Bireylerin fiziksel sağlığını etkileyen davranış ve yaşam tarzı etmenlerini çalışan, psikoloji biliminin temel alt alanlarından biridir. Sağlığa karşı bütüncül bir yaklaşımı vardır. Biyopsikososyal modeli benimser; biyolojik, psikolojik ve sosyal etmenlerin birbiriyle bağlantılı olduğunu öne sürer. Sağlıksız davranışları (örn. sigara içme, hareketsizlik) ortadan kaldırmaya çalışırken, sağlıklı olanları da (örn. düzenli egzersiz yapma, sağlıklı beslenme) kazandırmaya çalışır. Psikolojinin temel prensip ve tekniklerinin; stres yönetimi, tedaviye uyum, ağrı ile baş etme, düzenli olarak sağlık kontrollerine gidilmesi, güvenli cinselliğe teşvik etme gibi fiziksel sağlık ile ilişkili konularda uygulanmasını hedefler.
Psikolojik değişkenlerin hastalık ve sağlık ile ilişkisini araştıran ve/veya araştırma bulguları bağlamında uygulama yapan sağlık psikologları gerek sağlıklı gerekse hasta bireylere önemli katkılarda bulunur. Psikoloji teorilerini ve araştırma bulgularını bütünleştirerek bir yandan halihazırda sağlıklı olan yaşam tarzlarının devamını sağlamak amacıyla yöntemler geliştirirken diğer yandan da kronik hastalıkların yönetiminde ve önlenebilir hastalıklardan korunmada yardımcı olurlar.
Sağlık psikologları araştırmalarında, biyopsikososyal model çerçevesinde, kronik ve psikosomatik hastalıklar, tedaviye uyum, hastalık süreçlerinde psikolojik, sosyal ve kültürel etmenlerin etkisi gibi konulara odaklanır.
YAZAR
Özlem Bozo
