Vatandaş tazminatta vergi iadesini sordu, Maliye yanıtladı
İşçi ile işverenin karşılıklı anlaşıp iş akdini feshettiği durumlarda "ikale", "karşılıklı sonlandırma" gibi sözleşmeler kapsamında ödenen tazminatlarda vergi iadeleri devam ederken, vatandaşlardan da vergi dairelerine sorular geliyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı Büyük Mükellefler Vergi Dairesi, vatandaşlardan sıkça gelen soruları yanıtladı. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç derledi
Habertürk olarak, kamuoyunda “kıdem tazminatında vergi iadesi” diye bilinen, ancak doğrusu, iş akdi feshedilirken ikale sözleşmesi veya karşılıklı sonlandırma sözleşmesi kapsamında kıdem tazminatı dışındaki ek ödemelerden kesilen vergilerin iadesi ile ilgili tüm gelişmeleri okurlarımıza en doğru ve hızlı şekilde ulaştırmaya gayret gösterdik. Şubat ayında konuyla ilgili tebliğin yayımlanmasının ardından, vergi iadesi için başvuran yaklaşık 27 bin kişiden bir kısmı paralarını aldı. Büyük kısmının incelemeleri ise henüz devam ediyor.
Vatandaşlardan, vergi dairelerine konuyla ilgili çok yoğun soru ve bilgi talebi geliyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı, en çok sorulan soruları topluca yanıtladı.
Habertürk’te 13 Şubat 2019 ve 18 Mart 2019 tarihlerinde yayımladığımız haberlerde de diğer sorularınıza yanıt bulabilirsiniz. Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı'na yöneltilen sorular ve cevapları aşağıda yeralıyor.
HANGİ ÖDEMELER İÇİN VERGİ İADESİ YAPILACAK?
Soru 1: Ayrıldığım işyerinden ikale sözleşmesi kapsamında çalıştığım dönemlere ilişkin olarak tarafıma izin, mesai, prim, bonus, ihbar ikramiyesi, kıdem tazminatı ödemeleri yapıldı. Bu ödemelerden kesilen vergilerin iadesini alabilir miyim?
Cevap 1:27/3/2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları, bonus ödemesi, hizmet ödülü, prim ve ek ödeme gibi çeşitli adlar altında ödenen ek tazminatlar üzerinden kesilen gelir vergisi, hizmet erbabının düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurması üzerine ret ve iade edilecektir.
Ancak izin, mesai, ihbar ikramiyesi ve işten ayrılış tarihi öncesi hizmetle bağlantılı olarak ödenen performans primi v.b. ödemeler ücret kapsamında değerlendirileceğinden bunlardan yapılan gelir vergisi kesintileri iade edilmeyecektir.
Bununla birliktekıdem tazminatı, ilgili mevzuatı çerçevesinde istisna kapsamında olduğundan vergi kesintisi de söz konusu olmayacağından Gelir Vergisi Kanunu Geçici 89’uncu maddesi kapsamında değerlendirilmeyecektir.
NEREYE MÜRACAAT EDİLMELİ?
Soru 2:İkale sözleşmesi kapsamında yapılan ödemeden kesilen verginin iadesinialmak için nereye müracaat etmeliyim?
Cevap 2:Çalıştığınız işyerinin (sorumlu sıfatıyla) ücretlerinizden kestiği (tevkif ettiği) vergileri beyan ederek ödediği, muhtasar yönünden bağlı bulunduğu tarha yetkili vergi dairesine müracaat etmelisiniz.Çalıştığınız yer şube olup gelir vergisi stopaj yönünden merkezden ayrı bir vergi dairesine bağlı ise şubenin bağlı olduğu bu vergi dairesine başvurmanız gerekmektedir.
HANGİ TARİHTEN ÖNCEKİ ÖDEMELERİ BEŞ YILLIK ZAMANAŞIMINA GİRDİ?
Soru 3: 31.12.2013 tarihinde ayrıldığım işyerinden tarafıma ikale sözleşmesi kapsamında yapılan ödemeden kesilen verginin iadesinialabilir miyim?
Cevap 3:213 sayılı Vergi Usul Kanununun 114 ve 126 ıncı maddeleri gereğince; 31.12.2013 ve öncesi dönemler için 5 yıllık zamanaşımı süresi geçmiş olduğundan söz konusu tarih ve öncesine ilişkin kesilen vergilerin iadesi mümkün bulunmamaktadır.2014 yılı için de anılan düzeltme zamanaşımı hükümleri çerçevesinde 31.12.2019 tarihine kadar başvuru yapılması gerekmektedir.
28 MART 2018’DE İŞTEN AYRILANLAR VERGİ İADESİ ALABİLİR Mİ?
Soru 4: 28.03.2018 tarihinde ayrıldığım işyerinden tarafıma ikale sözleşmesi kapsamında yapılan ödemeden kesilen verginin iadesinialabilir miyim?
