Vefat eden çocuğundan anneye aylık verilir

İster evli olsun ister bekâr, yasal şartları oluşmuşsa çocuğundan anne veya babaya yahut her ikisine Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından aylık bağlanır

Sayın Tezel, ağabeyimi 6 yıl önce çok erken yaşta, 49 yaşında hastalık nedeniyle aniden kaybettik. Duyduğuma göre ölen yakınlarımızla ilgili SGK'dan sigorta prim çeki alabilirmişiz. Ağabeyim henüz emekli olmamıştı. Evli olmadığı için bu hak annem veya bana verilir mi? Ayrıca nereye başvurmam ve nasıl bir yol izlemem gerekir? Bana yardımcı olursanız çok sevinirim. Ayşe Mehtap Altuğ

Sayın okurum, yasal şartların oluşması kaydıyla "vefat eden evladı üzerinden ana-babaya veya sadece birisine SGK tarafından ölüm aylığı bağlanır". Kardeşlere ise bağlanma şansı yoktur. Bu sebeple kardeşi olarak siz alamazsınız ama anneniz alabilir.

SİGORTALILIK SÜRESİ VE GÜNÜ DE ÖNEMLİ

Aşağıda, ana-babaya vefat eden evladından aylık bağlanması şartlarını yazdık ama bundan önce abinizin de sigortalılık şartları önemlidir. Abinizin vefatı öncesinde SSK'da en az 1800 günü varsa veya 1800 günü yok ama en az 5 yıllık sigortalılık süresi ve bu süre içinde 900 günü varsa ana-babaya aylık bağlanma şartlarına geçilir. Bu arada gerek 900 gün, gerek 5 yıl, gerekse 1800 günü tamamlamak için abiniz askerlik yapmışsa askerlik borçlanması yapılabilir.

ANA-BABAYA AYLIK ŞARTLARI

Ölüm olayı, 1.10.2008 gününden sonra gerçekleşmiş olanların ana-babalarına aylık bağlanması:

5510 sayılı kanunun mevcut 34. maddesine göre;

"...d) Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halinde her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babaya toplam % 25'i oranında; ana ve babanın 65 yaşın üstünde olması halinde ise artan hisseye bakılmaksızın yukarıdaki şartlarla toplam % 25'i oranında aylık bağlanır..."

Ölüm olayı, 1.10.2008 gününden önce gerçekleşmiş olanların ana-babalarına aylık bağlanması:

506 sayılı kanunun 69. maddesine göre;

"Sigortalının ölümü tarihinde eşine ve çocuklarına bağlanması gereken aylıkların toplamı, sigortalıya ait aylıktan aşağı olursa, artanı, eşit hisseler halinde, sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmayan

veya 2022 sayılı kanuna göre bağlanan aylık hariç olmak üzere buralardan her ne ad altında olursa olsun gelir veya aylık almayan ana ve babasına aylık olarak verilir. Ancak, bunların her birinin hissesi sigortalıya ait aylığın % 25'ini geçemez."

Sizin abiniz bundan 6 yıl önce vefat ettiğinden, eski yasa olan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 69. maddesine göre inceleme yapılacak ve inceleme sonrasında annenize aylık bağlanacaktır.

Prim affı kanununu bekleyin

Gazetenizin müdavimiyim ve köşenizi ilgiyle takip ediyorum. Benim bir problemim var, cevaplarsanız memnun olurum. Problemim şu: Eşimle birlikte sahip olduğumuz bir limited şirketimiz vardı. Bu şirket yeni TTK'ya göre 12.08.2013 tarihinde kanuna uygun şartları içermediği için ticaret sicil memurluğunca kapatıldı. Şirket kuruluşu 1994, eşimin şirket ortağı olma senesi ise 1996 yılıdır. O yıllarda limited şirket gayri faal ortaklarının sigortalanma şartı olmadığından gerekli işlemler yapılmadığı için Bağ-Kur'lu yapılmadı. Neticede, SGK 5510 sayılı SGK Kanunu'na göre eşimin 01.10.2008 ile 12.08.2013 tarihleri arasında sigortalı olması gerektiğini belirterek 15 bin 769 lira asıl, 4459 lira gecikme zammı olmak üzere borçlandırdığını bildirdi. Eşim 11.04.1956 doğumlu. Dolayısıyla emekliliğe hak kazanabilmesi için 25 yıl çalışabilmesi mümkün değil. Bu durumda biz bu primi boşa yatırmış olacağız gibi gözükmekte. Bize ne gibi bir yol önerirsiniz? Mustafa Çiftçioğlu

Sayın okurum, her zaman limited şirket ortaklarının Bağ-Kur'lu olma zorunluluğu vardı ve bu kişinin isteğine de bağlı değildi. Sadece birkaç kez kanun çıkarılıp, bugüne kadar Bağ-Kur'lu olması gerektiği halde kaydolmayanlar için aflar getirildi. Bu sebeple de eşiniz son af tarihi olan 1.10.2008 gününden sonrası için zorunlu Bağ-Kur'lu yapılmış. Bana "Tavsiyede bulun" diyorsanız, ekonomik durumunuz iyi ise prim ödemeye (isteğe bağlı olarak) devam edin ve 15 yılı tamamlayınca eşiniz emekli olsun. Alacağı aylık da Bağ-Kur primi kadar olacaktır. Yani ayda 1000 lira prim öderseniz 1000 lira aylığı olur, farklı rakamlardan öderseniz ortalamasına göre aylık alır. Ancak eşiniz 11.04.1956 doğumlu olduğundan 60 yaşında ödediği primleri toptan alma hakkına da sahip. Borçlar konusunda da af kanununu beklemenizi tavsiye ederim.