Bölgedeki kriz Katar'ı OPEC'ten kopardı
Katar'ın Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı (OPEC) üyeliğinden ayrılacağını açıklamasının ardından, söz konusu kararın ardındaki gerçekler de gün yüzüne çıkmaya başladı. Katar Enerji Bakanı Saad el Kaabi, Katar'ın sıvılaştırılmış doğalgaza (LNG) yönelmek için 57 yıllık üyesi oldukları OPEC'ten çekildiklerini belirtmişti. Kararın arkasında farklı nedenlerin olduğu kaydeden uzmanlar ise, Katar'ın OPEC'ten ayrılmasının bölgedeki bazı ülkeler ile yaşadığı diplomatik krizden kaynaklandığını aktarıyor. Gelişmelerin yanı sıra, OPEC üyelerinin yurt içi bütçelerini dengelemek için öngörülen varil fiyatlarına bakıldığında, rakamlar Katar'ın lehine görünüyor
Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı'nın (OPEC) 57 yıllık üyesi Katar, teşkilattan ayrıldığını açıkladı. OPEC'in ne büyük 11'inci petrol üreticisi Katar'ın, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) üretimine yönelmek için söz konusu kararı aldığı aktarıldı. Her ne kadar Katar'ın aldığı kararın LNG üretimi ile ilgili olduğu belirtilse de, 6 Aralık'ta Viyana'da gerçekleştirilecek OPEC toplantısını beklemeden teşkilattan ayrılan ülkenin farklı sebeplerinin olduğu kaydediliyor.
Katar'ın OPEC üyeliğini sonlandırdığını duyurmasının ardından, ülkenin Enerji Bakanı Saad el Kaabi, bir dizi açıklamalarda bulundu. Kararın siyasi bir yönü olmadığını söyleyen Bakan, üyelikten ayrılmalarının 'teknik ve stratejik' nedenlerden kaynaklandığını kaydetti. Saad al Kaabi, "Çekilme kararı, Katar’ın yıllık 77 milyon tonluk doğalgaz üretimini önümüzdeki yıllarda 110 milyon tona çıkarma planlarına odaklanma isteği nedeniyle alınmıştır” diye konuştu.
OPEC üyelerinin yurt içi bütçelerini dengelemek için öngörülen varil fiyatlarına bakıldığında, rakamlar Katar'ın lehine görünüyor. Öyle ki, güncel petrol fiyatları 60 dolar seviyesinde seyrederken, Katar petrolünü 44.5 dolara satsa bile yurtiçi bütçesini dengeleyebiliyor.
DİPLOMATİK KRİZ KARARDA ETKİLİ OLDU
Katar Enerji Bakanı'nın açıklamalarının yanı sıra, ülkenin OPEC'ten çıkmasının asıl nedenin LNG üretimi değil, aksine ülkenin başta Suudi Arabistan olmak üzere Orta Doğu'daki bazı ülkeler ile yaşadığı siyasi kriz olduğu aktarılıyor. Öyle ki, OPEC üyeleri Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri, örgüt üyesi olmayan Bahreyn ve Mısır ile birlikte Haziran 2017'den bu yana Katar'a abluka uyguluyor.
Bu noktada, Suudi Arabistan'ın bölgedeki ağırlığının kendisi için zararlı olduğunu düşünen Katar'ın, bölgede Suudi Arabistan'ın etkili olduğu kurumlar ile iplerini kopararak bağımsız bir şekilde yoluna devam etmeyi istediği vurgulanıyor. Analistler, Katar'ın çok büyük bir üretici olmamasından dolayı OPEC'ten çıkmasının petrol piyasasına doğrudan bir etkisi olmayacağını belirtiyor.
Katar'ın kararını değerlendiren OPEC Başkanı Suhail el-Mazrouei ise, OPEC'in petrol üretimini azaltma girişiminin, Katar'ın üyeliğine son vermesi ile engellenmeyeceğini kaydetti. El-Mazrouei, Katar'ın çıkışının OPEC üzerinde herhangi bir etkisinin olmayacağını belirtti.
FİYATLARDA İRAN FAKTÖRÜ
Bu açıklamalar sonrası petrol fiyatları yüzde 5 arttı. Brent tipi petrolün varili sabah saatlerinde 62 dolardan işlem görüyor. Petrol, ABD Başkanı Donald Trump'ın bazı ülkelere ithalat ayrıcalığı vermesinden dolayı İran'a uygulanan yaptırımlara karşın bu ülkeden petrol akışının devam etmesi ve öte yandan, ABD'de artan ham petrol stoklarının küresel arzın artacağına ilişkin beklentileri güçlendirmesinden dolayı 50 dolar eşiğine doğru gerilemişti.
PETROL ÜRETİMİNİ KISACAKLAR
15 üyesi bulunan OPEC, dünya petrol üretiminin neredeyse yarısını üstleniyor. 6 Aralık'taki düzenlenecek OPEC toplantısında, fiyatları yükseltmek için günlük petrol üretimini ortalama 1 milyon varil düşürmeye yönelik bir karar alınacağı öngörülürken, teşkilatın petrol piyasasında zayıflayan nüfuzunu güçlendirmeyi ve Katar'ın üyelikten ayrılmasıyla belirginleşen sorunları ele alması bekleniyor. OPEC'in petrol üretimini kısmasına OPEC üyesi olmayan Rusya da destek veriyor.
Suudi Arabistan, İran, Kuveyt, Irak ve Venezuela tarafından 1960 yılında kurulan OPEC'e, Katar 1961 yılında katılmıştı. Kuruluşun diğer üyeleri ise Libya, Endonezya, Ekvador, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Nijerya, Gabon ve Angola.
LNG PAZARINDA YÜZDE 30 PAY SAHİBİ
OPEC'ten çıkma kararı alan Katar'ın yıllık doğalgaz ihracatı, petrol ihracatına yakın bir seviyede seyrediyor. Öyle ki, dünyanın en büyük doğal gaz ihracatçısı olan ülkenin yıllık 29 milyar dolarlık doğalgaz ihracatı bulunuyor.
Küresel LNG piyasasında yüzde 30'luk pazar payına sahip Katar'ın, 2024 yılına kadar söz konusu ihracatını 40 milyar dolara çıkarması öngörülüyor.
