Çanakkale Zaferi 109 yaşında! "Albay Mustafa Kemal Çanakkale'de Truva'nın intikamını alır!"
Türk Milleti'nin, Balkanları kaybetmesinin ardından, 1. Dünya Savaşı'nda varını yoğunu ortaya koyup vatan savunması yaptığı yerin ve destanın adıdır: Çanakkale! 109 yıl önce, İngiliz ve Fransız donanmalarının darmadağın edildiği, 200 yıldır yenilmeyen Büyük Britanya'nın, 1 günde donanmasının yarıya yakınının denize gömüldüğü bu destanı, Dr. Naim Babüroğlu, Habertürk'ten Alper Uruş'a anlattı
"Dur Yolcu! Bilmeden gelip bastığın bu toprak, bir devrin battığı yerdir. Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın, bir vatan kalbinin attığı yerdir. Bu ıssız, gölgesiz yolun sonunda gördüğün bu tümsek, Anadolu'nda İstiklâl uğrunda, namus yolunda can veren Mehmed'in yattığı yerdir!"
DR. NAİM BABÜROĞLU, HABERTÜRK'E ANLATTI
Türk tarihinin unutulmaz zaferleri arasında yer bulan Çanakkale Destanı'nı; Dr. Naim Babüroğlu, gazeteci Alper Uruş'a anlattı. İşte büyük zaferin anlamı ve önemi...
"200 YILDIR YENİLMEYEN BÜYÜK BRİTANYA, TRAVMA YAŞADI"
İngiliz ve Fransızlardan oluşan İtilâf donanması, 18 Mart 1915 günü savaş gücünün neredeyse üçte birini kaybetti. Üç büyük savaş gemisi, iki muhrip ve yedi mayın tarama gemisi batırıldı. 800 kişilik zayiat verdiler. Türk tarafının kaybı ise, 26 şehit ve 53 yaralıdır. 200 yıldır yenilmeyen Büyük Britanya İmparatorluğu için büyük bir travmaydı bu yenilgi.
"1 GÜNDE DONANMALARININ 3'TE BİRİNİ KAYBETTİLER"
Nusret mayın gemisi gerçekten 18 Mart’ın kahramanıdır. Nusret mayın gemisi, muharebe gemilerinin manevra yaptıkları Erenköy Koyu’nun tam burnu istikametinde, 7-8 Mart 1915 gecesi, sabah saat: 03.20’de 26 mayın döşedi. Bu mayınlara çarpan son 200 yılın yenilmez İngiliz donanması daha ilk günde donamasının üçte birini kaybetti. Türk topçusunun başarısı da kayda değer. 18 Mart Zaferi, Türklerin uzun zamandır kazandığı ilk zaferdi.
"NORMANDİYA ÇIKARMASI'NDAN DAHA BÜYÜK ÇIKARMA YAPTILAR"
Çanakkale Muharebeleri ya da Gelibolu Harekâtı, tarihte o ana kadar yapılan en büyük amfibi harekâttır. İkinci Dünya Savaşı’nda Müttefik kuvvetlerin yaptığı Normandiya Çıkarması’ndan önceki en büyük çıkarmadır.
"BÜYÜK BİR ARADAN SONRA TÜRK ORDUSU KÜLLERİNDEN DOĞDU"
Çanakkale Harekâtı, başta Balkan Savaşı olmak üzere, uzun süren askeri yenilgiler döneminden sonra küçülen, moral ve itibar kaybına uğrayan Osmanlı Devleti’nin kazandığı ilk büyük cephe savaşıdır. Balkan Savaşı’nda büyük felaket yaşayan Türk Ordusu, Çanakkale zaferiyle küllerinden doğmuş ve gelecekte Millî Mücadele için gerekli ruhun var olduğunu göstermiştir.
"ATATÜRK'ÜN TÜRK MİLLETİ'NİN HUZURUNA ÇIKTIĞI SAVAŞTIR"
Çanakkale Zaferi, Milli mücadelenin ve Cumhuriyet’in ön sözüdür. Mustafa Kemal, Çanakkale’de, Millî mücadelenin çekirdek kadrosunu oluşturur. Çanakkale, Mustafa Kemal’in tarih sahnesine ve Türk Milleti’nin huzuruna çıktığı devler savaşıdır. Türk Milleti, Çanakkale’de Anafartalar Kahramanı ile tanışır. Bu açıdan, Mustafa Kemal’in doğum yeri Çanakkale’de Kemalyeri’dir. Kemalyeri, Mustafa Kemal’in muharebenin başında gözetleme yerine verilen isimdir. Eğer Çanakkale zaferle sonuçlanmasaydı, Millî mücadele yolculuğu başlatılamaz, Türk İstiklal Savaşı yapılamazdı.
