Esad rejimi düştü: Dünyadan peş peşe Suriye açıklamaları

Dünyanın dört bir yanında Suriye'de Esad rejiminin çökmesine ilişkin açıklamalar geliyor. İsrail Başbakanı Netanyahu, Suriye'de yaşananlara ilişkin ilk kez konuştu. Netanyahu, "Esad'ın düşüşü tarihi bir gün" ifadelerini kullandı. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, "Barbar devlet çöktü" açıklamasında bulundu. Avrupa Birliği de Esad rejiminin yıkılmasını olumlu karşıladı

Giriş: 08.12.2024 - 16:07 Güncelleme: 09.12.2024 - 00:51

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suriye'nin Beşar Esad rejiminin çökmesinin ardından ilk kez konuştu. İran ve Hizbullah'ın kayıp yaşadığını belirten Netanyahu, "Esad'ın düşüşü tarihi bir gün"

ifadelerini kullandı.

Suriye sınırına yakın bir bölgeyi ziyaret eden Netanyahu, İsrail güçlerine ülkenin güvenliğini sağlamak için tampon bölgedeki alanları ele geçirmelerini emretti ve "Sınırımızda hiçbir düşman gücün yerleşmesine izin vermeyeceğiz" ifadelerini kullandı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Suriye'de rejim karşıtı silahlı muhalif grupların, Şam'da kontrolü ele geçirmesinin ardından yaptığı paylaşımla, " (Beşar Esad rejimi) Barbar devlet çöktü. Sonunda." ifadeleriyle memnuniyetini dile getirdi.

REKLAM

Macron Suriye'deki gelişmelere ilişkin X hesabından yaptığı paylaşımda, Esad rejiminin çökmesinden memnuniyetini dile getirdi.

"Barbar devlet çöktü. Sonunda. Suriye halkına, onların cesaretine, sabırlarına saygımı sunuyorum. Bu belirsizlik anında, onlara barış, özgürlük ve birlik dileklerimi gönderiyorum." ifadelerini kullanan Macron, ülkesinin tüm Orta Doğu'nun güvenliğine bağlılığını sürdüreceğini aktardı.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, özgür, adil ve güvenli Suriye için umut dolu tüm Suriyelilerin yanında olduklarını söyledi.

Şansölye Scholz, Suriye'de yaşanan gelişmelerle ilgili Başbakanlık'ta yaptığı açıklamada, "Suriye halkı son yıllarda (Beşşar) Esad yönetimi altında büyük acılar çekmiştir. Bugün, özgür, adil ve güvenli Suriye için umut dolu tüm Suriyelilerin yanındayız." dedi.

Esad'ın 10 yılı aşkın süredir kendi halkına acımasızca ve şiddetle baskı uyguladığını kaydeden Scholz, Suriye'de insanların çoğunun umudunun yanında endişelerinin de olduğunu söyledi.

Scholz, "Şimdi ne olacağını merak ediyorlar. Ne de olsa direnişçiler arasında radikal ve aşırılık yanlısı güçler de var. Şu anda önemli olan Suriye'nin bir an önce kanun ve düzen içinde yaşayabilmesi ve orada kanun ve düzenin tesis edilmesi." diye konuştu.

Tüm dini cemaatler, etnik gruplar ve azınlıkların korunması gerektiğini vurgulayan Scholz, bütün Suriyelilere onurlu şekilde yaşama ve kendi kaderlerini tayin etme fırsatı verilmesi gerektiğini belirtti.

Scholz, "Bir sonraki Suriye hükümetini bu şekilde değerlendireceğiz." ifadesini kullandı.

Suriye'nin toprak bütünlüğü ve egemenliğinin hayati öneme sahip olduğuna dikkati çeken Scholz, şunları kaydetti:

"Hiçbir ülke diğerinin arka bahçesi değildir, üçüncü tarafların gayrimeşru müdahaleleri sona ermeli ve Suriye komşularıyla barış içinde yaşamalıdır. Kapsamlı ulusal diyalog, düzenli ve barışçıl geçiş süreci ve nihayetinde Suriye'deki çatışmaya siyasi çözüm bulunması mümkündür. Almanya, uluslararası ortaklarıyla birlikte ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları temelinde buna katkıda bulunacaktır."

Avrupa Birliği (AB) kurumlarının liderleri, Suriye'nin yeniden inşasını desteklemeye hazır olduğu mesajını verdi.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Esed'in "zalim diktatörlüğünün" çöktüğünü belirterek, "Bölgedeki bu tarihi değişim fırsatlar sunuyor ancak risksiz de değil. Avrupa, ulusal birliği ve tüm azınlıkları koruyan bir Suriye devletinin yeniden inşasını desteklemeye hazır." ifadelerini kullandı.

AB Komisyonu Başkanı, Avrupa ve bölge liderleriyle iletişim halinde olduklarını ve gelişmelerin izlendiğini kaydetti.

AB Konseyi Başkanı Antonio Costa da "AB, Suriye halkıyla daha iyi bir gelecek için çalışmaya hazır." değerlendirmesini yaparken, Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Roberta Metsola da bundan sonraki adımların "diyalog, birlik, temel haklara saygı ve uluslararası hukuk" çerçevesinde atılması gerektiğini vurguladı.