Cevap 4:Gelir Vergisi Kanunu Geçici 89’uncu maddesine istinaden yapılacak vergi iadeleri;27/3/2018 tarihinden öncekarşılıklı sonlandırma sözleşmesi ve ikale sözleşmesi gibi sözleşmeler kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları, bonus ödemesi, hizmet ödülü, ek ödeme gibi çeşitli adlar altında yapılan ve ek tazminat niteliğinde olan ödemelerden kesilen gelir vergisiyle sınırlı bulunduğundan28.03.2018 ve sonraki tarihlerde yapılanödemelerden kesilen vergilerin, Gelir Vergisi Kanununun 61’inci maddesi uyarınca ücret olarak kabul edilmeleri nedeniyle, iadesi mümkün bulunmamaktadır.
EMEKLİ OLURKEN İKALE KAPSAMINDA YAPILAN ÖDEMELERE İADE VAR MI?
Soru 5: Çalıştığım işyerinden emekli olmak üzere ikale sözleşmesi imzalayarak ayrıldım, ikale kapsamında tarafıma yapılan ödemeden kesilen gelir vergisini iade alabilir miyim?
Cevap 5:Emekli olmak suretiyle işten ayrılan hizmet erbabına yapılan ek ödemeler, işveren tarafından işsiz kalması nedeniyle yapılan bir ödeme olmayıp, emekliye ayrılması nedeniyle ödenen emekli ikramiyesi niteliğinde olduğundan, bu ödemelerin, Gelir Vergisi Kanununun geçici 89 uncumaddesinde belirtilen ödemeler kapsamında değerlendirilmesi ve bu ödemeler üzerinden yapılan gelir vergisi kesintisinin iadesimümkün değildir.
DAVASI DEVAM EDENLER VERGİ İADESİ ALABİLİR Mİ?
Soru 6: İkale ödemesinden kesilen verginin iadesi için daha evvel dava konusu yaptım ve yargı süreci devam etmektedir. Son düzenleme ile tekrar müracaat edersem iademi alabilir miyim?
Cevap 6:213 sayılı Kanunda düzenlenen düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde düzeltme başvurusunda bulunmuş ve düzeltme talebi kabul edilmediği için dava açmış olan hizmet erbabının, mahkemelerde ihtilafı devam eden (henüz kesinleşmeyen) davalarındanferagat etmelerive buna ilişkin ilgili mahkemedenferagat ettiklerini gösterir şerhli dilekçe örneğiniveyabu belge temin edilemediği takdirde mahkemenin feragat nedeniyledavanın reddine dair vereceği karar örneğini, tarha yetkili vergi dairesine ibraz etmeleri kaydıyla gerekli iade işlemleri değerlendirilerek yapılabilecektir. Aksi durumda iade başvuruları reddedilecektir.
VERGİ İADESİ ALDIKTAN SONRA DAVA AÇILABİLİR Mİ?
Soru 7:Gelir Vergisi Kanunu Geçici 89’uncu maddesine istinaden yapmış olduğum müracaatıma binaen vergi dairesince yapılan iade sonrası bu iade ile ilgili olarak dava açabilir miyim?
Cevap 7:Düzeltme talepleri üzerine ret ve iade işlemlerinin yapılabilmesi için bu iade işlemlerine ilişkin dava açılmaması şarttır. Vergi dairesince iade işlemi yapıldıktan sonra her ne sebeple olursa olsun bu iade işleminden dolayıdava açılması halinde, yapılmış olan iade haksız iade kapsamında değerlendirilecek ve iade edilen tutarlar ceza ve faiz uygulanmak suretiyle geri alınacaktır.
İNTERAKTİF VERGİ DAİRESİNDEKİ “İŞLEM SONLANDI” YAZISI NE ANLAMA GELİYOR?
Soru 8:İkale sözleşmesi kapsamında kesilen vergimin iadesi için interaktif vergi dairesinden müracaat ettim. Kontrol ettiğimde “işlem sonlandı” uyarısı görüyorum, bu ifade iademin yapıldığı/yapılacağı anlamına mı geliyor?
Cevap 8:İnteraktif vergi dairesinden yapılan müracaat sonrası talep ilgili vergi dairesi kayıtlarına sistem tarafından aktarılmaktadır “işlem sonlandı” uyarısı bu işlem sonrası talebin ilgili vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiğini göstermekte olup, sonraki süreçte vergi dairesi bu talebi ayrıca değerlendirmeye almaktadır. Haliyle bu sürecin takibi sistem üzerinden mümkün bulunmamaktadır. Talebin reddi veya herhangi bir eksik belge bilgi olması halinde ilgili vergi dairesince yazılı olarak müracaat sahiplerine dönüş yapılmaktadır.
İKALE SÖZLEŞMESİ İMZALAMADAN ÖDENEN TAZMİNAT İÇİN İADE ALINIR MI?
