S-400'de son durum
Türkiye'nin Rusya'dan alacağı ve ABD ile ilişkilerde de önemli bir gündem maddesi olan S-400 hava savunma sistemleri ile ilgili son günlerde farklı iddialar ortaya atıldı. Reuters ve Bloomberg'e göre ABD, Türkiye'den erteleme istedi. Alman Bild gazetesinin geçtiğimiz günlerdeki haberi Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun tarafından yalanlanmıştı
Türkiye'nin Rusya'dan teslim almaya hazırlandığı S-400 hava savunma sistemleri ile ilgili uluslararası yayın kuruluşlarında farklı haberler dikkat çekiyor.
Bloomberg'ün dün yayımladığı habere göre, geçen hafta ABD Başkanı Donald Trump'ın ekibi, Ankara'nın Rusya'dan Temmuz'da almayı planladığı S-400 hava savunma sisteminin gelişini 2020 yılına kadar ertelemesini talep etti. Haberde Türkiye'nin bu teklifi düşündüğü öne sürüldü.
Reuters ise ABD'nin, Türkiye'nin çalışma grubu önerisini kabul etmesi karşılığında S-400 alımının geciktirilmesini talep ettiğini ileri sürdü. Haberde ismi açıklanmayan Türk yetkililerin Ankara'nın geri adım atmayacağına yönelik ifadelerine de yer verildi.
ALTUN'UN S-400 YANITI
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Prof. Dr. Fahrettin Altun, Alman Bild gazetesinin dış politika editörü Julian Röpcke'nin, "Diplomatik kaynaklara göre Erdoğan, S-400 almaktan vazgeçti" şeklindeki tweet'ine "Sevgili Julian, kaynaklarınız hatalı. Bilgiyi benden alın: S-400 satın alma işlemi tamamlandı" yanıtını vermişti.
S-400 ile ilgili haberler doları da etkiliyor. 10 Mayıs cuma günü 6.05 ile 6.19 arasında dalgalı bir seyir izleyen Dolar/TL, Alman Bild gazetesinin saat 20.00 sularındaki "Türkiye Rusya'dan S-400 almaktan vazgeçti" haberinin ardından 6 seviyesinin altına indi. 5.96’ya kadar gerileyen Dolar/TL, haberin yalanlanmasının ardından da aynı seviyelerde hareket etti.
PESKOV: KONUŞULMADI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in görüşmesi dün yayınlanan haberlerin ardından gerçekleşti. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Türkiye ile S-400 hava savunma sisteminin teslimatının ertelenmesi olasılığının konuşulmadığını söyledi.
ÇAVUŞOĞLU NE DEMİŞTi?
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, 9 Mayıs'ta gerçekleştirilen Reform Eylem Grubu toplantısının ardından "S-400'ün Türkiye'ye getirilmesi konusunda bizim tarafımızdan erteleneceğine yönelik bir açıklama olmadı" diyerek şunları kaydetmişti:
"S-400 konusunda ABD'nin bazı iddiaları oldu. Yani S-400'ün F-35'ler dahil NATO sistemine verebileceği zararlar konusunda. Biz de bu iddialara katılmamakla birlikte son sözü uzmanların söylemesi gerektiğini söyledik. Şimdi ortak bir çalışma grubu teklifinde bulunduk. Hatta bu ortak çalışma grubuna NATO'nun başkanlık etmesi gerektiğini açık ve net bir şekilde söyledik. Türkiye tüm attığı adımlarda gayet şeffaf ve yine kendine güvenen bir şekilde hareket ediyor. Bu konuda da ne yaptığımızı biliyoruz ama endişeler varsa da bunun için çalışma grubu oluşturalım ve incelesinler. Düşüncelerini raporlarını bizimle paylaşsınlar."
BU NOKTAYA NASIL GELİNDİ?
Habertürk'ten Murat Gürgen'in aktardığı bilgilere göre Türkiye kısaca "T-LORAMIDS" ( Türk Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi) adı verilen projeyi 2006 yılında başlatırken, esas niyet ABD üretimi Patriot sistemlerine sahip olmaktı. Ancak ABD, Ankara'nın beklentisi olan ortak üretim ve teknoloji transferine sıcak bakmayınca, Çin ile sözleşme görüşmelerine başlanmıştı. Bu görüşmeler ise Çinli üretici CPMIEC'nin ABD'de kara listede bulunmasının içerdiği riskler nedeniyle sonuçsuz kalmıştı. Neticede Ankara bir taraftan milli füze savunma sistemlerini geliştirmeye, bir taraftan da Rusya'dan S-400 sistemlerini satın alarak acil ihtiyaçlarını karşılamaya karar verdi.
PATRIOT MU, S-400 MÜ?
NATO üyesi Türkiye'nin S-400 satın almasına sıcak bakmayan ABD yönetimi ise S-400'lere alternatif olarak Patriot sistemlerinin Türkiye'ye satılmasını öneriyor.
Fakat Türkiye, 2013'te ABD'den Patriot füze savunma sistemi alımını görüşmüş ancak ABD'nin Patriotların teknik özelliklerini Türkiye ile paylaşmayı reddetmesi ve sistemin yüksek maliyeti nedeniyle Ankara farklı ülkelerden hava savunma sistemi satın alımı için çalışmalarını başlatmıştı.
Rusya'nın fiyat, teslimat, ortak üretim ve teknoloji transferi noktasında Türkiye'nin beklentilerini karşılamasının ardından Ankara, S-400 satın alım çalışmalarına olumlu yaklaştı.
LİDERLER NE DİYOR?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya'dan S-400 satın alımı konusunda geri dönüş olmayacağının altını çizerek, "S-400 konusunda işi bitirdik, geri dönüşümüz asla olamaz. Ruslarla anlaştık, ortak üretime gireceğiz, belki S-400'den sonra S-500'e gireceğiz." ifadelerini kullanmıştı.
Türkiye'ye S-400 almaması yönünde yapılan uyarılara da tepki gösteren Erdoğan, "Bize S-400'de dayatma yapanlar, niçin Yunanistan'a yapmıyor S-300 için? Niçin Bulgaristan'a yapmıyor S-300 için? Niçin Slovakya'ya yapmıyor S-300 için? Bunlar da aynı zamanda NATO ülkesi, yapın onlara da niye yapmıyorsunuz?" sorusunu yöneltmişti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçen yıl Türkiye'ye yaptığı ziyarette, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmelerinde S-400 sistemlerinin teslimat sürelerinin kısaltılmasına karar verdiklerini ifade etmişti.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de Türkiye'nin, Rusya'dan S-400 hava savunma sistemleri alımına ilişkin yaptığı açıklamada, askeri kapasitelerini geliştirmenin ülkelerin kendi ulusal kararı olduğunu belirterek, NATO için önemli olanın farklı sistemlerin müşterek bir şekilde çalışabilmesi olduğuna işaret etti.
