İşveren ücret ödediğini tanıkla kanıtlayamaz
Mevzuata göre beş ve daha fazla işçi çalıştıran işverenler, işçilerin ücretini banka aracılığıyla ödemek zorunda. Beş kişiden az işçi çalıştıranlar ise elden ödeyebiliyor. Ücretin ödendiğini ispatlama yükümlülüğü işverende. Tanık göstererek ispatlama yapılamıyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, ücret ödemelerine ilişkin merak edilenleri yazdı
İş Kanunu’na göre, genel kural olarak işçiye ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü ödemenin banka aracılığıyla yapılması gerekir. İşçi sayısı 5’ten az olan işyerlerinde banka aracılığıyla ödeme zorunlu değil ama onları da bağlayan kurallar var.
İşçi sayısı 5 ve daha fazla olan işverenler, çalıştırdığı işçilerin ücret, prim, ikramiye gibi her türlü istihkakını bankada açılan maaş hesabına yatırmak zorundalar. Söz konusu işverenler banka hesapları dışında ücret ödemesi yapamazlar. Bu kural İş Kanunu’nun yanı sıra Deniz İş Kanunu ve Basın İş Kanunu kapsamında çalıştırılan işçiler için de geçerlidir.
ÇEK SENETLE ÖDEME YASAĞI
İşyerinde çalışan işçi sayısı kaç olursa olsun işveren işçinin ücretini para ile ödemek zorunda. Çek, senet, bono, kupon gibi araçlar ile ücret ödenemez.
BORDRO DÜZENLENMELİ
İşveren ödemeyi işyerinde elden yapsa da banka aracılığıyla ödese de ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin işaretini taşıyan ücret pusulası vermek zorunda. Yaygın adıyla ücret bordrosunda ödemenin günü, hangi aya ilişkin olduğu, fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatil ücreti gibi asıl ücrete ek yapılan her türlü ödemeler, vergi, sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi kesintilerin ayrı ayrı gösterilmesi gerekir.
BANKA YOKSA PTT
Ücret ödemesini banka aracılığıyla yapmak zorunda olan işverenler, işyerinin bulunduğu yerde banka şubesi yoksa veya çalışanlara banka aracılığıyla ödeme yapılmasına imkân bulunmuyorsa ödemeyi PTT şubeleri aracılığıyla yapabilirler.
Ücret ödemesini banka aracılığıyla yapma zorunluluğuna uymayan işletmelere 2022 yılında işçi başına aylık 429 lira para cezası veriliyor. Ceza tutarı Basın İş Kanunu’na tabi her bir gazeteci için 7.097 lira, Gemi İş Kanunu’na tabi her bir gemi adamı için ise 5.676 lira olarak uygulanıyor.
ÜCRETİ ÖDEDİĞİNİ İSPAT YÜKÜ İŞVERENDE
Yargıtay’a göre, herhangi bir anlaşmazlık durumunda ücretin ödendiğini ispatlama yükü işverene ait bulunuyor. Bu konuda işçinin imzasını taşıyan bordro gibi ödeme belgesi geçerli kabul ediliyor. Ancak, bu şekilde yazılı belge yerine tanık göstererek ücret ödendiğini kanıtlamak mümkün değil.
İşçi işveren arasında fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti ödemeleri konusunda da çok sık anlaşmazlık yaşanıyor. İşçi fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı bulunduğunu tanık göstererek kanıtlarsa geriye dönük hesaplama yapılıyor ancak hesaplanan bu tutardan mahkemece indirim uygulanıyor. Fakat tanık anlatımları yerine yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına göre fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı bulunduğunun kanıtlanması halinde indirim yapılmıyor.
