Yayın ihalesinde 7 yıl sonra bir ilk!

Süper Lig ve 1. Lig maçları 3 yıl daha beIN Sports'tan (Digiturk) yayınlanacak. Mevcut yayıncı kuruluş 182 milyon dolara Süper Lig ve 1. Lig'in naklen yayın haklarını satın aldı ve ödenecek bu rakamla birlikte yayın ihalesinde 7 yıl sonra bir ilk yaşandı. Peki, ligimizin yayın bedeli Avrupa liglerine kıyasla kaçıncı sırada? Türkiye'de 1996-97 sezonundan bu yana gerçekleştirilen yayın hakları ihalelerinin tarihçesini ve ödenen bedelleri sizler için araştırdık

İnanç Ergülen

iergulen@haberturk.com

Giriş: 02.03.2024 - 21:46 Güncelleme: 02.03.2024 - 21:46

ABONE OL

ABONE OL

TFF Yayın İhale Komisyonu, Süper Lig ve 1. Lig'in naklen yayın ihalesini önümüzdeki 3 yıl için yine beIN Sports'a (Digiturk) verdi.

Mavcut yayıncı kuruluş beIN Sports, 182,milyon dolarlık teklifiyle Saran Medya'yı geride bırakarak ihaleyi kazandı. Geçmiş yıllardaki naklen yayın hakları bedellerine bakıldığında Türk futbolu ne kadar değer kazandı? Süper Lig, Avrupa'nın diğer liglerine kıyasla kaçıncı sırada, Avrupa'da yayın hakları bedelleri ne kadar? İşte detaylar...

Süper Lig'in yayın hakları için ilk ihale 96-97 sezonu öncesinde yapıldı ve şifreli döneme geçildi. Yayın gelirlerinin belli oranlarda paylaştırılmasını sağlayan havuz sistemi kuruldu. Böylelikle yayın hakkını kazanan kuruluşlar, maçları şifreli olarak yayınlamaya başladı.

REKLAM

1996-1999 sezonları için ihaleye giren tek kuruluş Cine 5 oldu. Cine 5 (1. yıl için 40, 2. yıl için 45, 3. yıl için 55 milyon dolar) üç sezon boyunca yayın haklarının sahibi oldu.

1999-2000 ve 2000-2001 sezonları için yayın ihalesini yıllık 60 milyon dolarla iki yıllığına Teleon kazandı. Ancak 2001 sezonu devre arasında sözleşme feshedildi.

Yapılan yeni ihaleyi ise 465 milyon dolar teklif eden Digiturk kazandı ve ligin yayın haklarını 3,5 yıllığına satın aldı. 2004-05 öncesinde yapılan yeni ihaleye de yıllık 135.8 milyon dolar teklifle giren Digiturk, Süper Lig'in yayın haklarını dört sezon daha elinde bulundurdu. Digiturk, 2008-2009 ve 2009-10 sezonları için ise yıllık 140 milyon dolar ile iki sezon daha yayın haklarının sahibi oldu.

2010 yılındaki ihaleyi 2013-2014 sezonu sonuna kadar yıllık 321 milyon dolar bedelle Digiturk kazandı. Yaklaşık 4 saat süren ihalede B ve C paketlerini (Süper Lig özet, 1. Lig canlı ve mobil yayın) TRT ve Telekom satın alırken ihalenin toplam bedeli 374 milyon 710 bin dolar oldu.

Daha sonra 3 Temmuz sürecindeki maddi kayıpları önlemek adına sözleşme uzatıldı. 2015-16 ve 2016-17 sezonlarının yayın hakkı, herhangi bir ihale açılmadan TFF ile yapılan anlaşma sonrasında Digiturk'te kaldı.

REKLAM

21 Kasım 2016'daki ihale ise 10 dakika sürdü. Şartname alan 3 firma ihaleye katılmadı. 2017-18 sezonundan itibaren beş sezon boyunca Süper Lig ve 1. Lig yayın haklarının sahibi 500 milyon dolar + 90 milyon dolar KDV ile mevcut yayıncı Digitürk oldu. TFF'nin yüzde 12 olan payını yüzde 4'e düşürmesiyle birlikte Süper Lig takımlarının geliri artırıldı.

Yapılan ihalenin ardından 500 milyon dolara yayın hakları satılan Süper Lig'in değeri 21 yılda 12,5 kat artmıştı. Digiturk'ün 5 yıl sonunda kasasından KDV dahil toplamda yaklaşık 3 milyar dolar çıkacak, kulüplerin kasası dolacaktı. Kulüpler gelirlerinin ise en az yüzde 30 artması bekleniyordu.

Ancak aradan geçen 5 yılın ardından evdeki hesap çarşıya uymadı. Önce ihale bedelinin yarısı TL, diğer yarısı dolar olarak sabitlendi. Yayıncı kuruluşun yaptığı ödeme her yıl azaldı. Avrupa'da alınan başarısız sonuçlar, geçmişte yapılan yanlış transfer politikası, sıfır üretim de ligin marka değerini düşürdü. Zaten sallantıda olan ligin marka değerine bir darbe de pandemi vurdu. Kulüpler Birliği, 160 milyon dolarlık teminat mektubu bir umut olarak görse de söz konusu mektubun kayıp olduğu ortaya çıktı. Geç yapılan ödemeler, korsan yayıncılık, yapılan indirimler ve TL'nin dolar karşısında değer kaybetmesi sonrası o gün yıllık meblağ yaklaşık 215 milyon dolara kadar geriledi.

REKLAM

14 Şubat 2022'de açıklanması beklenen Süper Lig ve 1. Lig'in yeni yayın ihalesinde beklenen teklifler gelmeyince süreç tam iki kez uzatıldı. Yapılan uzun görüşmelerin ardından Türkiye Futbol Federasyonu, 2022-2023 futbol sezonu ve devam eden sezonlara ilişkin yayın ihalesini iptal edildiğini ve mevcut yayıncı Digiturk beIN MEDIA GROUP ile 2 yıllık uzatma sözleşmesi yapılmasına oy birliği ile karar verildiğini açıkladı. Başkan Mehmet Büyükekşi, "Digiturk ile 2 milyar 200 milyon TL üzerinden anlaşmamızı yaptık" dedi.

Bu da demek oluyor ki; yeni ihale sonrası 6 sene içinde 373 milyon dolarlık bir kayıp yaşandı. Bir anlamda yayın haklarında Türk futbol yayın tarihinin en düşük anlaşmasına imza atıldı.

Süper Lig ve 1. Lig'in naklen yayın ihalesi bugün (2 Mart) sonuçlandı. TFF Yayın İhale Komisyonu, ihaleyi 182 milyon dolarlık (+KDV>218 milyon dolar) teklifiyle mevcut yayıncı kuruluş beIN Sports'un (Digiturk) kazandığını açıkladı.

Son olarak (2022/23 sezonu) 80 milyon dolar olan yayın hakları bedelinde böylece büyük bir artışa gidildi. Yayın hakları bedeli, kur farkıyla beraber yaklaşık 2,5 katına çıkmış oldu.

REKLAM

UEFA ülke puanı sıralamasında Türkiye'nin de 8. sırada bulunduğu Avrupa'nın ilk 10 liginde bu sezonki ulusal TV yayın geliri ortalaması 587 milyon Euro (19 milyar lira) olurken Süper Lig bu listede 6. sıraya yükseldi. Süper Lig, Portekiz, Hollanda ve Belçika’yı geride bıraktı.