Borsa yatırımcısının asabını bozan 5'li
Borsa şubatın son haftasından bu yana tökezliyor. Seçim öncesi belirsizliklerin beklentileri bozması, faiz artırımı sonucu mevduatın daha da alternatif olması ve kredili işlemlerin azalması ilk nedenler. Seçim sonrası kredi faiz artışı ve büyümede beklenen frenin şirket karlarını düşüreceği beklentisi ile enflasyon muhasebesi de Borsa İstanbul'a çelme takanlar. Faiz artırımlarına rağmen yabancı yatırımcının bir türlü gelmiyor olması da son olarak endekse set oluyor. Özellikle önceki dönemlerde fazla yükselmiş küçük orta boy şirketlerin hisselerinin normalleşme eğilimi yan tahtalarda aşırı satış getiriyor.
Borsa İstanbul yılbaşından bu yana yüzde 18 değer kazanmışken şubat ayının son haftasından başlayarak 9 bin 400 puan ile 8.700 puan arasında dalgalandı. Endeks şubat ve marta bulduğu zirveye göre yüzde 6 civarında değer kaybı yaşadı. 10 şirketin değer kaybı yüzde 30'un 40 şirketin değer kaybı yüzde 20'nin üstünde oldu. Sadece 9 şirketin performansı borsadan daha iyi gerçekleşti. Bu 9 şirketin ağırlığı yüzde 33 olduğu için borsa fazla değer kaybetmemiş gibi göründü. Peki ama borsa yatırımcısını endişelendiren bu durumun nedeni ne?
SEÇİM ÖNCESİ BELİRSİZLİK
2023 genel seçimlerinden itibaren değişen ve o günden bu yana uluslararası alanda takdir toplayan ekonomi yönetiminin ve Merkez Bankası'nın çabalarına rağmen vatandaşın önceki seçimde olduğu gibi kurun zıplayacağını düşünmesi dolar ve altına talebi artırdı. Buna ek olarak ocak ayında yapılan ücret artışları henüz cebe girmemişken başlayan zam furyasının ocak ve şubat enflasyonunu bozması Merkez Bankası'nın 'kurdum' dediği dengeleri yeniden bozdu. Merkez 500 baz puan faiz artırırken dolar ve altın talebini dizginlemekte yine de zorlandı. Diğer yandan gelen anketler sonucu seçim sonrası ekonomi yönetimine yönelik dedikodular artarken bu durum ciddi endişe konusu oldu. Öyle ki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın her fırsatta ekonomi yönetiminin arkasında olduğunu belirtmesi bu dedikoduların yarattığı tahribatı önlemeye yönelik adımlar olarak değerlendirilebilir.
MEVDUAT VE KREDİ FAİZİ
Borsayı olumsuz etkileyen ikinci konu Merkez 'in faiz artırımının ardından yükselen mevduat faizinin artık borsaya ciddi bir rakip olarak ortaya çıkması. Bir takım borsa yatırımcılarının borsada risk almak yerine yüzde 55'leri bulan mevduat faizi ile garanti geliri tercih etmesinin yanı sıra yükselen kredi faizi borsada kredili işlemlerin miktarını düşürdü.
ŞİRKET KARLARINDA DÜŞÜŞ BEKLENTİSİ
Seçim sonrası kredi faiz artışı ve büyümede beklenen frenin şirket karlarını düşüreceği beklentisi de borsayı frenleyen önemli bir etken. Kredi faizlerinin yükseliyor olması şirketlerin kredi maliyetlerini önemli oranda artırırken seçim sonrası para ve maliye politikaları kullanılarak yapılacak ekonomik frenin piyasada yaratması beklenen durgunluk da şirketleri olumsuz etkileyebilecek.
PETKİM'DE GÖRÜLEN NE?
Piyasa uzmanlarının uzun süre şirketleri nasıl etkileyeceğini çözemediği enflasyon muhasebesinin de bilançolar geldikçe oldukça olumsuz etkileri olduğu anlaşıldı. Özellikle bilançosu geldikten sonra taban olan Petkim'in aynı zamanda endeksi de aşağı çekmesi buna örnek olarak gösterilebilir. Bir kaçı dışında enflasyon muhasebesinin iyi etkilediği şirket neredeyse yok gibi.
NAZLANMA ARTIK YABANCI
Diğer önemli neden ekonomi politikalarında önemli bir dönüşüm sağlanıp başta enflasyonu düşürmek için yüzde 8'den 50'ye çıkarılan politika faizi ve Merkez rezervlerindeki artış olmak üzere kredi notu, CDS gibi kalemlerdeki iyileşmeye rağmen pandemi döneminde Türkiye'yi terk eden yabancı yatırımcıların bir türlü geri dönmüyor olması. Oysa Türkiye'nin yeni ekonomi politikasının başarısı tam da yabancı portföy ve doğrudan yatırımlarının ülkeye gelmesi üzerine kurulu.
HAFTAYA ÇARŞAMBA VE PERŞEMBEYE DİKKAT!
Borsada kredili işlem yapmak isteyenler için artan faizler özellikle hafta sonu bu faizden kaçmak için yatırımcıların T+2'den dolayı (hisse senetlerinde işlemlerin takası 2 gün sonra gerçekleşiyor) çarşamba günleri satış yaparak borsayı düşürmesini sağlıyor. Gelecek hafta ise bayram olduğu için bu durum daha da vahim olacak. Çarşamba günü alım yapanlar 3 perşembe günü alım yapanlar 6 gün bu faize katlanmak zorunda kalacak. Cuma günü ise takas avantajı olacak. Bu nedenle borsanın çarşamba ve perşembe satıcılı bir seyir izlemesi bekleniyor.
