Yaklaşan Omicron tehlikesi ve acil aşı güncelleme rehberi

Henüz bizde kimse tehlikenin çok da farkında değil. Sağlık Bakanlığının günlük ölçümleri 350-400 bin kadar PCR testi yapıp, bunun da sabitlenmiş gibi, % 5-7 pozitiflik oranıyla standarda bağlanmış 17-20 bin arasında pozitif hasta sayısı açıklamalarının katkısıyla herkes bir rehavette.

OMİCRON PANDEMİNİN EN HIZLI YAYILAN VARYANTI

Bu güne kadar geçen süre içinde sokaktaki vatandaşın hızlı antijen testlerine erişimi halen mümkün değil, (bu konu ileride bakanlık yetkililerine de bilim kuruluna da sorumluluk getirebilir) ve bu nedenle ülkedeki gerçek koronalı hasta sayısı bilinmiyor ama hastane bilgilerinden öğrendiğimiz kadarıyla yeni varyant Omicron, hızla yayılıyor.

İngiltere'de yapılan güncel bir çalışma, Omicron vakalarının her iki günde bir ikiye katladığını ve bulaştırma katsayısının çok yüksek, (R) 3 düzeyinde, olduğunu bildiriyor.

Çalışmada, Omicron varyantı ile yeniden enfeksiyona yakalanma riskinin Delta varyantından 5.4 kat daha fazla olduğu ve iki doz aşının koruyuculuğunun yüzde 0 ile yüzde 20 arasında kaldığı açıklandı.

Imperial College of London Üniversitesi tarafından yapılan son çalışmada, Omicron varyantının, geçmiş enfeksiyondan veya aşı ile elde edilen bağışıklıktan büyük ölçüde kaçtığı bildiriliyor.

Birkaç gün önce BioNTech aşısını bulan Prof. Dr. Uğur Şahin iki doz aşılıların bile hastalığı taşıyabileceği ve bulaştırabileceğini açıkladı.

Yapılan tüm çalışmalarda, deyim yerindeyse, yeni varyantın “dünyada ışık hızıyla yayıldığı”, çok ciddi bir riskin gelmekte olduğu görülüyor. Güçlü bir olasılıkla da Prof. Şahin ekibiyle birlikte dünyanın birçok merkezinde Omicron varyantının aşısı için çalışmalar sürdürülüyor.

Yeni aşıya kadar herkes mevcut aşılarla korunmak zorunda, ancak bu konuda da ciddi bir kaos var. Aşısızlar, tek aşılılar, iki, üç, dört aşılılar, inaktif aşılılar, mRNA aşılıları, karma aşılılar liste uzayıp gidiyor.

Kim ne zaman hangi aşıyı olmalı konusunda tam anlamıyla karmaşa var, bilim kurulu neden yeterli bir açıklama yapmaz derken, birkaç gün önce bilimsel bir kuruluş bu konuda önemli bir açıklama yaptı.

SON AŞI GÜNCELLEME TAKVİMİ

Kısa adı KLİMİK olan “Türk Klinik Mikrobioloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği” bu ülkenin en ciddi bilimsel uzmanlık derneklerinden birisi. Bu kuruluş birçok uzmanın katkısıyla aşı takvimi ile ilgili ciddi rapor yayınladı.

KLİMİK raporunda “bağışıklama (aşı) önerilerinin, öncelikle klinik çalışma sonuçları ve gerçek yaşam verilerine göre hazırlandığı” vurgulanıyor.

Raporda bu verilerin olmadığı durumlarda aşı immünojenisitesi ve nötralizasyon kapasiteleriyle ilgili yapılmış laboratuvar çalışmalarının verilerinden yararlanıldığını ve bu bilgilerin ışığında 18 yaşından büyük herkes için geçerli olmak üzere güncellendiği belirtiliyor.

Raporu olduğu gibi alıyorum.

Hiç aşılanmamış kişiler bir ay arayla iki doz BioNTech olduktan en erken 3 ay sonra 3. doz BioNTech aşılarını olmaları önerilir. Bu kişilere mRNA aşısı yapıl(a)madığı durumda* Sinovac aşısı ile üç doz (0, 1 ve 4. aylarda) aşılamanın ardından en erken 3 ay sonra hatırlatma dozu yapılması önerilir.

Çeşitli nedenlerle aşılanma şeması yarım kalmış kişilerin Sinovac için 0,1, 4. aylarda olmak üzere 3 doz olmak üzere ya da BioNtech için bir ay arayla iki doz olmak üzere yarım kalan kişilerin aşılamalarına kaldıkları yerden devam edilmesi, hatırlatma dozlarının primer şemanın tamamlanmasından en erken 3 ay sonra yapılması önerilir.