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Suriye'de Beşar Esad rejiminin yıkılmasını olumlu karşıladığını bildirerek bölgedeki tüm yapıcı ortaklarla çalışmaya hazır olduğunu aktardı.

Kallas, X hesabından, Suriye'de Esad liderliğindeki 61 yıllık Baas rejiminin çökmesine ilişkin paylaşım yaptı.

AB'nin önceliğinin bölgede güvenliğin sağlanması olduğunu aktaran Kallas, Suriye ve Orta Doğu'da "tüm yapıcı ortaklarla" birlikte çalışmaya hazır olduğunu belirtti.

Kallas, "Esad diktatörlüğünün sona ermesi olumlu ve uzun zamandır beklenen bir gelişmedir. Bu aynı zamanda Esad'ın destekçileri Rusya ve İran'ın zayıflığını da göstermektedir." ifadesini kullandı.

BM Genel Sekreteri Guterres "14 yıllık vahşi savaş ve diktatör rejimin sona ermesinin ardından Suriye halkı, istikrarlı ve barışçıl bir gelecek inşa etmek için tarihi bir fırsatla karşı karşıya" dedi.

Avusturya Başbakanı Karl Nehammer, Suriye'de 61 yıl sonra devrilen Baas rejimini "korku imparatorluğuna" benzeterek, Suriyelilerin güvenli ve istikrarlı bir geleceği hak ettiğini söyledi.

Nehammer, sosyal medya platformu X hesabından, Baas rejiminin devrilmesi ve lideri Beşşar Esed'in ülkesini terk etmesine ilişkin açıklama yaptı.

"Korku imparatorluğunun" nihayet sona erdiğini kaydeden Nehammer, "Suriye halkı güvenli ve istikrarlı bir geleceği hak ediyor. Artık tüm aktörlerin, azınlıkların haklarını da koruyan kapsayıcı bir siyasi süreci hızla başlatması önemlidir." ifadesini kullandı.

Nehammer, şiddetin ve insanların yurtlarından edilmesinin sona ermesi gerektiğini belirterek, Avusturya'ya sığınan ve yurtlarına dönmek isteyen Suriyelilere bu konuda destek vereceklerini kaydetti.

Belçika Başbakan Yardımcısı Petra De Sutter ise X paylaşımda, Esad "diktatörlüğünün" sona ermesiyle Suriye'de "yeni bir dönemin başladığını" aktardı.

De Sutter, "On yıllardır süren korku ve baskıdan sonra umut var. Artık tüm vatandaşların temsil edildiği ve azınlıkların korunduğu demokratik bir sisteme yer var." değerlendirmesinde bulundu.

Hollanda Başbakanı Dick Schoof, Suriye'de 61 yıllık Baas rejiminin devrilmesinin fırsat olduğunu söyledi.

Schoof, yerel medyaya verdiği demeçte, Suriye'deki gelişmeleri takip edip hükümet adına resmi açıklama yapacaklarını belirterek, "Rejim değişikliği bir fırsat fakat fırsatın yeniden tehdide dönüştüğünü daha önce de görmüştük. Yeni hükümeti bekleyip içinde kimlerin yer alacağını göreceğiz, sonra daha ileriye bakacağız." ifadelerini kullandı.

Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp da sosyal medya hesabından, "Suriye ve acımasız Esed rejimi altında acı çeken birçok Suriyeli için tarihi bir dönüm noktasıdır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 2254 sayılı kararı doğrultusunda barışçıl siyasi geçiş artık büyük önem taşıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Suudi Arabistan, Suriye halkının güvenliğinin sağlanması, kan dökülmesinin önlenmesi ve devlet kurumlarının korunması amacıyla atılan "olumlu adımlardan" memnuniyet duyduğunu bildirdi.

Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Suriye'yi kaosa ve bölünmeye sürüklenmekten koruyacak şekilde ortak çaba gösterilmesinin önemine işaret edildi.

Suriye halkının güvenliğinin sağlanması, kan dökülmesinin önlenmesi ve devlet kurumlarının korunması amacıyla atılan "olumlu adımlardan" memnuniyet duyulduğu kaydedilen açıklamada, "Suudi Arabistan, tarihinin bu önemli aşamasında kardeş Suriye halkına ve onların tercihlerine desteğini teyit ediyor." ifadelerine yer verildi.

Kardeş Suriye'nin egemenliğini, bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü koruyacak şekilde güvenlik ve istikrarını sağlayacak her adıma destek verileceği vurgulanan açıklamada, uluslararası topluma Suriye halkının yanında yer alma çağrısında bulunuldu.

Irak hükümeti, tüm Suriyelilerin özgür iradesine saygı duyulması gerektiği ve Suriye'nin güvenliğinin, toprak bütünlüğünün ve bağımsızlığının korunmasının büyük önem taşıdığını bildirdi.

Hükümet Sözcüsü Basim Avvadi, Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin ve Beşar Esad'ın devrilmesinin ardından yazılı açıklama yaptı.

