NATO liderleri NATO'nun yol haritasını belirlemek için toplanıyor! Cumhurbaşkanı Erdoğan, Biden ile görüşecek!
Cumhurbaşkanı Erdoğan Brüksel'de gerçekleşen NATO Zirvesi öncesinde ABD Başkanı Biden ile bir süre sohbet etti. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg de, zirve öncesi yaptığı açıklamada, Türkiye ve ABD gibi bazı NATO müttefikleriyle Afganistan'da bulunan havaalanı gibi kritik altyapıların sürdürülebilir olması için doğrudan diyalog halinde olduklarını söyledi. Liderlerin ikili görüşme de gerçekleştireceği zirvede, Cumhurbaşkanı Erdoğan da ABD Başkanı Biden ile bir araya gelecek
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Brüksel'de gerçekleşen NATO Zirvesi öncesinde ABD Başkanı Joe Biden ile sohbet ettiği görüldü.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye ve ABD gibi bazı NATO müttefiklerinin Afganistan'da bulunan havaalanı gibi kritik altyapıların sürdürülebilir olması için doğrudan diyalog halinde olduklarını söyledi.
Stoltenberg, Belçika'nın başkenti Brüksel'de öğleden sonra düzenlenecek NATO Zirvesi için NATO karargahına gelişinde açıklama yaptı.
"Bugün transatlantik ilişkilerimizde yeni bir bölüm açıyoruz." diyen Stoltenberg, NATO Zirvesi'nde liderlerin birçok konuyu ele alacaklarını, bunlar arasında Rusya ve Çin'in de bulunduğunu söyledi.
Stoltenberg, "Rusya ile ilişkilerimiz Soğuk Savaş'tan beri en düşük seviyesinde. Bunun nedeni Rusya'nın saldırgan eylemleri. İnanıyorum ki liderler Rusya'ya yönelik 'diyalog ile birleştirilmiş güçlü savunma' şeklindeki ikili yaklaşımımızı teyit edecek." dedi.
Çin konusuna da değinin Stoltenberg, "Çin ile fırsatlar var. Çin ile iklim değişikliği ve silahların kontrolü konusunda çalışmalıyız. Ancak Çin'in askeri güçlenmesi, artan etkisi ve zorlayıcı tavırları da güvenliğimiz bakımından bazı sınamaları ortaya koyuyor. Bunlara İttifak olarak birlikte eğilmeliyiz." diye konuştu.
Stoltenberg, NATO'nun Afganistan'daki misyonunu sonlandırma kararıyla ilgili bir soru üzerine, Afganları desteklemeye devam edeceklerini, Afgan güvenlik güçlerine mali yardımın süreceğini aktardı.
Afgan güvenlik güçlerinin ülke dışında eğitimi üzerinde çalıştıklarını bildiren Stoltenberg, şöyle devam etti:
"Havaalanı dahil kritik altyapıların nasıl sürdürülebilir olacağı konusunda da çalışıyoruz. NATO destek sağlamayı planlıyor. Kabil'de uluslararası bir havalimanını nasıl sürdürülebilir yapacağımız konusunda ABD ve Türkiye gibi bazı NATO ülkeleri de doğrudan diyalog içindeler. Bu hem NATO müttefikleri hem de tüm uluslararası camia için diplomatik mevcudiyet ve yardımların devamı bakımından önemli."
Stoltenberg, liderlerin NATO 2030 gündemini de bugünkü toplantıda onaylayacağını kaydederek bunun kolektif savunmanın güçlendirilmesi, mukavemetin kuvvetlendirilmesi ve NATO'nun teknolojisinin ilerletilmesini içerdiğini söyledi.
NATO tarihinde ilk kez "iklim değişikliği ve güvenlik" başlığının da bir zirvede konuşulacağını ifade eden Stoltenberg, savunma harcamalarındaki artışın sürmesi gerektiğini belirtti.
