19 Mayıs
MUSTAFA Kemal Paşa‘nın İstanbul’dan Samsun’a gidişinin üzerinden tam 95 sene geçti ve 95 sene önceki bu seyahati bazı çevreler şimdi siyasî bir hesaplaşma haline getirmeye çabalıyorlar. Kendi zanları, ideolojileri ve tuhaf inançları çerçevesinde yeni kahramanlar yaratıp asılsız ve uydurma bir tarih yazmaya hevesli olan bu çevreler, Samsun yolculuğu hakkında ortaya senelerden buyana belgesiz ama garip iddialar atarlar... Aşağıda bu iddiaların bazılarını sıralıyor ve her iddianın ardından meselenin aslını izah ediyorum ama bir istirhamım var: Ricam, yapacağım açıklamaların Paşa‘nın Samsun’a gidişi ile ilgili yazışmaların orijinallerini, Sultan Vahideddin‘in kendi elyazısı ile hatıralarını ve konu ile ilgili diğer belgelerin de orijinallerini görmüş ve 1998’de ilk defa yayınlamış bir kişinin düşünceleri olduğunun nazar-ı dikkate alınmasıdır:
İDDİALAR VE CEVAPLAR
İşte, bundan tam 95 sene önceki Samsun seyahati hakkında ortaya atılan garip iddialardan bazıları:
Sultan Vahideddin, Mustafa Kemal‘i Samsun’a memleketi kurtarması için göndermişti, dolayısı ile İstiklâl Savaşı’nın gerçek mimarı padişahın kendisidir:
Yanlış! Mustafa Kemal Paşa‘nın Samsun’a gitmesi yahut gönderilmesi padişahın değil, devletin kararıdır ve dünya savaşında büyük bir yenilgiye, ardından da işgale uğramış olan memleketi kurtarabilmek için elbirliği ile yapılan çabalardan biridir. Anadolu’ya Mustafa Kemal Paşa‘nın yanısıra başta Kâzım Karabekir ile Ali Fuad Cebesoy olmak üzere genç ve başarılı başka generaller de gönderilmiş, ilk görevlerinin işgalin daha da yayılmasını önlemek olduğu söylenmiştir ama paşalara “kurtuluş için millî bir hareket başlatmaları” konusunda emir verildiği ile ilgili olarak resmî yahut özel arşivlerde herhangi bir belge yoktur!
Mustafa Kemal Paşa, Samsun’a gidebilmek için İngiliz İşgal Kumandanlığı’ndan vize almıştır, yani Paşa ile İngilizler daha o günlerde anlaşmışlardır: Uydurma! Karadeniz o tarihte İngiliz donanmasının kontrolü altındadır ve İstanbul’dan deniz yolu ile ayrılmak İngiliz vizesi olmadan mümkün değildir. İngilizler’in Paşa‘ya verdikleri vize “Saray-İşgal Birlikleri-Mustafa Kemal Paşa” üçgeni arasındaki bir anlaşmanın kanıtı falan değil, fiilen işgal altında olan İstanbul’dan çıkabilmek için şart olan bir belgeden ibarettir.
Sultan Vahideddin‘den Mustafa Kemal Paşa‘ya Samsun yolculuğu öncesinde 40 bin altın verilmiştir: Palavra! 1919 Mayıs’ında devletin hazinesi tamtakırdır, üstelik işgalcilerin kontrolü altındadır. Üstelik o senelerin bir Osmanlı altını yaklaşık sekiz gramdır, Bandırma Vapuru’na yüklendiği iddia edilen 40 bin altın 320 kiloluk bir hazine demektir, padişahın Paşa‘ya bu meblâğda bir para vermesi imkân haricindedir ve Sultan Vahideddin de hatıralarında Mustafa Kemal Paşa‘ya altın değil sadece 30 bin lira verdiğinden sözetmektedir. Paşa‘ya Samsun’a gittiği sırada yapılmış tek “resmî” ödeme ise Harbiye Nezareti’nin verdiği 1000 liradır, bütün bu paraların birkaç hafta içerisinde harcandığı ve Paşa ile arkadaşlarının Anadolu’da bir ara büyük maddî sıkıntı çektikleri de zaten birçok kaynakta açıkça ifade edilmiştir.
SADECE İKİ SEBEPLE...
Şimdi, Sultan Vahideddin 1919’un 30 Nisan günü Mustafa Kemal‘in 9. Ordu Müfettişi olarak Samsun’a gitmesi kararını hangi düşüncelerle imzaladığı tartışmasının cevabını da vereyim: Şu iki sebepten dolayı: Samsun ve havalisinde düzeni temin edip müttefiklerin Mondros Mütarekesi’ne dayanarak Samsun ile başka yerleri işgalini önlemek ve görev mahallinde kendi başına harekete geçerek silâhlı bir mukavemet oluşturacağından emin olduğu Mustafa Kemal‘in bu gücünü yeri geldiğinde kullanmak, özellikle de barış masasına arkasında bu gücün varlığını hissettirerek oturmak! Bundan tam 95 sene önce, 1919’un 19 Mayıs sabahı Samsun’da noktalanıp millî harekete dönüşen yolculuğun gerisinde sadece bunlar vardır, hepsi belgeler ile sabittir ve senelerden buyana hırs ve nefret ile dolu palavra bir tarih yaratmaya soyunanlar şimdiye kadar ortaya tek bir belge bile zaten koyamamışlardır!