SAVAŞ KARADA 260 GÜN SÜRDÜ
Çanakkale Muharebeleri denizde ve karada 287 gün, karada 260 gün (8.5 ay) sürdü. Çanakkale Cephesi Komutanı Alman General Liman von Sanders, Türk komutanların hazırladıkları savunma planını değiştirir ve tam tersi bir savunma şeklini Enver Paşa’ya teklif eder. Planı Enver Paşa onaylar.
SANDERS'İN PLANI DÜŞMANIN KIYIYA ÇIKMASINA İZİN VERİYORDU
Plan, kıyı hattını zayıf tutmak, geride takviyeler bulundurmak ve düşmanın kıyıya çıkış yerine göre saldırıya geçmek esasına dayanır. Türk komutanların planı ile çelişen bu savunma sistemi, düşmanın kıyıya çıkmasına adeta müsaade ediyordu.
TÜRK KOMUTANLAR: BU PLAN FELAKETE YOL AÇAR
Savunma bölge önceliği konusunda da, Türk komutanları ile Sanders arasında ayrılık vardı. Mustafa Kemal ve diğer Türk komutanlar birinci derecede savunma önceliğini Gelibolu Yarımadası’na vermişlerdi. Alman Ordu Komutanı bu konuda farklı düşünüyordu.
Bu savunma planına Türk komutanlar şiddetle itiraz ederler. 9’uncu Tümen Komutanı Albay Halil Sami Bey, 6 Nisan 1915’te bağlı olduğu Kolordu Komutanlığı’na; Yarbay Mustafa Kemal, 3 Mayıs 1915’te doğrudan Enver Paşa’ya; 5’inci Ordu Komutanlığı Kurmay Başkanı Albay Kazım (İnanç) 4 Mayıs 1915’te, doğrudan Enver Paşa’ya mesaj göndererek bu planın felakete yol açacağını yazarlar. Ancak, Enver Paşa bu feryatları dinlemez.
Sonuçta, Çanakkale’de kıyı hattı kuvvetli olarak savunulmadığı ve böylece düşmanın karaya çıkmasına izin verildiği için 260 gün (8.5 ay) boyunca düşmanı denize dökmek mümkün olmamış ve Türk kanı oluk oluk akmıştı. Alman komutanların muharebelerde uygulamaları da etkili olmuştur.
Alman Genelkurmay Başkanı General von Moltke, Enver Paşa’ya gönderdiği, 10 Ağustos 1914 tarihli yazısında: “Osmanlı müttefikin vazifesi, mümkün olduğu kadar çok Rus ve İngiliz kuvvetlerini bağlamak…” Bu belge, Alman Genelkurmayı’nın, Türk Ordusu’nu Alman çıkarları için kullanmak istediğinin bir göstergesidir.
Çanakkale’de, 500 bin işgalci askeri uzun süre tutarak Almanları Batı Cephesi’nde rahatlattık, ancak karşılığında gürbüz bir nesli de kaybettik.
ÇANAKKALE'DE GERÇEK CAN KAYBI SAYISI
5’inci Türk Ordusu’nun harp cerideleri, günlük zayiat çizelgeleri ve zayiat raporları incelendiğinde, ayrıca sevk edildikleri hastanelerde şehit olanlar hesaba katıldığında, 3 Kasım 1914’ten 9 Ocak 1916’ya kadar geçen sürede Türklerin şehit sayısı 101.279; 102.603 yaralı, kayıp; 10 bin esir olmak üzere, toplam zayiatın 213.882 olduğu ortaya çıkar.
İngilizlerin zayiatı, 205.000’dir. Fransızların zayiatı ise 47.000’dir. İtilâf kuvvetleri 252.000; Türk kuvvetleri 213.882 olmak üzere toplam 465.882 zayiat verilmiştir.
ÇANAKKALE SAVAŞI'NDA MUSTAFA KEMAL'İN ROLÜ
Mustafa Kemal, yarbay ve albay olarak 9 ay 13 gün Gelibolu muharebe alanında kaldı. Stratejik bir komuta makamında değildir. Ancak, o makamda bulunanlar adına kararlar verdi ve başarılarıyla stratejik sonuçlar elde etti.
Mustafa Kemal, Çanakkale Muharebelerinde dört kez Osmanlı’nın başkenti İstanbul’u, padişahı ve payitahtı kurtarır.
