Regl öncesi gerginliği önlemek mümkün.

PMS Nedir: Her ay adet kanamasından bir iki hafta önce başlayan fiziksel ve duygusal belirtilerdir. Her genç kız veya kadında değişik boyutlarda olabileceği gibi, kişinin her ayki döneminde de farklı düzeylerde olabilir. En sık görülen belirtiler, sivilcelenme, memelerde hassasiyet, karında şişkinlik, yorgunluk hissi, baş ağrısı, sinirlilik ve ruh hali değişiklikleridir.

Bu durum nereden kaynaklanıyor?

Hanımefendi, adet kanaması öncesi gerginliğin nedeni tam olarak bilinmiyor. Tuzlu yeme alışkanlığı, alkol ve kafeinin arttırdığına dair bulgular var. Ama asıl neden, hormonal değişimlerdir. Yukarıdaki alışkanlıkları azaltmanın, stresle mücadele etmenin ve egzersizin yararlı olduğu biliniyor.

Peki, tuzlu yemiyorsak, alkol ve kafein tüketmiyorsak ama hala stres sahibiysek... Sorun bizde mi, yoksa herkeste mi görülüyor?

Kadınların yüzde 80’i adet kanaması öncesinde bu belirtileri az ya da çok yaşıyor.

Peki, herkeste aynı mı?

Evet, kişiden kişiye farklı bulgular olabileceği gibi, kişinin her ayki bulguları da farklı olabilecektir. Mevsimler farklılıklar, stres, aşırı yorgunluk, iş veya aile içi gerginlikleri bunu farklı boyutlarda yaşatabilir. Örneğin, kimilerinde karın krampları, migren, kabızlık veya ishal, bel ağrısı, bazı yiyeceklere aşerme, hatta cinsel istek farklılıkları görülebiliyor.

Peki, bunun altında yatan gerçek nedenler nelerdir?

Bu noktada fazla derin tıbbi bilgilere girmeden mümkün olduğu kadar anlaşılır şekilde açıklama yapayım;

Aylık adet dönemlerinin ikinci yarısında, yani yaklaşmakta olan adet kanamasına yakın haftalarda, hormonlarda önemli dalgalanmalar olur. Yumurtalık hormonları beyin ile sürekli iletişim halindedir. Gerginlik, kendini mutsuz hissetme, duygusal davranış değişiklikleri ve bazen geçici depresyon halleri bundandır. Bazen, meselenin altında ilk anda akla gelmeyen nedenler de yatıyor olabilir. Kansızlık, tiroid bozuklukları, ilaç alışkanlığı gibi...

Başka bir hastalık nedeniyle bu sıkıntıları çekiyor olabilir miyiz?

Bu mümkün tabii, ama o zaman buna adet öncesi gerginlik (PMS) adı verilmez. Örneğin, endometriozis (çikolata kisti), dismenore (sancılı adet görme) veya menopoz öncesi, sonrası gibi durumlarda da benzer bulgular olabilir ama onlar bambaşka hastalıklardır.

Yaşadığınız duruma PMS denmesi için çok net bir tanımlama vardır:

“Adet kanamasından 5-10 gün önce başlayan, adet kanamasını sökmesiyle birlikte azalan ve en az bir kaç aydan beri devam etmekte olan bir durum ise, ona PMS denir. Tabii bu tanıyı koymak için bunlara neden olan başka bir hastalığınızın bulunmaması da gerekiyor”.

Bundan kurtulmak için neler yapmalıyız?

* Tuzlu yeme alışkanlığınızı bırakın.

* Kafeini azaltın.

* Stresten mümkün olduğunca uzak durun.

* Egzersiz alışkanlığı kazanın.

Bunlar bu belirtileri azaltacaktır. Ayrıca, kalsiyum ve D vitamini kullanımı, doğum kontrol hapları da yarar sağlayacaktır.

Çok ileri düzeylerdeki rahatsızlıklarda idrar söktürücüler de denenmiştir. Aşırı şişkinlik varsa, özellikle ayaklarda, idrar söktürücüler de yarar sağlar. Ama bunları asla doktor tavsiyesi olmadan kendi kendinize kullanmayınız.

Aynı şekilde, antidepresan kullanımı da tavsiye edilmekle birlikte, ben kişisel olarak bu derece ileri tedavilere gerek olduğunu düşünmüyorum. Ancak bu tedbirleri sürekli değil, gerekli olduğu zamanlarda almak akıllıca olur.

