Yabancı hukukun tamamen ya da bazı kanunlarının olduğu gibi veya değiştirilerek kabulüdür. Benimsenen hukukun, benimseyen ülke tarafından istenerek gönüllülük esasına dayalı, bilinçli olarak seçimi ve aktarılmasıdır. İktibas, sömürge devletlerin sömürgeleri altındaki bölgelerde zorla kendi hukuklarını uygulamalarını ifade eden dayatmadan; fetihler yoluyla genişleyen devletlerin yönetimi altına aldıkları bölgelere kendi hukuklarını taşımalarının ifadesi olan genişlemeden; bir bölgeden diğer bir bölgeye göç eden kavimlerin hukuk kurumlarının, gittikleri bölge halkı tarafından benimsenmesinin ifadesi olan aktarmadan ayrılır.
Her hukuk düzeni, kurumlar, kavramlar ve ilkeler düzleminde, az ya da çok, diğer hukuk düzenlerinden etkilenir. Hukukun iktibasında ise bir kurallar bütününe egemen olan sosyal yapının, ekonomik sistemin ve temel değerlerin kabulü söz konusudur. Bu bağlamda yabancı hukukun karakteri, bu hukukun kabulünü belirleyen önemli etmenlerdendir. Siyasal, sosyal ya da ekonomik nedenlerle bir hukuk düzeninin benimsenmiş olması, toplumun da onu benimsediği anlamına gelmez. Toplumsal yapıyla, toplumun gelenekleri, gerçeklikleri ve gereklilikleriyle uyum içerisinde olmayan ya da uyumlaştırılamayacak denli doku farklılığı bulunan bir hukukun uygulanma şansı yoktur.
Türk özel hukuku iktibas suretiyle oluşturulmuştur. Türkiye, Roma Hukuku kökenine dayanan Kıta Avrupası Hukuku'nu, İsviçre Medeni Kanunu'nu ve İsviçre Borçlar Kanunu'nu iktibas etmek suretiyle almış ve Kıta Avrupası Hukuk Sistemi'ne dahil olmuştur. Türk Hukuku'nun diğer Kıta Avrupası Hukuklarından farkı, kendi geleneklerinden oluşmuş bir yazılı hukuk değil, iktibas edilmiş ve bu anlamda gelenekçi olmayan bir hukuk niteliğini taşımasıdır.
YAZAR
Özlem Söğütlü Erişgin