Birinci kurtarışı; 25 Nisan 1915’te Arıburnu’na çıkan düşmana 57 ve 27’nci Alaylarla yaptığı saldırıdır.
İkinci kurtarışı; Anafartalar Grup komutanı olarak, saldırı yapan İngiliz Kolordusuna, 9 Ağustos 1915’te 7 ve 12’nci tümenlerle yaptığı taarruzdur.
Üçüncü kurtarışı; 10 Ağustos 1915 günüdür. Conkbayırı’na kadar ilerlemiş İngiliz kuvvetlerine yaptığı süngü hücumudur.
Dördüncüsü; 21 Ağustos 1915’te, İkinci Anafartalar Muharebesi’nde çok daha güçlü İngiliz kuvvetlerine yaptığı karşı taarruzdur. Böylece işgal kuvvetlerinin İstanbul hayali son bulur.
"ALBAY MUSTAFA KEMAL, TRUVA'NIN İNTİKAMINI ÇANAKKALE'DE ALIR"
İtilaf Kuvvetleri Başkomutanı İngiliz Orgeneral Hamilton, 10 Ağustos 1915’te, anılarına şöyle yazar: “Conkbayırı’nda Türkler, çok iyi bir komutana sahipler. Çok iyi komuta edilen ve yiğitçe dövüşen Türk ordusuna karşı savaşıyoruz.” İngiliz Orgeneral Mustafa Kemal’e hakkını verir. Albay Mustafa Kemal, Çanakkale Muharebelerinde Truva Savaşı’nın intikamını alır.
"BALKAN FACİASI SONRASI ÇANAKKALE'DE DESTAN YAZILDI"
Mustafa Kemal, Çanakkale’de verdiği emirlerin çoğunda, "Balkan faciasının yaşanmaması için" şeklinde ifade kullanır. Hatta, Balkan felaketine neden olabilecek askerlerin kurşuna dizilmeleri emrini de verir. O genç subay kadrosu, Balkan utancını bir daha yaşamamak için gerekli tüm önlemleri alır. Saldırıda askerinin başındadır, taarruzda askerlerin en önünde komutanlar vardır.
"KOMUTANLAR ASKERLERİYLE SAVAŞMIŞTIR"
İngiliz resmî tarihçilerinin tespitinde olduğu gibi, Türk askerinin Çanakkale Muharebelerinde başarılı olmasının temel nedeni, savundukları toprağın anavatanları olduğunu bilmeleridir. Türk askerinin başarılı olmasının ikinci nedeni de, muharebelerde Türk komutanların askerle beraber ön hatta bulunması ve karşı saldırılarda birliklerin başında hareket etmeleridir. Üçüncü nedeni de askerdeki manevi güçtür. Benim değerlendirmeme göre dördüncü nedeni de, iki yıl önce yaşanan Balkan utancının bir daha yaşanmaması isteğidir.
"ÇANAKKALE ZAFERİ, DÜNYA SAVAŞINI 2 YIL UZATMIŞTIR"
Çanakkale Harekâtı, başta Balkan Savaşı olmak üzere, uzun süren askeri yenilgiler döneminden sonra küçülen, yıkılış döneminde bulunan, önemli moral ve itibar kaybına uğrayan Osmanlı Devleti’nin kazandığı ilk büyük cephe savaşıdır.
Çanakkale Harekâtı, Birinci Dünya Savaşı’nın en az iki yıl daha uzamasına neden olmuştur. Çünkü İngiltere ve Fransa, yaklaşık bir yıl süreyle, yarım milyon civarında bir kara ve deniz gücünü Çanakkale’de bulundurmak zorunda kalınca, Almanya’nın Batı Cephesi’ndeki yükü çok hafiflemiş ve direnme gücü artmıştır.
"MİLLİ MÜCADELENİN ÖN SÖZÜ YAZILMIŞTIR"
Almanya, Osmanlı ordusuyla İngiliz ve Fransız kuvvetlerini Çanakkale Cephesi’nde tutarak hedefine ulaşmıştır. Çanakkale Boğazı geçilemediğinden destek alamayan Rusya’da, Ekim 1917’de Bolşevik İhtilali patlak vermiş ve Çarlık Rusya’sı yıkılmıştır. Ayrıca, Çanakkale Muharebeleri, Çarlık Rusya’sının yüzyıllardır gerçekleştirmek istediği Boğazlara sahip olma hayalini geriletmiştir.
En önemli sonucu, Çanakkale Zaferi Millî Mücadele’nin ve Cumhuriyet’in ön sözünü yazmıştır. Ve Anafartalar kahramanını tarihe ve Türk milletine kazandırmıştır."
