Trump ABD'de doğanlara vatandaşlık verilmesini kaldırabilir mi?

Getty Images

ABD Başkanı Donald Trump, ülkede doğan herkese vatandaşlık verilmesini sonlandırmayı planladığını söyledi.

20 Ocak Pazartesi günü, doğum yoluyla vatandaşlık kavramını tanımlayan bir başkanlık kararnamesi imzaladı fakat bunun detayları henüz netleşmedi.

Doğum yoluyla vatandaşlık, ABD Anayasası'na 1868'de yapılan 14. değişiklik ile eklenmişti.

O zamandan beri ABD'de doğan tüm kişiler otomatik olarak ABD vatandaşı oluyor.

Anayasa'daki 14. değişikliğin ilk cümlesi "ABD'de doğmuş veya ABD uyruğuna geçmiş ve ABD yetkisine tabi olan herkes, ABD'nin ve ikamet etmekte oldukları eyaletin vatandaşıdır" diyor.

ABD'de göçmen karşıtı kesimler bu imkânın düzensiz göçü özendirdiğini söylüyor. Hamile kadınların sırf bebeklerini ABD topraklarında dünyaya getirebilmek için ülkeye kaçak yollarla girdiğini savunuyorlar.

14. değişiklik 1868'de ABD İç Savaşı'nın sona ermesinin ardından yürürlüğe girmişti.

13. değişiklikle 1865'te köleliğe son verilmiş, 14. madde ise eski kölelerin vatandaşlık durumunun çözümlenmesi için anayasaya eklenmişti.

14. değişiklikten önce görülen davalarda Afrika kökenli kişilerin ABD vatandaşı olamayacağı hükümleri veriliyordu.

Ancak bu değişiklik, bu tür mahkeme kararlarını geçersiz kılmış ve ABD topraklarında doğan her bireyin ülkenin vatandaşı olma hakkına elde edebilmesini güvence altına almıştı.

1898'de Çin kökenli Wong Kim Ark'ın ABD'ye açtığı dava ile 14. değişiklik, göçmen ailelerinin çocukları açısından bir emsal oldu.

ABD Yüksek Mahkemesi'nde görülen davada 24 yaşındaki Wong, Çinli bir çiftin çocuğu olarak ABD topraklarında dünyaya gelmesine karşın, ülkeye girişine izin verilmediğini ve bunun Anayasa'ya aykırı olduğunu savundu.

Minnesota Üniversitesi Göç Tarihi Araştırma Merkezi Direktörü Erika Lee, "Wong Kim Ark davası, etnik kökeni ya da anne ve babasının göç statüsüne bakılmaksızın ABD'de dünyaya gelen her bireyin ülkenin vatandaşı sayılacağını teyit etmişti" diyor.