Stoltenberg, "Bugün alacağımız kararlarla güçlü bir birlik ve kararlılık mesajı vereceğimize, NATO'yu küresel rekabet ortamında daha güçlü yapacağımıza inanıyorum." dedi.
NATO ülkelerinin liderleri, bugün bir araya gelecekleri zirvede Çin, Rusya, siber tehditler gibi sınamalara karşı NATO'nun gelecek 10 yılda izleyeceği yolu belirlemeye çalışacak.
NATO Kuzey Atlantik Konseyi'nin devlet ve hükümet başkanları düzeyindeki toplantısı bugün Belçika’nın başkenti Brüksel'deki NATO karargahında düzenlenecek.
Zirvede gelecek 10 yılda NATO'nun izleyeceği yol haritası olan "NATO 2030" adlı vizyon belgesi, ittifak kendini yeni döneme adapte ederken yapılması gerekenler, bu kapsamda Çin'in yükselişi, Rusya, terörle mücadele, yükselen ve yıkıcı teknolojiler, siber tehditler ve saldırılar, iklim değişikliğinin güvenlik etkileri ele alınacak.
NATO'nun ortaklıkları, NATO-AB ilişkileri, ittifaka yönelik yeni tehditler, müttefikler arasında istişarelerin ve dayanışmanın artırılmasına yönelik çalışmalar da zirvenin konuları arasında bulunuyor. Müttefikler arasında daha yoğun, daha sık ve daha içerikli istişareler yapılması, dolayısıyla müttefikler arasındaki ayrılık görüntüsünün giderilmesi hedefleniyor.
Ayrıca NATO ülkelerinin savunma harcamalarının artırılmasının devamı ve başta Asya-Pasifik'teki ortaklıklar, Ukrayna ile Gürcistan gibi ülkeler olmak üzere öne çıkan ortaklıklar da zirve konuları arasında yer alıyor. Ortaklıkların güçlendirilmesi bağlamında NATO-AB ilişkilerinin yoğunlaştırılması da gündemde.
NATO'nun son yıllarda Çin'in yükselişine özellikle önem verdiği biliniyor. Bu çerçevede Çin'in yükselişinin hem fırsatlar doğurduğu hem de bazı sınamalar ortaya çıkardığı değerlendiriliyor.
Çin'e karşı hasmane bir tutum benimsenmesi değil, NATO üyelerine etkilerinin ele alınması öne çıkıyor. Ancak son yıllarda Çin'in artan silahlanması da göz önünde bulunduruluyor. Çin konusunda Asya-Pasifik ortaklıklarının öneminin vurgulanması bekleniyor.
Rusya konusunda ise son dönemde yasa dışı şekilde ilhak edilen Kırım'da ve Ukrayna sınırında Rus ordusunun yaptığı yığınağın ardından gelinen nokta önem taşıyor. NATO yetkilileri, Rusya'nın tutumunu "saldırgan" şeklinde nitelendiriyor.
NATO yetkilileri, hiçbir üyenin tek başına ittifaka yönelik bu tür sınamaların üstesinden gelemeyeceğini sık sık vurguluyor. Giderek daha “rekabetçi ve öngörülemez” hale gelen dünyada sınamalarla başa çıkabilmek için “birlik ve dayanışmanın” altı çiziliyor. Bu çerçevede Avrupa ile Kuzey Amerika arasındaki transatlantik ilişkilerini kuvvetlendirmenin önemine dikkat çekiliyor.
NATO'nun amaçlarını ve güvenlik alanındaki temel görevlerini belirleyen 2010 Stratejik Konsepti'nin de yenilenmesi de zirvede ele alınacak. Mevcut Stratejik Konsept'in geçerli bölümlerine ek olarak bazı düzenlemelerin yapılmasıyla bugünün şartlarına göre tehditler ve sınamalar tarif edilecek.
Zirvede bunlara karşı ittifakın nasıl adapte edileceğine dair bir çerçeve çizilmesi öngörülüyor. Yenilenmiş Stratejik Konsept ile ilgili çalışmanın gelecek yıl İspanya'da düzenlenmesi öngörülen zirveye kadar devam etmesi ve nihai onayın liderler tarafından İspanya'daki zirvede verilmesi bekleniyor.