Irak hükümetinin, Suriye'deki gelişmeleri yakından takip ettiğini belirten Avvadi, "istikrar çabalarını ilerletmek, güvenliği, kamu düzenini ve kardeş Suriye halkının can ve mallarını korumak amacıyla kardeş ve dost ülkelerle uluslararası temaslarının sürdüğünü" ifade etti.

"Tüm Suriyelilerin özgür iradesine saygı duyulması gerekiyor." diyen Avvadi, "Suriye'nin güvenliğinin, toprak bütünlüğünün ve bağımsızlığının korunmasının sadece Irak için değil, aynı zamanda bölgenin güvenliğiyle olan bağlantısı nedeniyle de son derece önemli olduğunu vurguluyoruz." ifadelerini kullandı.

Irak Hükümet Sözcüsü Avvadi, açıklamasına şöyle devam etti:

"Irak hükümeti, kardeş Suriye halkının menfaatleri doğrultusunda, Suriye'deki tüm bileşenleri kapsayan çoğulcu bir politikanın benimsenmesine yol açacak bir diyaloğun başlaması yönündeki tüm uluslararası ve bölgesel çabalara destek veriyor. Suriyelilerin insani ve sivil haklarını koruyan, onurlu Suriye halkının sahip olduğu kültürel, etnik ve dini çeşitliliği destekleyen anayasanın, Suriye için bir zenginlik kaynağı olan bu çoğulculuğun önyargısız ve ihmal edilmeden korunması gerekmektedir. Suriye'nin içişlerine karışılmaması gerektiğini, bunun Suriye'deki durumu daha fazla çatışma ve bölünmeye sürüklemekten başka bir işe yaramayacağını hatırlatıyoruz."

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), Suriye'de Beşşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından, "Gelecekteki Suriye’nin özgür, huzurlu, demokratik ve istikrarlı olmasını temenni ediyoruz. Tüm halkların ve oluşumların hakları güvence altında olmalıdır." açıklamasında bulundu.

IKBY Hükümetinden Esad rejiminin devrilmesine ilişkin yazılı açıklama yapıldı.

Açıklamada, Suriye’de rejimin düşmesi ve hızlı değişikliklerle yeni bir dönem başladığı belirtilerek, "Suriye halkının kararına ve iradesine saygı gösteriyoruz. Gelecekteki Suriye’nin özgür, huzurlu, demokratik ve istikrarlı olmasını temenni ediyoruz. Tüm halkların ve oluşumların hakları güvence altında olmalıdır." İfadelerine yer verildi.

Ürdün Kralı 2. Abdullah, Suriye'de Beşşar Esad rejiminin devrilmesi sonrası ülkenin ve vatandaşların güvenliği ile istikrarı tesis etmek ve kaosa yol açacak her türlü çatışmayı önlemek için "hızlı" çalışma çağrısı yaptı.

Ürdün Kraliyet Divanından yapılan açıklamaya göre, Kral 2. Abdullah, Ürdün Ulusal Güvenlik Konseyi toplantısında açıklamalarda bulundu.

"Ürdün, Suriyeli kardeşlerinin yanında duruyor ve onların iradesine ve tercihlerine saygı duyuyor." sözlerine yer veren Abdullah, "Suriye'nin, vatandaşlarının ve halkının kazanımlarının güvenliğinin korunması, istikrarın sağlanması ve kaosa yol açabilecek herhangi bir çatışmanın önlenmesi için özenle ve hızlı bir şekilde çalışmanın gerekliliğini" vurguladı.

Kral Abdullah, Ürdün'ün, krizin başlangıcından (2011) bu yana her zaman Suriyeli kardeşlerin yanında yer aldığını ve son on yılda mültecilere kapılarını açarak onlara sağlık, eğitim ve benzeri çeşitli hizmetler sunduğunu belirtti.

Libya, Suriye halkının iradesine, özgürlük ve adalet özlemine saygı duyduğunu ve Suriyelilerin zulme karşı meşru mücadelesini tam desteklediğini açıkladı. Libya Dışişleri Bakanlığı, Suriye'de Baas rejiminin devrilmesi ve son gelişmeler hakkında açıklama yaptı.

Libya'nın Suriye'deki son gelişmeleri ilgiyle takip ettiği kaydedilen açıklamada, "Libya, Suriye halkının iradesine, özgürlük ve adalet özlemine saygı duyduğunu ve Suriyelilerin zulme karşı meşru mücadelesine tam desteğini teyit ediyor." ifadelerine yer verildi.

Suriye'de yaşananların uzun bir mücadelenin doruk noktası olduğu aktarılan açıklamada, "Libya'nın Suriye'deki gelişmelerin halkın umutlarını karşılayan ve demokratik, sivil bir devlet inşa etme yolunda gerçek bir atılım olmasını umduğu" ifade edildi.

Suriyeli mültecilerin ve yerinden edilmiş kişilerin, evlerine onurlu ve güvenli bir şekilde dönmeleri gerektiği vurgulanan açıklamada, "Libya'nın Suriye halkının zulme karşı başlattıkları devrimlerine ilkeli desteğini yenilediği" kaydedildi.