Tedavi için hormon ilaçları kullanan kişiler de yok değil. Bu konuda ne söylemek istersiniz?

Evet, doğum kontrol hapları bu sıkıntıları azaltmak için çok etkili bir tedavi şeklidir. Özellikle yukarıda anlattığım fiziksel bulguları önlemede çok yarar sağlar, ama duygusal dalgalanmalarda o derece yarar sağlamayabilir. Elbette hiç bir kadın, kendi kendine karar verip doğum kontrol ilaçları kullanmamalıdır. Bunlar doktor tavsiyesi ve kontrolu altında alınması gereken tedavilerdir.

Hormon almanın yararı olabildiği gibi zararları da olabilir mi?

Elbette. Zaten bu yüzden hiçkimse kendi kendine karar verip bu tedavileri almamalı. Böyle sakıncalı durumlar varsa, bitkisel çözümler de var. Örneğin “hayıt” bitkisi (Cimicifuga racemosa) veya “çuha çiçeği yağı” (primrose) içerikli haplar, siyah yılan kökü (Cimicifuga racemosa) adı verilen bitkisel preparatlar. Piyasada rahatça bulabileceğiniz ruhsatlı, Sağlık Bakanlığı onaylı bitkisel haplardır. Vitamin E ve safran da kullanılabilir.

Peki, bu sıkıntılar ne kadar sürer?

Bazen yıllarca sürebilir ama moralinizi bozmayın, genellikle gebelik ve doğum sonrası azalıyor. Ve elbette yaşı menopoza yakın kadınlarda da pek görülmüyor.

Son olarak, adet öncesi gerginlikten kurtulmak için ne tavsiye ediyorsunuz?

Adet öncesi gerginlikten kurtulmak isteyenlerin yapması gerekenler şunlardır;

1. Sigaradan uzak durmak.

2. Kilo almamak.

3. Stresten uzak durmak.

4. Kendini bir iş veya hobi ile meşgul etmek.

REGL ÖNCESİ GERGİNLİĞİ ÖNLEMENİN YOLLARI

Adeta bir alev topuna döndüğümüz regl dönemlerini daha rahat geçirmek mümkün.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Esat Orhon, tüm kadınları etkileyen regl öncesi sinirlilik konusu hakkında Haberturk.com okuyucularını bilgilendirerek, bu dönemi daha rahat atlatmanın püf noktalarını anlattı.

Her ay, adet dönemi öncesinde, kendimizi tanıyamaz hale geliyoruz. Eşimizi, çocuklarımızı, çok sevdiğimiz iş arkadaşlarımızı kıracak veya üzecek hareketler yapıyoruz. Bu dönem öncesinde çok gergin oluyoruz. Bu nedir?

Bu kısaca PMS (premenstrual syndrome) ismini verdiğimiz durumdur. Türkçemizde “adet öncesi gerginlik” olarak tanımlanır.

PMS Nedir: Her ay adet kanamasından bir iki hafta önce başlayan fiziksel ve duygusal belirtilerdir. Her genç kız veya kadında değişik boyutlarda olabileceği gibi, kişinin her ayki döneminde de farklı düzeylerde olabilir. En sık görülen belirtiler, sivilcelenme, memelerde hassasiyet, karında şişkinlik, yorgunluk hissi, baş ağrısı, sinirlilik ve ruh hali değişiklikleridir.

Bu durum nereden kaynaklanıyor?

Hanımefendi, adet kanaması öncesi gerginliğin nedeni tam olarak bilinmiyor. Tuzlu yeme alışkanlığı, alkol ve kafeinin arttırdığına dair bulgular var. Ama asıl neden, hormonal değişimlerdir. Yukarıdaki alışkanlıkları azaltmanın, stresle mücadele etmenin ve egzersizin yararlı olduğu biliniyor.

Peki, tuzlu yemiyorsak, alkol ve kafein tüketmiyorsak ama hala stres sahibiysek... Sorun bizde mi, yoksa herkeste mi görülüyor?

Kadınların yüzde 80’i adet kanaması öncesinde bu belirtileri az ya da çok yaşıyor.

Peki, herkeste aynı mı?

Evet, kişiden kişiye farklı bulgular olabileceği gibi, kişinin her ayki bulguları da farklı olabilecektir. Mevsimler farklılıklar, stres, aşırı yorgunluk, iş veya aile içi gerginlikleri bunu farklı boyutlarda yaşatabilir. Örneğin, kimilerinde karın krampları, migren, kabızlık veya ishal, bel ağrısı, bazı yiyeceklere aşerme, hatta cinsel istek farklılıkları görülebiliyor.