İki doz BioNtech aşı olmuş kişilerin 2. dozdan en erken 3 ay sonra hatırlatma dozunu olmaları önerilir.

Üç doz Sinovac aşısı olmuş kişilerin son dozdan en erken 3 ay sonra hatırlatma dozlarını (tercihen BioNtech aşısı ile) olmaları önerilir.

İki doz Sinovac ve bir doz BioNtech aşısı olan kişilerin ikinci doz BioNTech aşılarını son aşıdan en erken 3 ay sonra olmaları önerilir.

İki doz Sinovac ardından iki doz BioNtech aşısı (toplam 4 doz aşı) olan kişilerin hatırlatma dozunu 6 aydan önce olmalarına şimdiki bilgilere göre gerek yoktur. Altıncı ayda yeni veriler ışığında değerlendirilmelidir.

Hastalık geçirdikten sonra iki doz BioNtech olan kişilerin hatırlatma dozunu 6 aydan önce olmalarına şimdiki bilgilere göre gerek yoktur. Altıncı ayda yeni veriler ışığında değerlendirilmelidir.

Hastalık geçirdikten sonra iki doz Sinovac olan kişilerin, hatırlatma dozunu ikinci Sinovac’tan 3 ay sonra (tercihen BioNtech ile) olmaları önerilir.

İki doz Sinovac olmasına rağmen hastalık geçirmiş olan kişilerin hastalıktan 3 ay sonra bir doz BioNtech aşısı olmaları, hatırlatma dozlarını bu aşıdan 3 ay sonra yaptırmaları önerilir. mRNA aşısı yapıl(a)madığı durumda Sinovac aşısı ile hastalıktan 3 ay sonra başlamak üzere üç doz (0, 1 ve 4. aylarda) aşılanmaları önerilir.

İki doz BioNtech olmasına rağmen hastalık geçirmiş olan kişilerin hastalıktan en az 3 ay sonra bir doz BioNTech aşısı olmaları önerilir.

Aşı şeması tamamlanmadan veya hiç aşılanmadan hastalanmış kişilerin, hastalıktan en erken 1 ay sonra başlayarak 1 ay arayla iki doz BioNTech aşısı olmaları, mRNA aşısı yapıl(a)madığı durumda Sinovac aşısı ile üç doz (0, 1 ve 4. aylarda) aşılanmaları önerilir.

Bağışıklık yetmezliği olan kişilerin inaktif aşı yerine mRNA aşıları ile aşılanmaları önerilir. Bu kişiler 1 ay arayla 3 dozdan (BioNtech) oluşan primer aşı şemasını tamamladıktan sonra ek dozların sayısı ve zamanlamasının belirlenmesi için İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanlarına başvurmaları önerilir.

KİM NE KADAR RİSK ALTINDA

Toplumdaki aşı skalasına göre risk grubu dörde ayrılıyor.

Çok yüksek riskli grup (hastalıktan yaşamı kaybetme yada entübasyon gerektiren tedavi olasılığı olan grup)

Yüksek riskli grup (hastaneye yatış, yoğun bakım gerektiren grup )

Düşük riskli grup (bu grupta hastalık oluyor, ama genellikle ayakta geçiriliyor)

Çok düşük riskli grup (bu grup ya hastalığa hiç yakalanmıyor ya da belirti olmadan hastalık iyileşiyor).

Bu risk skalasına göre aşıların etkinliği de (eşlik eden bir komorbidite ya da kronik hastalık yoksa) dört grupta toplanıyor.

En yüksek risk altındaki grup aşısız grup. Bu grubu tek aşılılar takip ediyor.

Daha sonra risk skalasında iki Sinovac aşılılar geliyor.

İki Biontech ya da üç Sinovac aşılılar daha güvende, ama bu aşılar hasta olmayı yeterince engellemiyor.

En düşük riskli ve güvende olan iki doz Sinovac, iki doz BioNtech'li 4 doz karma aşılı gruplar.

Sonuç olarak COVID 19 pandemisi son iki yıl içinde bilgilerimiz çok değişti. Aşı takvimi ile ilgilide bir çok yeni bilgi geldi.

En güncel aşı takvimi ve en güncel risk tablosu bu.

Aşı ciddi bir olay ve herkesin kendi durumuna göre eksiklerini tamamlayıp bir an önce aşı programını güvenli alana çekmesi gerekir.