı.

IMF'İN DESTEĞİNİ ALDI

Bu süreçte Uluslararası Para Fonu (IMF) İcra Direktörleri Kurulu, şubat ayında da Arjantin için yaklaşık 44 milyar dolarlık kredi programının yedinci incelemesini tamamlarken, 4,7 milyar dolarlık ödemenin yapılmasına onay verdi.

IMF Başkanı Kristalina Georgieva da konuya ilişkin yaptığı açıklamada, Arjantin'in yeni yönetimin makroekonomik istikrarı yeniden sağlamak ve büyümenin önündeki engelleri ortadan kaldırmak için "cesur adımlar" attığını ifade etti.

EKONOMİYİ TOPARLASA DA HALKIN YOKSULLUĞU DEVAM EDİYOR...

Göreve geldikten 10 ay sonra Milei, ekonomik cephede yapmayı amaçladığı şeylerin önemli bir kısmını başardı: hükümetin bütçesi yıllar sonra ilk kez fazla verdi, merkez bankası artık para basmadı ve enflasyon tek haneli aylık seviyelere düştü.

Son olarak Buenos Aires Times'ın haberine göre JP Morgan, Arjantin'in GSYİH büyüme tahminini, Milei'nin son reformları konusunda iyimserliğe atıfta bulunarak yüzde 8,5'e yükseltti. Hatta Trump'ın yeni dönemde bir numaralı adamı konumundaki Elon Musk da bu veriye atıfta bulunarak "Düzenlemelerin kaldırılması ve kamu harcamalarının azaltılması refaha yol açar" dedi ve Milei'yi 'takdir etti.'

Ancak 1 yılın sonunda temel zorluk devam ediyor: ekonomi hala toparlanmadı.

Şüphesiz bu noktada Milei hükümeti için ilk büyük risk, ekonominin "ne zaman" toparlanacağı sorusu...

Arjantin halkının yaşam kalitelerinde henüz önemli iyileşmeler görmemesiyle başlangıçtaki iyimserlik azalmaya başladı. Analistlere göre halkın sabrı sonsuz değil. Sosyal huzursuzluk artıyor, sendikalar ve diğer gruplar ücretleri ve yaşam standartlarını olumsuz etkileyen kemer sıkma önlemlerine ve düzenlemeden arındırmaya karşı protestolar düzenliyor...

RAKAMLAR İYİ, HUZURSUZLUK YÜKSEK, MILEI UMUTLU

Ekim ayında yüz binlerce öğrenci, çoğu öğretmenin maaşının artık yoksulluk sınırının altında olduğu kamu üniversitelerindeki bütçe kesintilerine karşı sokaklara çıktı.

Buenos Aires Üniversitesi profesörü Nicolas Sirolli, Reuters'a yaptığı açıklamada, "Geçimlerini sağlayacak yeterli gelire sahip olmadıkları için yerine koyamayacağımız çok sayıda insanı kaybediyoruz" dedi.

Aynı ay, eyalet çalışanları daha iyi ücretler talep ederek ve Milei'nin ekonomik politikalarını kınayarak greve gittiler. İş bırakma, ülkeyi durma noktasına getiren bir ulaştırma işçisi greviyle aynı zamana denk geldi.

Milei'nin politikaları yakında sonuç vermeye başlamazsa, onayı düşebilir ve muhalefet ivme kazanabilir.

Ancak dışarıdan bakıldığında, Milei'nin şu ana kadar başardığı şeylerde birçok parlak nokta var. Ve kendisine sıklıkla benzetilen ve son seçimde ikinci kez ABD Başkanı seçilen Trump ile olan dostluğu ona yeni dönemde önemli bir uluslararası müttefik sağlıyor. Ancak ülkenin sınırları içinde görüşler karışık.

Arjantinliler değişim için oy kullanırken, sabırları hızla tükeniyor. Ancak analistler öngörülebilir değişimin köşede olduğunu söylüyor.

Milei ise umutlu... Milei, destekçilerinden oluşan kalabalığa geçen haftalarda seslenirken mesajı netti: "Sizden inanç ve güvenle ilerlemenizi istiyorum. Çünkü bundan sonra sadece iyi haberlerimiz olacak ve 2025'te yine bir seçim ile onlara darbe vuracağız."