Köken olarak Fransızca "agence" kelimesinden Türkçeye geçen ajans, ilk ve en temel anlamıyla haber toplama ve yayma işiyle uğraşan kuruluş demektir. Zamanla anlam genişlemesine uğrayarak başka kişi veya kurumlar adına hizmet veren tüm aracı kuruluş ve şirketleri kapsar hale gelmiştir. Günümüzde ise ajans, reklam, seyahat, medya satın alma, halkla ilişkiler, oyuncu/model temin etme ve haber toplama gibi çeşitli hizmetler sunan kurumlara verilen genel bir isimdir. Reklam ajansı, turizm acentesi, medya ajansı, halkla ilişkiler ajansı, model/oyuncu ajansı, dijital ajans ve en genel kullanımıyla haber ajansı gibi çeşitli ajans türleri bulunur.
Haber ajansları, yazılı ve görsel haberleri toplayıp, gazete, dergi, radyo, televizyon ve internet medyası gibi halka doğrudan haber ulaştıran kitle iletişim araçları için haber üreterek bu medya kuruluşlarına abonelik yöntemiyle satan kuruluşlardır. Dünyada basın ve haber kuruluşları arasında genel eğilim, az sayıda muhabir çalıştırarak, haberleri ajans abonelikleri aracılığıyla temin etmektir. Tüm dünyaya haber servisi yapan ve Türkiye'de de ofisleri bulunan dünyanın en yaygın ve en köklü haber ajansları şunlardır: 1835 yılında Fransa'nın Paris şehrinde kurulan Agence France-Presse (AFP), 1846 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin New York şehrinde kurulan Associated Press ve 1851 yılında İngiltere'nin Londra şehrinde kurulan Reuters'tir.
Türkiye'nin ilk milli haber ajansı ise Türkiye Cumhuriyeti tarihi ile benzer bir tarihe sahip Anadolu Ajansıdır. Ajans, Kurtuluş Savaşı hakkında doğru haberleri duyurmak amacıyla Mustafa Kemal Atatürk'ün emriyle TBMM'den 17 gün önce (6 Nisan 1920) kurulmuş olup halen faaliyetlerine devam etmektedir.
YAZAR
Melih Zafer Arıcan