NATO'nun tüm bu çalışmalarının aksama olmadan devam edebilmesi için kaynak aktarılması gerektiği, bu nedenle NATO bütçesinin artırılmasına ihtiyaç duyulduğu ifade ediliyor. Bütçenin artırılmasında tereddütleri olan ülkeler bulunuyor. Bun nedeniyle bütçe artırımında henüz nihai kararın ortaya çıkmadığı belirtiliyor.
Afganistan’ın da NATO Zirvesi’nde gündeme gelmesine kesin gözüyle bakılıyor. ABD’nin eylüle kadar çekileceği ve NATO’nun Kararlı Destek Misyonunun sonlandırılacağı açıklamalarından sonra Afganistan’ın geleceği konusunda görüşmeler yapılması bekleniyor.
Özellikle çerçeve ülkeler olarak Afganistan’da önemli sorumluluklar üstlenen ABD, İngiltere, Almanya, İtalya ve Türkiye’nin yanı sıra 20 yıl boyunca NATO’nun Afganistan’daki misyonuna ciddi katkıda bulunan, birlik bulunduran ülkelerin konuyu gündeme taşıyacağı ifade ediliyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Brüksel'e hareket etmeden yaptığı basın açıklamasında, "Birinci derecede Türkiye-Amerika ilişkilerini şöyle masaya bir yatırmamız gerekiyor. Birçok tabii dedikodular vesaire içeride, dışarıda oldu. Bunları geride bırakıp 'Neler yapabilir, neler yapacağız' bunları konuşmamız lazım.
Görüşme alanımız çok geniş. Zira 24 Nisan, bizler için maalesef çok çok olumsuz bir süreç oldu. Böyle bir yaklaşımı tabii ki beklemezdik ama bu yaklaşım bizleri ciddi manada üzmüştür ve bunu gündeme getirmeden geçmeyi tabii doğru bulmamız mümkün değil. Zira Türkiye rastgele bir ülke değil.
Türkiye, Amerika ile NATO'da müttefik bir ülke. İki müttefik ve bu iki müttefikin kalkıp da bu konuda NATO'yla yakından uzaktan alakası olmayan Ermeniler konusunda böyle bir yaklaşımın içerisine girilmesi bizi rahatsız etmiştir, üzmüştür. Tabii bunu hatırlatmadan geçmek mümkün değildir" dedi.
Savunma sanayine yönelik masaüstünde kalan birçok konu olduğunu vurgulayan Erdoğan, "Bunların da en önemlisi, F-35 konusudur. Bu konuda Türkiye, maalesef ahdini yerine getirdiği halde ahdini yerine getirmeyen, sözleşmeye uymayan bir Amerika vardır. Ödemelerini yapmış bir Türkiye var. Bunun yanında ciddi manada parça alma işlemini Türkiye'den yaptıkları halde, yani sadece parça noktasında 700-750 civarında parçayı veren bir Türkiye var ama bütün bunlarla da beraber çok ciddi bir ödemeyi de yapmış Türkiye var. 5 tane F-35 verilmiştir ve daha sonra da bu F-35'lere el koymak suretiyle bunlar gönderilmemiştir" diye konuştu.
Beyaz Saray'dan NATO Liderler Zirvesi'ne yönelik yapılan yazılı açıklamada, müttefik ülkeler 2030 ve sonrasında güvenlik girişimlerinin ele alınacağı ifade edildi.
"Stratejik Konsept" tanımının, "Rusya'nın saldırganlığını içeren stratejik ortam politikalar ve eylemler; Çin Halk Cumhuriyeti'nin ortaya koyduğu zorluklar ortak güvenliğimiz, refahımız ve değerlerimiz için; terörizm, siber tehditler gibi ulusötesi tehditler ve iklim değişikliği." konularını içerdiği belirtildi.