Soru 9: İş yerinden İkale Sözleşmesi imzalamadan, iş akdimin fesh edilmesi nedeni ile ayrıldım. Adıma düzenlenen ücret bordrosunda görünen ek tazminat ödemesi hesabıma yattı. Bu ek tazminat tutarı üzerinden kesilen gelir vergisini Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 89. maddesi kapsamındaiade alabilir miyim?
Cevap 9:Fesihname (iş sözleşmesinin süresinden önce feshedilmesi durumunda ödenen ceza ve tazminatlar hariç), ibraname, sulhname ve benzeri sözleşme ve belgelere istinaden iş sözleşmeleri sona eren çalışanlara, iş akitlerinin sonlandırılması nedeniyle Gelir Vergisi Kanunun geçici 89’uncu maddesinde belirtilen nitelikte ek tazminat ödemeleri yapılmış olması halinde, bu ödemeler üzerinden kesilen gelir vergisinin de iadesi mümkündür.
(Söz konusu sözleşme ve belgelerden yapılan ödemenin içeriği ve mahiyetinin anlaşılamadığı durumlarda, başvuru sahibi, vekili veya işvereninden ilave bilgi ve belge istenebileceği tabiidir.)
Ayrıca bazı işverenler tarafından istifa etmek suretiyle işten ayrılan hizmet erbabına, ikale sözleşmesi ve benzeri bir sözleşme düzenlenmeden kıdem tazminatı ve ihbar tazminatlarıyla birlikte değişik adlarda ek ödemeler yapılabilmektedir. Dolayısıyla, bu şekilde işten ayrılan personele yapılan ek ödemenin, geçmişe yönelik işçilik alacakları karşılığı yapılan bir ödeme olmadığının ve Gelir Vergisi Kanununun geçici 89’uncu maddesinde belirtilen nitelikte bir ek tazminat ödemesi olduğununişverenden alınan yazı ve belgelerle tereddüte mahal bırakmayacak şekilde tevsik edilmesi ve ispatlanması şartıylaek ödemeler üzerinden kesilen vergilerle ilgili olarak iade talepleri de değerlendirilmektedir.
İADE TALEBİYLE İLGİLİ TELEFONLA BİLGİ ALINABİLİR Mİ?
Soru 10:Vermiş olduğum dilekçemin işlem aşamaları hakkında telefonla bilgi almak amacıylasürekli arama yapmama rağmen telefongörüşmesi sağlayamıyorum. Neden?
Cevap 10:Gelir Vergisi Kanunu Geçici 89. maddesi kapsamında İkale başvurularının başladığı 15 Şubat 2019 tarihinden bugüne değin yaklaşık 20 bin'in üzerinde, toplamda da 27 bin civarında müracaat olması nedeniyle konuyla ilgili (bilgi isteme/ işlemin akıbeti/ başvuru evrakının ulaşıp ulaşmadığı vs...) Başkanlığımıza her gün gelen çok sayıda telefon personelimiz tarafından, mevcut imkanlar dahilinde, bekletilmeksizin cevaplandırılmaya çalışılmakta olup, başvuran vatandaşların bilgilendirilmesi hususunda gerekli hassasiyet gösterilmektedir.
Talep edilen iadenin ne zaman alınabileceği ve aşamaları hakkında ise telefon ile bilgi verilememektedir.
EVRAKLARIN TAM OLUP OLMADIĞI NASIL ANLAŞILABİLİR?
Soru 11:Gönderdiğim evraklarım tam mı? (Herhangi bir eksiklik var mı?)
Cevap 11:15.02.2019 tarihli duyurumuzda (http://www.bmvdb.gov.tr/sites/ikale-islemleri-vergi-iadesi-ile-ilgili-duyuru) dilekçe içeriği ile teslim edilmesi gereken evraklar hakkında detaylı bilgi verilmiştir. Teslim etmiş olduğunuz evrakların eksik olup olmadığını söz konusu duyurumuzdan kontrol ve teyit edebilirsiniz.
Başkanlığın önceki duyurusunda yer alan iade işleminin yapılması için başvuruda gerekli evraklar şöyle:
1- Dilekçe (Başkanlığımızdan veya İnternet Sitemizden Edinebilirsiniz)
2- Karşılıklı Sonlandırma Sözleşmesi, İkale Sözleşmesi veya İş Akdinin Sonlandırılmasına İlişkin Benzeri Diğer Sözleşme ve Belgeler (Kesintiyi Yapmakla Sorumlu Olan İşverenden Temin Edilen)
3- İkale Sözleşmesine İstinaden Yapılan Ödemelere İlişkin Kesinti Tutarlarını Gösterir Belge (Ücret Bordrosu vb.)
4- İadeye Konu Tazminatların İşveren Tarafından Hizmet Erbabına Ödendiğine İlişkin Belge (Dekont, Makbuz, Hesap Ekstresi vb.)
5- İade Talebinin Avukat Veya Vekil Tarafından Yapılması Halinde Vekâletname Örneği