Öğrendiğinizde çok şaşıracağınız karaciğeriniz hakkında ilginç gerçekler nelerdir?
Karaciğer, vücudumuz için kritik öneme sahip hayati organlarımızdan biridir. Vücut içindeki işlevleri saymakla bitmeyen bir organımızdır. Peki, karaciğer hakkında duyduğunuzda şaşıracağınız bilgiler nelerdir? İşte detaylar...
Karaciğer, yaşam için gerekli olan hayati bir organdır. Karaciğer yokluğunda veya işlev yitiminde, diyalizle kısa bir süre fonksiyonları devam ettirilebilir; fakat karaciğerin fonksiyonunun uzun süreli yokluğunda tek tedavi karaciğer naklidir. Karaciğeri bu kadar önemli kılan özellikler nelerdir?
En büyük ikinci organ
Yetişkin bir erkekte ise aslında bir futbol topu büyüklüğündedir. Vücudunuzun sağ tarafında, kaburgalarınızın hemen altında bulunan karaciğer, ortalama 1,5 kg ağırlığındadır ve bu da onu deriden sonraki en büyük ikinci organ yapar.
500'den fazla görevi yerine getirir
Ekmek ve patates gibi besinlerde bulunan yediğimiz karbonhidratlar karaciğer tarafından glikoza parçalanır ve burada glikojen olarak depolanır. Ayrıca vücuttaki eski hücreleri parçalayıp yok eder, kanın pıhtılaşması için gerekli proteinleri üretir, çeşitli vitamin ve mineralleri depolar.
Kanın pıhtılaşması
Karaciğer, kanın pıhtılaşması için gerekli proteinleri oluşturur. Karaciğer bozukluğu durumunda kanın yeterli oranda pıhtılaşamaması ve kanamaların görülmesi bu durumun bir sonucudur.
Vitamin ve minerallerin deposu
Karaciğer, yağda çözünen vitaminlerin ve demir, bakır gibi minerallerin depolama ve saklanmasında görev alır. Ayrıca kişilerin beslenmeyle aldıkları yağları parçalayarak enerjiye dönüştürür veya daha sonra kullanılmak üzere metabolik sürece dahi eder. Karaciğer, vücutta enerji oluşumunun en önemli moleküllerinden olan glikozu saklar.
Kendisini yenileyebilen tek organ
Karaciğer, büyük bölümleri alındıktan sonra kendisini yenileyebilen vücuttaki tek organdır. Karaciğerin küçük kalıntıları, birkaç hafta içerisinde normal boyutuna ulaşabilir. Bu nedenle, yaşayan donörlerden ve karaciğer tümörlü kişilerden büyük karaciğer parçaları güvenle çıkarılabilir.
Bu durum, karaciğerin kısa sürede büyüyerek normal boyutuna ulaşması nedeniyle, karaciğerin yarısının karaciğer yetmezliği olan hastalara başarıyla nakledilmesini de açıklamaktadır.
Filtre görevi görür
Karaciğerimiz bir organ olmanın yanında, vücuttaki zehirli maddeleri filtreleyip dışarı attığı için bir salgı bezidir.
İlaçları işlevsel hale getirir
Birçok ilaç inaktif formda uygulanır ve vücut tarafından aktif, terapötik formuna dönüştürülmesi veya "metabolizması" gerekir. Kemoterapi ilaçları gibi bazı ilaçlar vücut dokularına aşırı zarar verir ve mükemmel dengelenmiş dozda reçete edilmesi gerekir.
Karaciğerin onu kandan yararlı bir etki göstermeden önce temizlememesi için yeterli miktarda ilaca ihtiyacınız var, ancak karaciğerin onu yeterince hızlı temizleyememesi ve ilacın yarardan çok zarar getirmemesi için de yeterli miktarda ilaca ihtiyacınız var!
Vücuttaki kanın yüzde 10'unu barındırır
Karaciğer, vücudunuzdaki tüm kanın herhangi bir anda %10'unu barındırır ve bunu dakikada yaklaşık 1,4 litre hızla filtreler.