Peki, bunun altında yatan gerçek nedenler nelerdir?

Bu noktada fazla derin tıbbi bilgilere girmeden mümkün olduğu kadar anlaşılır şekilde açıklama yapayım;

Aylık adet dönemlerinin ikinci yarısında, yani yaklaşmakta olan adet kanamasına yakın haftalarda, hormonlarda önemli dalgalanmalar olur. Yumurtalık hormonları beyin ile sürekli iletişim halindedir. Gerginlik, kendini mutsuz hissetme, duygusal davranış değişiklikleri ve bazen geçici depresyon halleri bundandır.

Bazen, meselenin altında ilk anda akla gelmeyen nedenler de yatıyor olabilir. Kansızlık, tiroid bozuklukları, ilaç alışkanlığı gibi...

Başka bir hastalık nedeniyle bu sıkıntıları çekiyor olabilir miyiz?

Bu mümkün tabii, ama o zaman buna adet öncesi gerginlik (PMS) adı verilmez. Örneğin, endometriozis (çikolata kisti), dismenore (sancılı adet görme) veya menopoz öncesi, sonrası gibi durumlarda da benzer bulgular olabilir ama onlar bambaşka hastalıklardır.

Yaşadığınız duruma PMS denmesi için çok net bir tanımlama vardır:

“Adet kanamasından 5-10 gün önce başlayan, adet kanamasını sökmesiyle birlikte azalan ve en az bir kaç aydan beri devam etmekte olan bir durum ise, ona PMS denir. Tabii bu tanıyı koymak için bunlara neden olan başka bir hastalığınızın bulunmaması da gerekiyor”.

Bundan kurtulmak için neler yapmalıyız?

* Tuzlu yeme alışkanlığınızı bırakın,

* Kafeini azaltın,

* Stresten mümkün olduğunca uzak durun.

* Egzersiz alışkanlığı kazanın. Bunlar bu belirtileri azaltacaktır. Ayrıca, kalsiyum ve D vitamini kullanımı, doğum kontrol hapları da yarar sağlayacaktır.

Çok ileri düzeylerdeki rahatsızlıklarda idrar söktürücüler de denenmiştir. Aşırı şişkinlik varsa, özellikle ayaklarda, idrar söktürücüler de yarar sağlar. Ama bunları asla doktor tavsiyesi olmadan kendi kendinize kullanmayınız.

Aynı şekilde, antidepresan kullanımı da tavsiye edilmekle birlikte, ben kişisel olarak bu derece ileri tedavilere gerek olduğunu düşünmüyorum. Ancak bu tedbirleri sürekli değil, gerekli olduğu zamanlarda almak akıllıca olur.

Tedavi için hormon ilaçları kullanan kişiler de yok değil. Bu konuda ne söylemek istersiniz?

Evet, doğum kontrol hapları bu sıkıntıları azaltmak için çok etkili bir tedavi şeklidir. Özellikle yukarıda anlattığım fiziksel bulguları önlemede çok yarar sağlar, ama duygusal dalgalanmalarda o derece yarar sağlamayabilir. Elbette hiç bir kadın, kendi kendine karar verip doğum kontrol ilaçları kullanmamalıdır. Bunlar doktor tavsiyesi ve kontrolu altında alınması gereken tedavilerdir.

Hormon almanın yararı olabildiği gibi zararları da olabilir mi?

Elbette. Zaten bu yüzden hiçkimse kendi kendine karar verip bu tedavileri almamalı. Böyle sakıncalı durumlar varsa, bitkisel çözümler de var. Örneğin “hayıt” bitkisi (Cimicifuga racemosa) veya “çuha çiçeği yağı” (primrose) içerikli haplar, siyah yılan kökü (Cimicifuga racemosa) adı verilen bitkisel preparatlar. Piyasada rahatça bulabileceğiniz ruhsatlı, Sağlık Bakanlığı onaylı bitkisel haplardır. Vitamin E ve safran da kullanılabilir.

Peki, bu sıkıntılar ne kadar sürer?

Bazen yıllarca sürebilir ama moralinizi bozmayın, genellikle gebelik ve doğum sonrası azalıyor. Ve elbette yaşı menopoza yakın kadınlarda da pek görülmüyor.

Son olarak, adet öncesi gerginlikten kurtulmak için ne tavsiye ediyorsunuz?

Adet öncesi gerginlikten kurtulmak isteyenlerin yapması gerekenler şunlardır;