Öğretmenlik ve duyguya dayalı sınıf
Öğretmenlik mesleğindeki en büyük risklerden birisi çocuk eğitim ve öğretim süreçlerinin tarafları olduğunu düşünmektir. Oysa 18 yaş altı çocuklara, denk bir taraf olarak bakmak büyük sakıncalar doğurabilir. Bu nedenle sınırsız bir empati yeteneği geliştirmeyi hedeflemek ve uygulama ortamı oluşturmak önemlidir. Empati, okul öğretmenlerinin insancıl ve kapsayıcı bir sınıf ortamı yaratmak için geliştirmesi gerekli en kritik beceridir.
EMPATİ ve ORTAM KURMA
Empati “başka birinin duygusal içerik, sınır ve potansiyelini anlama ve paylaşma yeteneği”dir. Günümüzün giderek daha karmaşık hale gelen dünyasında, öğretmenlerin farklı geçmişlere sahip öğrencileri anlayabilmeleri ve onlarla bağlantı kurabilmeleri gerekmektedir. Drama pedagoglarına göre empatik bir sınıf ortamı kurmak için geliştirilmesi gerekli en temel beceriler şunlardır:
- Kapsayıcı bir sınıf ortamı yaratmak.
- Öğrencilerle tek tek ilişki kurmak.
- Irkçılık ya da cinsiyetçilik gibi zor konuları ele almak.
- Öğrencilerin kendi empatilerini geliştirmelerine yardım etmek.
- Sınıfta bir topluluk duygusu yaratmak.
- Örnek yol göstermek.
ÖĞRETMENLERDE EMPATİ
Öğrencilerde bu değerleri yükseltmek için öğretmenler teatral drama geleneğinden yararlanabilirler. Drama eğitimi, iletişim ve etkileşimi kullanmaya yardımcı olduğu gibi, eğitim ve öğretime sayısız katkı sunar. Yaratıcı drama, katılımcıların yaşantıları, kavramlar ve ders konularını canlandırarak öğretmenlere yardım eder. Drama, öğretmenlerin kendi duygu kapasitelerini, farklı rolleri ve bakış açılarını nasıl yaşayacaklarını öğrenmelerini ve aktif gözlem yapmalarını sağlar. Drama öğretmenlere şu konularda yardımcı olmaktadır:
- Aktif dinleme alıştırması yapma.
- Kendi duygusal zekalarını geliştirme.
- Kendi yaratıcılıklarını ve hayal güçlerini geliştirme.
- Farklı öğrenciler için farklı karakterde bakış açıları geliştirme.
- Başka insanların iç dünyasını anlama.
- Çatışma çözme ve iletişim becerilerini geliştirme.
- Yanlış anlamaları azaltma.
EMPATİ NASIL GELİŞİR?
Empati kendi kedine gelişmez. Ortam şartları, ortamın üyelerini şekillendiren değerler, kurallar ve aidiyet empatinin gelişmesinde belirleyici rol oynar. Empatinin anlam bulması için öncelikle koşulları değiştirmek gerekir. Empatinin öğrenciler için gelişmiş akademik performans, azalan davranış sorunları ve artan toplum yanlısı davranış gibi bir dizi olumlu sonuçları vardır. Örneğin, bir öğretmen, öğrencilerinin evsiz bir kişinin bakış açısını anlamalarına yardımcı olabilir. Bu durumu, hikaye anlatma, grup oyunu ya da birlikte sorun çözme yöntemleriyle aktarabilir. Öğretmenler, gerekli drama egzersizleriyle öğrencilerin farklı karakterleri ve bakış açılarını keşfetmelerine yardımcı olabilir. Böylece ortak değerleri ve farklılıkları öğrenmek, cesaret bulmak ve eyleme geçmek kolaylaşacaktır.
DUYGUYA DAYALI SINIF
Öğrenme ortamında duyguya dayalı sınıf kuralları koymak önemlidir. Örneğin öğrencilerle birlikteyken, hangi mevsimi sevdiklerini sormak, yüz ifadeleri paslamak ve birlikte taklit yapmak, gün içi karşılaştıkları zorlukları konuşmak, nefes alıştırmaları yapmak, vücutlarını dinlemelerini sağlamak, gizli selamlaşma yöntemleri bulmak ve sonra paylaşmak gibi uygulamalar kendi aralarındaki etkileşimleri çok hızlandıracaktır.
Bu gibi etkileri arttırırken öğrencilerdeki temel empatik zorluk ve ihtiyaçları anlamak önemlidir. Özerklik, yetkinlik, aidiyet, gelişimsel uygunluk ve katılım önemli ihtiyaçlardır. Özerklik ihtiyacı, tartışma ortamında dengelenebilir. Yetkinlik ihtiyacı, işten kaçma ve pes etme sırasında gözlenip düzeltilebilir. Aidiyet ihtiyacı, akrana kötü davranma ve şakalarla kendisini ele verebilir. Gelişimsel uyguluk, huzursuzluk ve yerinde duramama gibi eylemlerle ölçülebilir. Katılım ihtiyacıysa yaramazlık ve konu dışı konuşma gibi davranışlar ve kaçışta gözlenebilir.
Drama etkinlikleriyle tüm bu süreçleri aşabilecek olan öğretmenler, empatinin aslında daha iyisini yapma, öğrenmeye daha çok zaman ayırabilme ve dönüşme olacağını göreceklerdir.
